Skip to content

کلستاز بارداری،علائم و روش های درمان آن

کلستاز بارداری

کلستاز بارداری

کلستاز بارداری ، یک بیماری کبدی است که در اواخرحاملگی رخ می دهد. این حالت باعث خارش شدید، اما بدون بثورات پوستی می شود. خارش معمولاً در دست‌ها و پاها اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند سایر قسمت‌های بدن را نیز درگیر کند. کلستاز حاملگی می تواند ناراحتی شدیدی را به فرد منتقل کند و زمانی نگرانی وجود دارد که خارش به نوزاد سرایت کند، بنابراین پزشک در اولین ساعات پس از تولد آزمایشات لازم برای  نوزاد انجام می دهد.  

علائم

علامت اصلی کلستاز بارداری خارش شدید است. از دست ها و پاها شروع می شود و به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد. خارش معمولاً در شب بدتر می شود. علائم کمتر رایج عبارتند از:

  • حالت تهوع
  • ادرار تیره
  • مدفوع رنگ روشن
  • خستگی
  • کاهش اشتها
  • درد در سمت راست بالای شکم
  • زردی (زردی پوست و چشم)
  • افسردگی

علل 

علت کلستاز در بارداری ناشناخته است ، ژن ها ممکن است نقش داشته باشند. گاهی این وضعیت در خانواده ها پیش می آید. هورمون های بارداری نیز ممکن است دخیل باشند. هر چه مادر باردار به زایمان نزدیک تر می شود، هورمون های بارداری افزایش می یابد که ممکن است جریان طبیعی صفرا را کاهش دهد (مایع گوارشی ساخته شده در کبد که به سیستم گوارش کمک می کند تا چربی ها را تجزیه کند). صفرا به جای خروج از کبد در اندام‌ها جمع می‌شود، بنابراین نمک‌های صفراوی وارد جریان خون می‌شوند که می‌تواند باعث احساس خارش شود.

کلستاز بارداری

عوامل خطر

برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به کلستاز را افزایش دهند عبارتند از:

  • سابقه شخصی یا خانوادگی کلستاز بارداری
  • سابقه آسیب یا بیماری کبدی
  • باردار بودن دوقلو یا بیشتر
  • لقاح آزمایشگاهی (IVF).
  • هپاتیت C مزمن

عوارض

کلستاز می تواند مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد. در مادران، کلستاز به طور موقت بر جذب چربی بدن آنها تأثیر می گذارد. مصرف کم چربی می تواند ویتامین K بدن آنها را کاهش دهد و لخته شدن خون را کاهش دهد، اما این عارضه معمولاً نادر است و گاهی اوقات می تواند منجر به مشکلات کبدی در آینده شود. عوارض کلستاز در بارداری نیز می تواند در نوزادان شدید باشد، از جمله:

  • زایمان زودرس
  • مشکلات ریوی ناشی از تنفس در مکونیوم (یک ماده چسبنده و سبز رنگ که به طور معمول در روده نوزاد در حال رشد تجمع می یابد، اما اگر مادر مبتلا به کلستاز باشد ممکن است به مایع آمنیوتیک منتقل شود)
  • مرگ نوزاد در اواخر بارداری قبل از زایمان

از آنجایی که عوارض می تواند برای نوزاد بسیار خطرناک باشد، پزشک ممکن است زایمان زودرس داشته باشد.

تشخیص

پزشک علائم و نشانه های بیمار مانند رنگ ادرار و مدفوع و خارش را در نظر می گیرد. همچنین سوابق پزشکی شخصی و خانوادگی را از مادر می پرسد و معاینه فیزیکی انجام می دهد. آزمایش خون ممکن است نشان دهد که کبد مادر چقدر خوب کار می کند و همچنین سطح صفرا را در خون اندازه گیری می کند.

رژیم غذایی و تاثیر آن بر کلستاز

برای کاهش خطر ابتلا به کلستاز و سایر مشکلات در دوران بارداری، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه مهم است. محصولات ارگانیک کمتر تحت تأثیر آفت کش ها و سایر سموم قرار می گیرند. اگر از غذای کنسرو شده استفاده می کنید، مطمئن شوید که در آب خودش نگهداری می شود و شکر اضافه ای ندارد. لوبیا خشک و حبوبات مانند عدس و نخود منبع خوبی از پروتئین هستند. مصرف غذاهای کامل مانند نان سبوس دار را افزایش دهید. 

از مصرف مواد غذایی زیر باید اجتناب شود ، شامل:

  • قندها و غذاهای بسیار تصفیه شده، مانند نان سفید و شربت ذرت
  • گوشت های فرآوری شده
  • محصولات سویا
  • محصولات لبنی پرچرب

روزانه 8 تا 12 لیوان آب بنوشید و ازمصرف نوشیدنی های الکلی و گازدار مانند کولا خودداری کنید. نوشیدن الکل در دوران بارداری باعث ایجاد کلستاز نمی شود، اما باید از مصرف الکل در دوران بارداری خودداری کرد، زیرا می تواند منجر به تعدادی از عوارض از جمله سایر انواع بیماری های کبدی شود. رعایت دستورات پزشک برای درمان و رژیم غذایی مهم است، اما رژیم غذایی جایگزین داروهای تجویز شده توسط پزشک نیست.

وضعیت بیماری بعد از زایمان 

کلستاز بارداری به محض تولد نوزاد برطرف می شود. پس از زایمان، سطح صفرا به حالت طبیعی باز می گردد. اکثر زنان مبتلا به این اختلال مشکل کبدی ندارند مگر اینکه دوباره باردار شوند. زنانی که در طی یک بارداری دچار کلستاز می شوند، احتمال بیشتری دارد که در بارداری های بعدی به آن مبتلا شوند.

کلام پایانی 

حدود 1 تا 2 درصد از زنان باردار به کلستاز مبتلا می شوند. کلستاز بارداری وضعیتی است که در آن صفرا به طور طبیعی به داخل مجاری صفراوی جریان نمی یابد و نمک های صفراوی در پوست تجمع می یابد که می تواند باعث خارش شود.

این وضعیت به دلیل تأثیر هورمون های بارداری بر عملکرد کیسه صفرا و کاهش یا توقف جریان صفرا ایجاد می شود. کیسه صفرا حاوی صفرا است که در کبد تولید می شود و برای هضم چربی ها در بدن ضروری است. اگر جریان صفرا متوقف یا کند شود، اسیدهای صفراوی وارد جریان خون می شوند. در حاملگی های چند قلویی، زنان با سابقه آسیب کبدی و همچنین زنان با سابقه خانوادگی کلستاز حاملگی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.بنابراین خارش در زنان باردار باید جدی گرفته شود زیرا ممکن است اولین علامت کلستاز باشد که خطرناک است و در صورت تشخیص دیرهنگام عوارض جدی ایجاد می کند. 

منابع مقاله

https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/c/cholestasis-of-pregnancy.html

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholestasis-of-pregnancy/diagnosis-treatment/drc-20363258

https://www.medicalnewstoday.com/articles/173503#_noHeaderPrefixedContent

https://www.healthline.com/health/cholestasis#outlook

مطالب مرتبط