Skip to content

فواید شگفت انگیز شیردهی برای مادر و نوزاد

تغذیه با شیر مادر

فواید تغذیه با شیر مادر

در دوران بارداری آمادگی بدن برای شیردهی را می توان از طریق دو علامت سوزش و حساس شدن نوک سینه و بزرگ شدن سینه ها مشخص کرد. جریان خون به سینه ها نیز در دوران بارداری افزایش می یابد و سلول های تولید کننده شیر شروع به فعالیت می کنند. با این حال، میزان بزرگ شدن سینه در دوران بارداری، میزان شیر تولید شده را نشان نمی دهد.شیر مادر بهترین غذا برای کودک است، اما فواید تغذیه با شیر مادر فقط برای نوزادان نیست، بلکه برای خود مادر نیز مفید است. شیر مادر تغذیه بهینه را برای نوزادان فراهم می کند ، مقدار زیادی مواد مغذی دارد، به راحتی هضم می شود و به راحتی در دسترس است.

متخصصین شیردهی انحصاری با شیر مادر را به مدت 6 ماه و حتی پس از معرفی غذاهای جامد، حداقل تا یک سالگی یا تا زمانی که مادر و نوزاد موافقت کنند، توصیه می کند.نوزادان تازه متولد شده اغلب می خواهند هر 2 تا 3 ساعت یکبار شیر بخورند. در 2 ماهگی، تغذیه هر 3 تا 4 ساعت یکبار رایج است و در 6 ماهگی، اکثر نوزادان هر 4 تا 5 ساعت یکبار شیر می دهند.

فواید تغذیه با شیرمادر برای نوزاد 

این به والدین اطمینان می دهد که کودک به درستی در حال رشد و تکامل است.

تغذیه مناسب 

شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک در 6 ماه اول زندگی به نسبت مناسب است. ترکیب آن حتی با توجه به نیازهای در حال تغییر کودک، به ویژه در ماه اول زندگی، متفاوت است.

در روزهای اول پس از تولد، سینه های مادر مایع غلیظ و زرد رنگی به نام آغوز تولید می کنند. آغوز سرشار از پروتئین، کم قند و سرشار از ترکیبات مفید است. آغوز اولین شیر تولید شده است  و به رشد سیستم گوارشی نابالغ کودک کمک می کند. پس از چند روز اول، با رشد معده نوزاد، سینه ها شروع به تولید شیر بیشتری می کنند. تنها چیزی که ممکن است در شیرمادر کم باشد ویتامین D است.

تغذیه با شیر مادر
تغذیه با شیر مادر

حاوی آنتی بادی های مهمی می باشد

شیر مادر مملو از آنتی بادی هایی است که به کودک کمک می کند با ویروس ها و باکتری ها مبارزه کند. آغوز سطوح بالایی از ایمونوگلوبولین A (IgA) و چندین آنتی بادی دیگر را فراهم می کند. IgA با تشکیل یک لایه محافظ در بینی، گلو و دستگاه گوارش کودک از بیمار شدن کودک محافظت می کند. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند، در برابر مشکلات سلامتی مانند ذات‌الریه، اسهال و عفونت آسیب‌پذیرتر هستند.

تغذیه با شیر مادر خطر ابتلا به بیماری را کاهش می دهد 

خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها را در نوزاد کاهش می دهد، از جمله:

عفونت گوش میانی

از عفونت گوش میانی، گلو و سینوس محافظت می کند.

عفونت های دستگاه تنفسی

تغذیه با شیر مادر می تواند از بسیاری از بیماری های حاد تنفسی و گوارشی محافظت کند.

آسیب بافت روده

تغذیه با شیر مادر به نوزادان نارس با کاهش بروز انتروکولیت نکروزان همراه است.

سرماخوردگی وعفونت

نوزادانی که به مدت 6 ماه به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند کمتر در معرض خطر سرماخوردگی شدید و عفونت گوش یا گلو قرار دارند. با کاهش عفونت های روده ای همراه است.

سندرم مرگ ناگهانی نوزاد

تغذیه با شیر مادر باعث کاهش مرگ ناگهانی در نوزادن می شود.

بیماری های روده

شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می شوند کمتر به بیماری کرون و کولیت اولسراتیو مبتلا می شوند.

بیماری های آلرژیک

با کاهش خطر ابتلا به آسم، درماتیت آتوپیک و اگزما همراه است.

دیابت

تغذیه با شیر مادر با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 1 و دیابت غیر وابسته به انسولین همراه است.

لوسمی

تغذیه با شیر مادر با کاهش خطر ابتلا به سرطان خون در دوران کودکی همراه است

افزایش هوش کودک با تغیه با شیر مادر

دررشد مغز بین نوزادانی که با شیر مادر و شیر خشک تغذیه می شوند تفاوت وجود دارد. این تفاوت ممکن است به دلیل صمیمیت فیزیکی، لمس و تماس چشمی مرتبط با شیردهی و همچنین محتوای مواد مغذی شیرباشد. شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، ضریب هوشی بالاتری دارند و با افزایش سن، کمتر دچار مشکلات یادگیری می‌شوند.

