سندروم پیش از قاعدگی (PMS)، ترکیبی از علائمی است که حدود یک یا دو هفته قبل از پریود شدن در بسیاری از خانم‌ها دیده می‌شود. بیش از 90٪ از زنان می‌گویند که قبل از قاعدگی علائمی مانند نفخ، سردرد و بدخلقی را تجربه می‌کنند.
در برخی از زنان، این علائم ممکن است به حدی باشد که نتوانند به سر کار یا محل تحصیل بروند، اما در برخی دیگر این علائم خفیف‌تر است و باعث آزارشان نمی‌شود. به طور متوسط زنان در 30 سالگی به سندروم پیش از قاعدگی مبتلا می‌شوند. یک پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا راه حلی برای تسکین درد بیابید.
علائم
در 20 تا 32 درصد زنان علائم متوسط تا شدیدی به وجود می‌آید و روی زندگیشان تاثیر می‌گذارد. 3 تا 8 درصد نیز علائم اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی دارند. شدت علائم می‌تواند بسته به فرد و ماه متفاوت باشد. برخی علائم سندروم پیش از قاعدگی عبارت است از:
- نفخ شکم
- درد شکم
- درد سینه
- آکنه
- ولع غذا خوردن به خصوص شیرینی
- یبوست
- اسهال
- سردرد
- حساسیت به نور یا صدا
- خستگی
- زودرنجی
- تغییر در الگوی خواب
- اضطراب
- افسردگی
- غمگینی
- احساسی شدن
همچنین بخوانید: جوش های سرسیاه و سرسفید را بهتر بشناسید
عوارض
برخی از زنان به خاطر علائم سندروم پیش از قاعدگی شرایط ناراحت‌کننده‌ای را تجربه می‌کنند که می‌تواند در روابط، کار و رفاه عمومی آنها اختلال ایجاد کند.
برخی از تاثیرات منفی سندروم پیش از قاعدگی در زندگی عبارتند از:
- بروز مشکل در ازدواج یا رابطه
- بروز مشکل در پرورش فرزندان
- کاهش عملکرد کاری یا تحصیلی
- از دست دادن علاقه به معاشرت
- فکر خودکشی
اگر به همراه سندروم پیش از قاعدگی افسرده شدید، ممکن است نوعی از آن به نام اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) را داشته باشید.
همچنین بخوانید: سندرم پیش از قاعدگی یا سندرم PMS چیست؟
دلایل بروز سندروم پیش از قاعدگی
اثرات سندروم پیش از قاعدگی به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از چرخه قاعدگی در خانم‌ها ایجاد می‌شود. استروژن و پروژسترون هورمون‌های اصلی بدن زنان هستند. این هورمون‌ها در طول چرخه قاعدگی زنان بی‌ثبات می‌شوند.
قبل از پریود شدن یک زن، سطح استروژن بدنش کاهش یافته و سطح پروژسترون آن افزایش می‌یابد. همچنین به صورت دوره‌ای، الگویی از تغییرات جسمی از جمله تغییرات متابولیک، تغییرات در انتقال دهنده‌های عصبی و تغییرات عروقی به وجود می‌آیند که هفته‌ها و روزهای قبل از قاعدگی در سراسر بدن نمایان می‌شوند.
ناقل عصبی سروتونین (که با خلق‌وخوی فرد مرتبط است) و گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا، که به استراحت فرد مرتبط است) از عوامل بروز سندروم پیش از قاعدگی هستند.
همه این تغییرات فیزیولوژیکی و همچنین الگوهای هورمونی باعث نمایان شدن علائم سندروم پیش از قاعدگی می‌شوند.
برخی از الگوهای هورمونی و فیزیولوژیکی چرخه قاعدگی و تاثیرات آن بر روی سندروم پیش از قاعدگی عبارتند از:
- تغییرات هورمونی باعث درد و تورم پستان می‌شود.
- تغییرات هورمونی باعث انقباض رحم (گرفتگی شکم / رحم) می‌شود.
- تغییرات متابولیکی بر میزان اشتها، وزن، تورم بدن و سطح انرژی تاثیر می‌گذارد.
- تغییرات ناقل عصبی بر خلق‌و‌خو، خواب و گوارش تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث ایجاد میگرن شود.
- تغییرات عروقی می‌تواند بر میگرن تاثیر بگذارد و باعث تورم دست و پا شود.
تفاوت‌های جزئی میان زنان وجود دارد و به همین دلیل است که هر زنی علائم مشابهی را تجربه نمی‌کند.
همچنین بخوانید: تمرینات یوگا برای درمان میگرن
تشخیص
چندین ابزار برای تشخیص سندروم پیش از قاعدگی وجود دارد. به طور کلی، پزشکان می‌توانند سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده یا از یک پرسشنامه برای تشخیص این بیماری استفاده کنند. هیچ آزمایش خون یا آزمایش تشخیصی دیگری وجود ندارد که بتوان سندروم پیش از قاعدگی را تشخیص داد.
