اختلال کمتوجّهی – بیشفعالی(ADHD)
اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یک اختلال سلامت روانی است که می تواند باعث سطوح بالایی از رفتارهای بیش فعال و تکانشی شود. افراد مبتلا به ADHD همچنین ممکن است در تمرکز حواس خود بر روی یک کار واحد یا نشستن طولانی مدت مشکل داشته باشند.هم بزرگسالان و هم کودکان می توانند ADHD داشته باشند. کودکان مبتلا به ADHD همچنین ممکن است با عزت نفس پایین ، روابط مشکل دار و عملکرد ضعیف در مدرسه دست و پنجه نرم کنند. علائم گاهی با افزایش سن کاهش می یابد. در حالی که درمان قطعی وجود ندارد ، ولی می تواند تا حد زیادی به کاهش علائم ADHD کمک کند. درمان معمولاً شامل داروها و مداخلات رفتاری است. تشخیص و درمان به موقع می تواند تفاوت زیادی در نتیجه ایجاد کند.
علائم ADHD
ویژگی های اولیه اختلال نقص توجه و بیش فعالی شامل بی توجهی و رفتار بیش فعال-تکانشی است. علائم ADHD قبل از 12 سالگی شروع می شود و در برخی از کودکان در 3 سالگی قابل مشاهده است. علائم ADHD می تواند خفیف ، متوسط یا شدید باشد و ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد.بیشتر در مردان نسبت به زنان رخ می دهد و رفتارها در پسران و دختران متفاوت است. به عنوان مثال ، پسران ممکن است بیش فعال باشند و دختران ممکن است بی سر و صدا و بی توجه باشند. سه نوع علائم شامل:
- عمدتا بی توجه: اکثر علائم تحت بی توجهی قرار می گیرند.
- عمدتا بیش فعال/تکانشی: اکثر علائم بیش فعال و تکانشی هستند.
- ترکیب شده : ترکیبی از علائم بی توجهی و علائم بیش فعالی/تکانشی است.
عمدتا بی توجه ازعلائم ADHD
همانطور که از نامش پیداست ، افراد مبتلا به این نوع اختلال نقص توجه و بیش فعالی در تمرکز ، اتمام کارها و پیروی از دستورالعمل ها بسیار مشکل دارند. بسیاری از کودکان مبتلا به نوع کم توجه ADHD ممکن است به دلیل عدم تمایل به ایجاد اختلال در کلاس درس ، تشخیص صحیحی دریافت نکنند. این نوع بیشتر در دختران مبتلا به ADHD شایع است.
غالباً بیش فعال-تکانشی
افراد مبتلا به این نوع ADHD در درجه اول رفتارهای بیش فعال و تکانشی از خود نشان می دهند. این می تواند شامل بی قراری ، وقفه در صحبت کردن افراد و ناتوانی در انتظار نوبت آنها باشد.
ترکیبی از نوع بیش فعال-تکانشی و بی توجه
این رایج ترین نوع ADHD است. افراد مبتلا به این نوع ترکیبی از علائم بی توجهی و بیش فعالی را نشان می دهند. اینها شامل ناتوانی در توجه ، تمایل به تکانشگری و سطوح بالای فعالیت و انرژی است.
علائم ADHD بزرگسالان
بیش از 60 درصد کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی هنوز در بزرگسالی علائم خود را نشان می دهند. اما برای بسیاری از افراد ، علائم ADHD با افزایش سن کاهش می یابد یا کمتر می شود.روند درمان برای از بین بردن علائم مهم است . ADHD درمان نشده در بزرگسالان می تواند بر جنبه های مختلف زندگی تأثیر منفی بگذارد. علائمی مانند مشکل در مدیریت زمان ، فراموشی و بی حوصلگی می تواند مشکلاتی را در محل کار ، خانه و انواع روابط ایجاد کند.
چه چیزی باعث ADHD می شود؟
علیرغم شایع بودن اختلال نقص توجه و بیش فعالی ، پزشکان و محققان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی باعث این بیماری می شود. اعتقاد بر این است که منشا عصبی دارد. ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد. کاهش دوپامین یکی از عوامل ADHD است. دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که به انتقال سیگنال ها از عصبی به عصب دیگر کمک می کند که در تحریک واکنش ها و حرکات نقش دارد.
