پیری زودرس علائم، علل و پیشگیری
همه ما پیر میشویم، اما پیری زودرس زمانی است که پیری سریعتر از آنچه باید اتفاق می افتد. علت معمولاً عوامل محیطی و سبک زندگی است. شایعترین نشانههای پیری زودرس، با چین و چروک، لکههای پیری، خشکی یا از دست دادن رنگ پوست در پوست شما ظاهر میشود. عادات سبک زندگی سالم میتواند به توقف و جلوگیری از پیری زودرس بیشتر کمک کند.
علائم پیری زودرس چیست؟
با گذشت زمان، بدن ما به طور طبیعی پیر میشود. پیری زودرس زمانی اتفاق میافتد که اثرات معمول پیری زودرس رخ میدهد. در این مواقع بدن شما بزرگتر از سن واقعی شما به نظر میرسد.
شایعترین علائم پیری زودرس عبارتاند از:
- تغییرات پوستی مانند چین و چروک، لکههای ناشی از افزایش سن، خشکی، از دست دادن رنگ پوست، هایپرپیگمانتاسیون اطراف سینه و افتادگی سینه
- ریزش یا سفید شدن مو
- صورت نحیف و گونههای فرورفته
چه چیزی باعث پیری زودرس میشود؟
در بیشتر موارد عوامل قابل کنترل و قابل پیشگیری باعث پیری زودرس میشوند. این پیری بیرونی نامیده میشود.
بیشتر علائم پیری زودرس در پوست شما ظاهر میشود. تغییرات پوستی با افزایش سن اتفاق می افتد. وقتی زودتر ظاهر میشوند، علت آن معمولاً از عوامل محیطی یا سبک زندگی است.
سایر عوامل محیطی یا سبک زندگی که باعث پیری زودرس میشوند عبارتاند از:
- سیگار کشیدن
- قرار گرفتن در معرض نور یکی از دلایل اصلی پیری زودرس است
- رژیم غذایی ناسالم
- الکل
- خواب ضعیف
- استرس
در موارد نادر، برخی از اختلالات میتوانند علائم پیری زودرس را ایجاد کنند:
- سندرم بلوم
- سندرم کوکاین نوع I یا نوع III
- سندرم پروگریا هاچینسون-گیلفورد
- دیسپلازی مندیبولواکرال با لیپودیستروفی نوع A
- سندرم روتموند تامسون
- سندرم سیپ
- سندرم ورنر
چه زمانی باید برای علائم پیری زودرس به پزشک مراجعه کنم؟
اگر علائم پیری زودرس به طور ناگهانی ظاهر شد، دردناک یا آزاردهنده بود، یا به سرعت بدتر شد، با پزشک خود صحبت کنید.
راه های پیشگیری
سطح استرس خود را کاهش دهید
سعی کنید تا حد امکان استرس را از زندگی خود حذف کنید. تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن یا ورزش را برای عوامل استرس زا که نمیتوانید از آنها دوری کنید پیدا کنید.
کیفیت و کمیت خواب خود را بهبود ببخشید
خواب کمتر از هفت ساعت میتواند سلولهای بدن شما را سریعتر پیر کند.
کرم ضد چروک
یک کرم ضد چروک بسته به تعداد دفعات استفاده، نوع و مقدار ماده فعال کرم و نوع چین و چروکها، ممکن است ظاهر چین و چروک شما را کاهش دهد.
اما اگر میخواهید حدس و گمان را از مراحل مراقبت از پوست خود حذف کنید، راههای مطمئنتر را برای بهبود و حفظ ظاهر پوست خود امتحان کنید.
از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید.