یکی از معیارهایی که می‌توان توسط آن سندروم پیش از قاعدگی را تشخیص داد این است که علائم شما باید در طی پریودی یا بلافاصله بعد از آن ناپدید شوند و تا دو هفته قبل از پریود شدن بعدی مجدد ظاهر نشوند. این علائم نباید به خاطر مصرف برخی از داروها، الکل یا مواد مخدر ایجاد شده باشند. می‌توانید یک تقویم داشته باشید و توسط آن زمانی که علائم را مشاهده می‌کنید ثبت کنید.
تقویم چرخه قاعدگی
ساده‌ترین راه برای تشخیص سندروم پیش از قاعدگی این است که علائم خود را به مدت دو یا سه ماه در یک تقویم استاندارد ثبت کنید. این تقویم به شما و پزشک کمک می‌کند تا متوجه علائم دوره‌ای متناسب با چرخه قاعدگی شوید.
برای استفاده از تقویم چرخه قاعدگی مراحل ذیل را دنبال کنید:
- روز اولی که شروع به خونریزی کردید را با عنوان روز 1 در تقویم خود ثبت کنید.
- به علائمی که در آن روز دارید توجه کنید و به شدت هر کدام از علائم، از 1 تا 10 نمره‌ای بدهید.
- این کار را به مدت دو یا سه ماه هر روز انجام دهید.
علائم سندروم پیش از قاعدگی طبیعتاً تا 13 روز اول پریودی نباید پدیدار شوند، بنابراین هر علامتی که در اوایل چرخه قاعدگی خود تجربه کنید ممکن است علت دیگری داشته باشد. با این حال، شما هنوز هم می‌بایست علائمی را که در روزهای 1 تا 13 تجربه می‌کنید در تقویم خود یادداشت کنید.
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی، نوع شدید سندروم پیش از قاعدگی است که تقریباً 3٪ تا 8٪ زنانی که قاعدگی دارند به آن مبتلا می‌باشند. بر اساس راهنمای تشخیص و آمار اختلالات روانی، برای تشخیص اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی، زن باید حداقل پنج مورد از علائم زیر را در مرحله قبل از چرخه قاعدگی و نه در دیگر مواقع، تجربه کند:
- احساس غم، ناامیدی یا افکار خودکشی
- استرس، تنش یا اضطراب شدید
- وحشت‌زدگی
- تغییرات نامناسب خلقی و گریه
- زودرنجی یا عصبانیت مداوم که باعث ناراحتی دیگران نیز شود
- بی‌علاقگی به انجام فعالیت‌ها و روابط عادی روزمره
- از دست دادن تمرکز
- بی‌حالی
- پرخوری
همچنین بخوانید: مواد غذایی مفید برای پیشگیری و درمان افسردگی
روش درمان
برای مدیریت سندروم پیش از قاعدگی راه‌هایی وجود دارد. برخی از خانم‌ها از مکمل‌ها یا روش‌های درمانی بدون نیاز به نسخه استفاده می‌کنند و برخی دیگر ممکن است به تجویز دارو نیاز داشته باشند. تغییر دادن سبک زندگی نیز می‌تواند مفید باشد.
این که شما به درمان نیاز داشته باشید یا خیر، به شدت علائم و تاثیر منفی آنها بر روی زندگی شما بستگی دارد. شما می‌توانید علائمتان را با پزشک در میان بگذارید تا بهترین روش درمان را به شما توصیه کند.
روش‌های درمان سندروم پیش از قاعدگی شامل موارد زیر است:
- استفاده از داروهای ضد درد بدون نیاز به نسخه: اگر گرفتگی، سردرد دارید یا در قسمت پستان حساسیت پیدا کرده‌اید ممکن است از داروهایی مانند (ایبوپروفن) یا (استامینوفن) بتوان استفاده کرد.
- مکمل: برخی از زنان دچار کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین C، منیزیم یا ویتامین B12 هستند. تغییر در رژیم غذایی می‌تواند باعث جبران این کمبودها شود و استفاده از مکمل‌ها نیز می‌تواند در کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی و کمبود ویتامین موثر باشد.
- استفاده از داروهای مسکنی که نیاز به نسخه دارند: اگر گرفتگی عضلانی شدید، میگرن یا افسردگی دارید، ممکن است برای تسکین علائم برایتان دارو تجویز کنند.
- هورمون درمانی: در برخی از خانم‌ها، هورمون درمانی با داروهای ضدبارداری خوراکی، درمان از طریق جایگزینی استروژن یا استفاده از کرم پروژسترون می‌تواند اثرات سندروم پیش از قاعدگی را کاهش دهد. به خاطر داشته باشید که هورمون‌ها می‌توانند روی باروری تاثیر زیادی بگذارند و در خانم‌هایی که در معرض خطر سرطان پستان، تخمدان یا رحم هستند استفاده از این روش منع شده است.
نتیجه‌گیری
سندروم پیش از قاعدگی بیماری شایعی است. اکثر خانم‌ها می‌توانند در تمام اوقات ماه بدون مشکل به امور زندگیشان رسیدگی کنند، اما این شرایط برای برخی از زنان آزار‌دهنده است. اگر سندروم پیش از قاعدگی برای زندگی شما مشکلی ایجاد کرده است، می‌بایست حتما با پزشک خود صحبت کنید تا مشکل جسمی و عاطفی شما کمتر شده و بتوانید در بهترین حالت خود باشید.