علت ممکن است به دلیل تفاوت ساختاری در مغز باشد. یافته ها نشان می دهد که افراد مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی حجم ماده خاکستری کمتری دارند. ماده خاکستری شامل نواحی مغزی است که به موارد زیر کمک می کند:
- سخن گفتن
- خود کنترلی
- تصمیم گیری
- کنترل عضلات
عوامل خطر
عوامل خطر اختلال نقص توجه و بیش فعالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- یکی از خویشاوندان نزدیک ( والدین یا خواهر و برادر )، مبتلا به ADHD یا اختلال دیگر روانی باشد
- قرار گرفتن در معرض سموم محیطی ، مانند سرب
- مصرف مواد مخدر توسط مادر ، مصرف الکل یا سیگار کشیدن در دوران بارداری
- تولد زودرس
تشخیص اختلال نقص توجه و بیش فعالی
هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند تشخیص دهد بزرگسالان یا کودکان اختلال نقص توجه و بیش فعالی دارند. برای تشخیص ، پزشک هرگونه علائمی را که فرد در شش ماه گذشته داشته باشد ارزیابی می کند. پزشک احتمالاً اطلاعاتی را از معلمان یا اعضای خانواده جمع آوری می کند و ممکن است از چک لیست ها و مقیاس های رتبه بندی برای بررسی علائم استفاده کند. آنها همچنین یک معاینه فیزیکی برای بررسی سایر مشکلات سلامتی انجام می دهند.
درمان ADHD
درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی معمولاً شامل درمان های رفتاری ، داروها یا هر دو است. انواع درمان شامل روان درمانی یا گفتگودرمانی است. در گفتگو درمانی ، در مورد تأثیر ADHD بر زندگی و راههای کمک در مدیریت آن صحبت می شود. نوع دیگر درمان ، رفتار درمانی است. این روش درمانی می تواند به یادگیری نحوه نظارت و مدیریت رفتار کمک کند.
هنگامی که با اختلال نقص توجه و بیش فعالی زندگی می کنید ، دارو نیز می تواند بسیار مفید باشد. داروهای اختلال نقص توجه و بیش فعالی طوری طراحی شده اند که بر مواد شیمیایی مغز تأثیر می گذارند به گونه ای که فرد را قادر می سازد تا انگیزه ها و اقدامات خود را بهتر کنترل کند.
داروهای ADHD
دو نوع اصلی داروهایی که برای درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی استفاده می شوند محرک و غیر محرک هستند.محرک های سیستم عصبی مرکزی (CNS) رایج ترین داروهای ADHD هستند. این داروها با افزایش مقادیر مواد شیمیایی مغز دوپامین و نوراپی نفرین عمل می کنند.نمونه هایی از این داروها شامل متیل فنیدات (ریتالین) و محرک های مبتنی بر آمفتامین (Adderall) است.
اگر محرک ها خوب عمل نکنند و یا عوارض جانبی مشکل ساز ایجاد کنند ، پزشک ممکن است داروهای غیر محرک را پیشنهاد کند. برخی از داروهای غیر محرک با افزایش سطح نوراپی نفرین در مغز عمل می کنند. این داروها شامل اتموکستین (Strattera) و برخی داروهای ضدافسردگی مانند بوپروپیون (ولبوترین) است.
راهکارهای طبیعی
در کنار دارو ، چندین روش درمانی برای کمک به بهبود علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی پیشنهاد شده است. برای شروع ، پیروی از یک شیوه زندگی سالم می تواند به مدیریت علائم بیماری کمک کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) موارد زیر را توصیه می کند:
- رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید
- حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی در روز انجام دهید
- به اندازه کافی بخوابید.
- محدود کردن زمان استفاده از تلفن ، رایانه و تلویزیون
اجتناب از برخی مواد حساسیت زا و افزودنی های غذایی نیز راه های بالقوه ای برای کاهش علائم ADHDاست.
آیا ADHD یک ناتوانی است؟
در حالی که این بیماری یک اختلال تکاملی عصبی است ، اما ناتوانی یادگیری محسوب نمی شود. با این حال ، علائم ADHD می تواند یادگیری را برای فرد سخت کند. همچنین ، ممکن است ADHD در برخی از افرادی که دارای اختلالات یادگیری هستند نیز رخ دهد.برای کمک به کاهش هرگونه تأثیر بر یادگیری برای کودکان ، معلمان می توانند دستورالعمل های فردی را برای دانش آموز مبتلا به ADHD ترسیم کنند ، که می تواند شامل اجازه دادن به زمان اضافی برای انجام وظایف و آزمون ها یا ایجاد یک سیستم پاداش شخصی باشد.
کلام پایانی
برای کودکان و بزرگسالان ، ADHD درمان نشده می تواند تأثیر جدی بر زندگی فرد داشته باشد. اختلال نقص توجه و بیش فعالی درمان نشده می تواند بر روی روابط و محیط هایی که فرد کار می کند تأثیر بگذارد. درمان برای کاهش عوارض بیماری مهم است.
منابع مقاله
https://www.healthline.com/health/adhd#outlook
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/adhd/diagnosis-treatment/drc-20350895
https://www.psychiatry.org/patients-families/adhd/what-is-adhd