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش روند طبیعی پیری پوست شما را تسریع میکند و باعث ایجاد چین و چروک و پوست خشن و لک دار میشود. در واقع، قرار گرفتن در معرض نور خورشید مهمترین دلیل برای علائم پیری در پوست، از جمله رنگدانه های ناهموار است. با کاهش زمان ماندن در معرض نور خورشید و پوشیدن لباس محافظ و کلاه، از پوست خود محافظت کنید و از چین و چروکهای آینده جلوگیری کنید. همچنین، در تمام طول سال وقتی در خارج از منزل هستید، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
محصولات دارای ضد آفتاب داخلی را انتخاب کنید. هنگام انتخاب محصولات مراقبت از پوست، محصولاتی را انتخاب کنید که دارای SPF حداقل 15 هستند. آکادمی پوست آمریکا SPF 30 یا بالاتر را توصیه میکند. همچنین از محصولاتی استفاده کنید که طیف وسیعی دارند، به این معنی که هم اشعههای UVA و UVB را مسدود میکنند و هم در برابر آب مقاوم هستند. کرم ضد آفتاب را به اندازه کافی بمالید و اگر در حال شنا هستید یا عرق میکنید هر دو ساعت یکبار یا بیشتر، دوباره از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
از کرم ضد آفتاب دارای مرطوبکننده استفاده کنید و از اسپریها و ژلهای حاوی الکل که میتوانند پوست شما را خشک کنند، خودداری کنید. همچنین به دنبال ضد آفتابهایی باشید که حاوی آنتی اکسیدان هستند تا از کلاژن پوست شما محافظت کنند.
از مرطوب کنندهها استفاده کنید.
مرطوب کنندهها نمیتوانند از ایجاد چین و چروک جلوگیری کنند، اما آب را در پوست حبس میکنند و به طور موقت خطوط و چینهای ریز را میپوشانند.
برای جلوگیری از پیری زودرس سیگار نکشید
سیگار کشیدن باعث باریک شدن رگهای خونی در بیرونیترین لایههای پوست شما میشود. همچنین به کلاژن و الاستین آسیب میرساند. کلاژن و الاستین فیبرهایی هستند که به پوست شما استحکام و خاصیت ارتجاعی میدهند. در نتیجه تخریب آنها پوست شروع به افتادگی و چروک شدن زودرس میکند. حتی اگر سالها سیگار میکشیدید، باز هم میتوانید رنگ و بافت پوست خود را بهبود ببخشید و با ترک سیگار از چین و چروکهای آینده جلوگیری کنید.
از شستشو دهندههای ملایم صورت استفاده کنید
هنگامی که پوست خود را تمیز میکنید، از یک فرمول ملایم استفاده کنید. با اینکار پوست کمتر چرب و حساس میشود. بنابراین حتی اگر هنوز آکنه بزرگسالان دارید، باید به جای مواد خشک کننده آکنه از یک شستشوی صورت ملایمتر استفاده کنید.
یک ماده شستشوی ملایم صورت حاوی اسیدهای چرب ضروری برای آبرسانی عمده و چای سبز برای مبارزه با آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد – ترکیباتی که به سلولها حمله میکنند- است. حتماً با حرکات آرام و دایرهای صورت خود را تمیز کنید. به گفته آکادمی پوست آمریکا (AAD) اسکراب تهاجمی میتواند پوستهای حساس را تحریک کرده و پیری را تسریع کند.
از کرم صورت آبرسان استفاده کنید
از آنجایی که با افزایش سن، غدد چربی کمتر فعال میشوند، AAD توصیه میکند که به درستی پوست را مرطوب کنید تا خطوط ریز و چین و چروک را به حداقل برسانید.
استفاده از کرم آبرسان، به گیر افتادن آب در پوست و پمپاژ آب به شکافهای عمیق آن کمک میکند. کرم را تا گردن و بالاتنه بمالید تا آن نواحی را نیز آبرسانی کنید.