افزایش وزن سالم کودک 

تغذیه با شیر مادر باعث افزایش وزن سالم و جلوگیری از چاقی در دوران کودکی می شود. شیردهی بیش از 4 ماه به طور قابل توجهی احتمال اضافه وزن و چاق شدن نوزاد را کاهش می دهد. این ممکن است به دلیل رشد باکتری های مختلف روده باشد. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند دارای سطوح بالاتری از باکتری‌های مفید روده هستند که بر ذخیره چربی تأثیر می گذارد. شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، لپتین بیشتری نسبت به نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، دارند. لپتین یک هورمون کلیدی برای تنظیم اشتها و ذخیره چربی است.

فواید شیردهی برای مادر

تغذیه با شیر مادر فواید شناخته شده و ناشناخته بسیاری برای مادران دارد.

کاهش وزن 

در حالی که به نظر می رسد برخی از زنان در دوران شیردهی وزن اضافه می کنند، به نظر می رسد برخی دیگر بدون زحمت وزن کم می کنند. کالری بیشتری می سوزانند و بعد از 3 ماه شیردهی، احتمال افزایش چربی سوزی در آنها نسبت به مادران غیر شیرده بیشتر است.

انقباض رحم 

در دوران بارداری، رحم به سرعت رشد می کند و به اندازه گلابی می شود و تقریباً تمام فضای شکم را پر می کند. پس از زایمان، رحم تحت فرآیندی به نام اینولوشن قرار می گیرد که به آن کمک می کند تا به اندازه اصلی خود بازگردد. اکسی توسین، هورمونی که در دوران بارداری افزایش می یابد، به پیشبرد این فرآیند کمک می کند.بدن در طول زایمان مقادیر زیادی اکسی توسین ترشح می کند تا به زایمان نوزاد و کاهش خونریزی کمک کند. اکسی توسین نیز در دوران شیردهی افزایش می یابد. انقباضات رحمی را تشویق می کند، خونریزی را کاهش می دهد و به بازگشت رحم به اندازه قبلی کمک می کند.

کاهش خطر ابتلا به بیماری ها با تغذیه با شیر مادر

تغذیه با شیر مادر برای محافظت طولانی مدت در برابر سرطان و چندین بیماری دیگر مفید است. زنان شیرده در معرض خطر کمتری برای موارد زیر هستند:

کاهش خطر ابتلا به افسردگی 

افسردگی پس از زایمان نوعی افسردگی است که می تواند اندکی پس از تولد رخ دهد. احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان در مادرانی که به نوزادان خود شیر می دهند، نسبت به مادرانی که به نوزاد خود شیر نمی دهند، کمتر است.

جلوگیری از قاعدگی

ادامه شیردهی باعث توقف تخمک گذاری و قاعدگی نیز می شود. عدم وجود چرخه های قاعدگی ممکن است در واقع راهی طبیعی برای اطمینان از فاصله زمانی بین بارداری ها باشد.

نشانه هایی که نشان می دهد کودک گرسنه است

یکی از رایج‌ترین راه‌هایی که کودک به مادرش می‌گوید گرسنه است، گریه کردن است. علائم دیگر عبارتند از:

  • لس زدن لب هایشان یا بیرون آوردن زبانشان
  • گذاشتن دست در دهان
  • باز بودن دهان 
  • بی قراری
  • مکیدن چیزها

آیا مقدار شیر مادر کافی است؟

در چند روز اول پس از تولد، سینه های مادر شیری  به نام آغوز تولید می کند. آغوز اولین مرحله شیر مادر است که در طول زمان تغییر می کند تا در طول رشد کودک، تغذیه مورد نیازش را تامین کند. مرحله دوم شیر انتقالی، مرحله بین آغوز و فاز سوم شیر می باشد. مرحله سوم شیر بالغ نامیده می شود. چند روز پس از تولد، سینه های مادر شروع به تولید شیر انتقالی می کنند. در 10 تا 15 روز پس از تولد، شیر بالغ تولید می شود که تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک را تامین می کند. اکثر نوزادان در 3 تا 5 روز اول پس از تولد مقدار کمی وزن از دست می دهند. از آنجایی که نوزاد به شیر بیشتری نیاز دارد و شیر بیشتری می نوشد، سینه ها بیشتر به تولید شیر پاسخ می دهند. متخصصان توصیه می کنند که کودک در 6 ماه اول فقط با شیر مادر تغذیه شود. اگر از شیر خشک استفاده شود، سینه ها شیر کمتری تولید می کنند.

شروع دریافت موادغذایی جامد از شش ماهگی می باشد، اما مادر باید هم چنان به فرآیند شیردهی ادامه دهد . اگر نوزاد به اندازه کافی شیر مادر دریافت می کند، باید:

  • در چند روز اول پس از زایمان بیش از 7 درصد وزن خود را از دست ندهند
  • حداقل شش پوشک در روز تا زمانی که به سن هفت تا ده  روزگی  می رسد با ادرار بسیار کم رنگ یا شفاف خیس کند 
تغذیه با شیر مادر

10 توصیه تغذیه با شیر مادر برای خانم هایی که تازه مادر شدند 

هر زنی که مادر می شود باید در ابتدای پروسه شیر دادن به نوزادش سوالات زیادی در ذهن داشته باشد. نکاتی وجود دارد که از می تواند در کاهش اضطراب مادر مفید باشد. 