مراقب آنچه میخورید باشید
بسیاری از آن چیزیکه در خارج از بدن شما اتفاق می افتد، نتیجه چیزهایی است که وارد بدنتان میکنید. خوردن غذاهایی که پوست را در طول سالها تغذیه میکنند، مهم است. از هر چیزی که میتواند باعث کم آبی بدن شود، مانند الکل اجتناب کنید. غذاهای سرشار از قند و کربوهیدراتهای سفید میتوانند با تجزیه گلوکز، پوست شما را سریعتر پیر کنند. در عوض پروتئین بیشتری را در رژیم غذایی خود وارد کنید. غذاهایی مانند ماهی، گوشت بدون چربی، لوبیا و حبوبات برای کمک به ساخت کلاژن قوی و همچنین غذاهای سرشار از ویتامین C برای حفظ جوانی پوست توصیه میشود.
گوجهفرنگی پختهشده سرشار از لیکوپن، یک آنتیاکسیدان است و نشان داده شده است که با آفتابسوختگی و آسیبهای خورشیدی مبارزه میکند. اگر در سنین جوانی خود دچار آفتاب سوختگیهای زیادی شدهاید و لکهها و آسیبهای ناشی از نور خورشید دارید، بیشتر گوجه فرنگی بخورید. لیکوپن لکههای موجود را پاک نمیکند اما میتواند از آسیب بیشتر جلوگیری کند.
مکمل مصرف کنید
امگا 3 موجود در برخی غذاهای دریایی مانند سالمون میتواند به مرطوب نگه داشتن پوست کمک کند و حتی ممکن است با جلوگیری از چین و چروک، روند پیری آن را به تأخیر بیندازد.
اگر ماهی یا محصولات ماهی نمیخورید پیشنهاد میشود مکملهای روغن ماهی یا روغن بذر کتان را امتحان کنید. این کار با پر کردن لیپیدها یا روغنهای پوست که با گذشت زمان کاهش مییابد، به انعطافپذیری پوست شما کمک میکند. همچنین اگر از آکنه بزرگسالان رنج میبرید، امگا 3 ضد التهاب است. مانند هر مکمل دیگری، قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید.
لایه برداری هفتگی داشته باشید
پوست ما به طور منظم سلولهای مرده را میریزد و هر 28 روز یک لایه جدید ایجاد میکند. اما این روند میتواند در طول زمان کند شود و منجر به ظاهری کدر و ایجاد لکهای تیره شود. برای کمک به از بین بردن این تجمع، هر هفته لایه برداری کنید تا پوست روشنتر شود.
از اسکراب با ذرات گرد استفاده کنید تا پوست کمتر تحریک شود. اما از محصولات ساخته شده با ریزدانههای پلاستیکی که محیط را آلوده میکنند و در صورت رها شدن در آبراههها میتوانند توسط موجودات دریایی بلعیده شوند، خودداری کنید.
از برنزه کردن خودداری کنید.
برنزه شدن یکی از بزرگترین اشتباهات پوستی است که زنان جوان مرتکب میشوند. آسیب رساندن به پوست به وسیله اشعه ماوراء بنفش آن را بدتر میکند. آفتاب زیاد نیز میتواند باعث تغییر رنگ پوست و آسیب به الاستین و کلاژن شود.
اگر میخواهید ظاهری برنزه داشته باشید، توصیه میشود از برنزه کنندهها استفاده کنید. آنها در اسپریها، ژلها، کرمها، لوسیون ها و دستمال مرطوب برنزه کننده عرضه میشوند. فقط به یاد داشته باشید، آنها از شما در برابر آفتاب سوختگی محافظت نمیکنند. باز هم باید هر روز و در تمام طول سال از ضد آفتاب استفاده کنید.
برای جلوگیری از پیری زودرس عینک آفتابی بزنید
آنها از چشمان شما در برابر نور خورشید و همچنین پوست ظریف اطراف آنها محافظت میکنند.
از رژیم غذایی یویو اجتناب کنید و برای اختلالات خوردن از پزشک کمک بگیرید
اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی و پرخوری عصبی، استرس را به همراه دارد و به کل بدن شما از جمله پوست، مو و ناخن آسیب میرساند. این اختلالات جدی حتی تهدید کننده زندگی هستند، بنابراین فوراً برای حل آنها کمک حرفهای بگیرید.
بسیاری از زنان در دهه بیست و سی خود نیز دورههای رژیم غذایی “یویو” را بدون داشتن اختلال خوردن پشت سر میگذارند. افزایش و کاهش وزن مکرر میتواند باعث کشیدگی پوست و افتادگی آن شود.
از مصرف زیاد الکل خودداری کنید
نوشیدن یک نوشیدنی یا خوردن یک لیوان شراب مشکلی ندارد. اما نوشیدن زیاد الکل باعث کم آبی پوست و گشاد شدن رگهای خونی میشود. اگر بیش از حد الکل مصرف کنید، ممکن است دچار شکستگی عروق خونی و روزاسه شوید. روزاسه یک اختلال پوستی است که با قرمزی و جوشهای ریز نمایان میشود.
از رتینوئیدها یا رتینولها استفاده کنید
رتینوئیدها داروهای تجویزی صورت مانند Retin-A، Renova و Tazorac هستند که میتوانند به جوانتر شدن پوست کمک کنند. رتینولها فرم ضعیفتری هستند که بدون نسخه به فروش میرسند.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، از پزشک خود در مورد بی خطر بودن استفاده از آنها سؤال کنید. زنانی که قصد باردار شدن ندارند در هر سنی حتی در اوایل بیست سالگی میتوانند از رتینوئیدها استفاده کنند. توصیه میشود که زنان در دهه بیست سالگی خود از رتینول یک نوع ضعیفتر و بدون نسخه از رتینوئید به نام ترتینوئین به عنوان یک استراتژی ضد پیری استفاده کنند.
اگر در دهه بیست و سی سالگی آسیب زیادی از خورشید ندیدید، میتوانید صبر کنید. اینکه چقدر رتینوئید ضروری است و چقدر رتینوئید قرار است در پوست شما تفاوت ایجاد کند به پوست پایه شما بستگی دارد.
استفاده از آنتی اکسیدان ها و پپتیدها را در نظر بگیرید
اساسیترین روال مراقبت از پوست، شستن با یک پاککننده ملایم و استفاده از مرطوبکننده در شب و در صورت نیاز با رتینوئید است.
همچنین سرم های حاوی پپتیدها و آنتی اکسیدان هایی مانند عصاره هسته انگور، رسوراترول، چای سبز و ویتامینهای A، C و E توصیه میشود.
اگر از محصولات پوستی حاوی آنتی اکسیدان استفاده میکنید، توصیه میشود که آنها را صبح قبل از استفاده از مرطوب کننده و ضد آفتاب استفاده کنید. هر دو محصول ممکن است در کنار هم برای محافظت از پوست در برابر آسیب اثر کنند.
درمان آسیبهای جوانی پوست را در نظر بگیرید
اگر آفتاب سوختگی یا اسکار آکنه دارید، میکرودرم ابریژن، لایه برداری سبک یا لیزر درمانی ممکن است کمک کننده باشد. این روشها میتوانند پوست را بیشتر از روشهای دیگر بهبود بخشند.
کلام پایانی
علائم پیری زودرس میتواند در هر مرحله از بزرگسالی رخ دهد و معمولاً ناشی از عوامل محیطی یا سبک زندگی است. در برخی موارد، سندرمهای نادر باعث پیری زودرس میشوند. شما میتوانید از پیری زودرس محافظت کنید یا آن را به تأخیر بیندازید. از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید، سیگار را ترک کنید، یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و ورزش کنید. اگر پیری زودرس ادامه پیدا کرد یا آزاردهنده شد، با پزشک خود در مورد درمانهایی که میتوانید امتحان کنید صحبت کنید.
منابع
https://www.webmd.com/beauty/features/wrinkles-skin
https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/23105-premature-aging
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wrinkles/in-depth/wrinkle-creams/art-20047463
https://www.everydayhealth.com/treatment/skin-and-beauty/anti-aging-tips-your-skin/