  1. خواسته های کودک را پیش بینی کنید: مادر به جای اینکه منتظر گریه کودک باشد، می تواند نیازهای او را با مشاهده چند نشانه خاص پیش بینی کند. 
  2. اجازه دهید کودک تعیین کند که چند وقت یکبار و چه مدت شیر بخورد
  3.  هنگام شیردهی راحت باشید
  4.  به نوزاد کمک کنید موقعیت مناسب را پیدا کند
  5.  چکه کردن شیر از سینه ها طبیعی است
  6. نگران حجم شیر خود نباشید
  7. هیدراته بمانید
  8.  به سرعت بعد از تولد نوزاد به او شیر بدهید 
  9. راه های مختلفی را  برای چفت کردن سینه با دهان کودک امتحان کنید 
  10.  از هر دو سینه به طور مساوی شیر بدهید

انواع پوزیشن های صحیح شیردهی به نوزاد

به روش های مختلف می توان به نوزاد شیر داد ، بهترین پوزیشن ها شامل:

شیردهی به نوزاد با پوزیشن دراز کشیدن به پشت

این روش مناسب ترین پوزیشن برای بعد از زایمان است. در طی این  روش مادر به پشت دراز می کشد سپس نوزاد بر روی شکم و قفسه سینه مادر قرار می گیرد. سر نوزاد باید طوری بر روی سینه مادر قرار گیرد که یک طرف صورت و گونه او بر روی سینه باشد و مجرای بینی او دچار گرفتگی نشود. 

شیردهی به نوزاد با پوزیشن گهواره ای

مادر بر روی یک صندلی راحت که دارای دسته باشد بنشیند و یا بر روی تخت در حالی که چند بالش در زیر دستان خود قرار داده باشد. پاهای خود را بر روی یک میز کوچک قرار دهد تا بتواند بهتر نوزاد را حمایت کند. با استفاده از یک دست، سر و نیمه بالایی بدن نوزاد را حمایت کند و با کمک دست دیگر پاها و نیمه پایینی بدن نوزاد را نگه دارد. 

شیردهی به نوزاد با پوزیشن گهواره ای ضربدری

در این روش  مادر ضمن در آغوش گرفتن نوزاد، اگر نوزاد از سینه راست تغذیه می کند باید سر و بالا تنه او را با دست چپ حمایت کرده و پاها و پایین تنه او را با دست راست نگه دارد و بلعکس.

شیردهی به نوزاد با پوزیشن توپ فوتبال

در این روش نوزاد را باید بر روی یک بالش مناسب طوری قرار داد که سر، گردن و شانه های او در زیر بازوی مادر قرار گیرد و توسط دستان مادر حمایت شود. مادر باید از ساعد خود برای حمایت بالا تنه نوزاد استفاده کند و پاهای نوزاد به سمت پشت مادر باشد.

شیردهی به نوزاد با پوزیشن به پهلو خوابیدن

در این روش مادر باید به پهلو دراز بکشد و برای راحتی بیشتر یک بالش را پشت کمر و بین زانوهایش قرار دهد. نوزاد باید رو به مادر قرار گیرد، یک بالش کوچک را در زیر سر او قرار دهید تا دهان او در نزدیک نوک سینه مادر قرار گیرد.

کلام پایانی 

پس از تولد نوزاد، زنان تغذیه با شیر مادر را شروع می کنند. دورانی که به اندازه بارداری اهمیت دارد و توجه به برخی نکات و توجه به آنها بسیار توصیه می شود. شیر مادر یک غذای ایده آل برای کودک است و حاوی ترکیبی از ویتامین ها، پروتئین ها و چربی ها است و در واقع حاوی تمام مواد مورد نیاز برای رشد کودک می باشد. همچنین هضم آن آسان است. شیر مادر حاوی آنتی بادی هایی است که به کودک در مبارزه با ویروس ها و باکتری ها کمک می کند.

شیر دادن به نوزاد نه تنها فواید زیادی برای نوزاد دارد بلکه برای مادر نیز فواید زیادی دارد. به کاهش وزن کمک می کند. هورمون اکسی توسین را آزاد می کند که باعث جمع شدن رحم وکاهش  خونریزی رحم بعد از تولد می شود، همچنین به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان و پوکی استخوان کمک می کند. بهتر است بلافاصله پس از تولد شیردهی شروع شود. این می تواند تضمین کننده شیردهی موفق در آینده باشد.

https://www.mustelausa.com/blogs/mustela-mag/the-12-best-breastfeeding-tips-for-new-mothers

https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/in-depth/extended-breastfeeding/art-20046962

https://www.webmd.com/parenting/baby/nursing-basics#1

https://www.healthline.com/health/breastfeeding/11-benefits-of-breastfeeding#takeaway

مطالب مرتبط