تشخیص زودهنگام سرطان معده کار دشواری است زیرا مراحل اولیه این بیماری به‌ندرت منجر به علائم قابل‌رؤیت و قابل‌لمس می‌شود و در اوایل بیماری اندازه تومور کوچک است. همچنین شکم و معده ساختار قابل‌انعطاف دارند و بزرگ شدن آن‌ها تا حدی طبیعی است؛ بنابراین تومورها بدون ایجاد علائم رشد می‌کنند و علائم زمانی قابل‌شناسایی می‌شوند که تومور متاستاز شده و به بافت‌های اطراف معده گسترش پیدا کرده است.
علائم یا نشانه‌های سرطان معده عبارت‌اند از:
- درد شکم یا احساس ناراحتی در شکم
- کاهش وزن
- خستگی
- تغییر در هضم، ازجمله از دست دادن اشتها، احساس پری پس از خوردن یک وعده غذایی کم (سیری اولیه)، سوزش سر دل
- حالت تهوع، استفراغ، با خون یا بدون آن
- مشکل بلعیدن یا درد هنگام بلعیدن
- کم‌خونی
- التهاب شکمی، به‌ویژه پس از خوردن
- خون در مدفوع
- زردی پوست و سفیدی چشم و تیره شدن رنگ زرد ادرار
- آب‌آوردگی شکم (آسیت)
- توده قابل‌لمس در شکم
- توده در تخمدان (تومور Krukenberg)
- توده در لگن (Blumer shelf) که از طریق معاینه لگن قابل‌لمس است
- توده در ناف
- توده در سمت چپ استخوان ترقوه
- توده در سمت چپ زیر بغل (گره لنفاوی متورم)
- تیره شدن پوست صورت و چروک‌های بدن
- رشد برآمدگی‌های زگیل مانند روی پوست
بیشتر این علائم احتمالاً به علت مواردی غیر از سرطان معده، مانند ویروس معده یا زخم معده یا سایر سرطان‌ها نیز ایجاد می‌شوند؛ اما اگر شخصی با این علائم مواجه شود مخصوصاً اگر نشانه‌ها از بین نرود یا بدتر شوند، باید برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنند.
تشخیص سرطان معده
معمولاً تشخیص سرطان معده با مراجعه به پزشک، بررسی سوابق خانوادگی و معاینه توسط پزشک آغاز می‌گردد.
در این مرحله پزشک اطلاعاتی راجع به سوابق بیماری شخص مانند کم‌خونی، جراحی معده، عفونت‌های گوارشی، سابقه سرطان و … از بیمار دریافت می‌کند، سپس علائمی که بیمار را اذیت می‌کند بررسی می‌کند.
همچنین پزشک ممکن است در مورد سوابق بیماری خانوادگی در مورد سرطان معده، سرطان‌های دیگر و شرایط ژنتیکی پرس‌وجو کند.
بعدازاین مرحله پزشک اقدام به تجویز آزمایش‌ها مختلف برای رد یا تشخیص سرطان معده می‌کند. آزمایش‌هایی که برای تشخیص سرطان مورداستفاده قرار می‌گیرند به شرح زیر است:
آزمایش شمارش کامل خون (CBC)
آزمایش CBC اندازه و کیفیت گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. CBC برای بررسی کم‌خونی ناشی از خونریزی معده انجام می‌شود.
آزمایش شیمی خون
این آزمایش برای بررسی برخی مواد شیمیایی در خون انجام می‌شود. در این آزمایش مشخص می‌شود که اندام‌های خاص چه عملکردی دارند. آزمایش‌های شیمی خون برای تشخیص و پیشگیری از سرطان معده عبارت‌اند از:
آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین که برای بررسی عملکرد کلیه‌ها انجام می‌شود. میزان بالای این ترکیبات نشان‌دهنده گسترش سرطان معده به کلیه‌ها یا مجاری ادرار است.
آزمایش اندازه‌گیری اسید لاکتات دهيدروژناز، آلکالين فسفاتاز، ترانس آمین از و بیلی‌روبین برای بررسی عمکرد کبد انجام می‌شود. میزان بالای این ترکیبات نشان دهنده گسترش سرطان معده به کبد است.
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی (GI)
این آزمایش رایج‌ترین آزمایش برای تشخیص سرطان معده است که در آن به‌وسیله اندوسکوپ به بررسی دستگاه گوارش فوقانی ازجمله مری، معده و قسمت فوقانی روده کوچک (دوازدهه) می‌پردازند. هدف از این آزمایش بررسی خونریزی، زخم، پولیپ، تومور و التهاب (گاستریت) در معده و نمونه‌برداری از بافت معده است
آندوسونوگرافی (EUS)
ترکیبی از دو آزمایش آندوسکوپی و سونوگرافی است و برای دیدن اینکه تا چه حد تومور به دیواره معده و بافت‌های اطراف رشد کرده، استفاده می‌شود.
بیوپسی
در این آزمایش بخشی از بافت معده به‌عنوان نمونه جدا می‌شود و برای تشخیص سرطان و نوع بافت سرطانی مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
تست مارکر تومور
نشانگرهای توموری مواد موجود در خون هستند که در صورت ابتلا به سرطان، تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد. آزمایش‌ها نشانگر تومور به‌طورکلی برای تشخیص سرطان معده و بررسی پاسخ بیمار به درمان سرطان استفاده می‌شود.
سی‌تی‌اسکن
در آزمایش سی‌تی‌اسکن به کمک اشعه ایکس تصاویر سه‌بعدی و مقطعی از اندام‌ها، بافت‌ها، استخوان‌ها و عروق خونی داخل بدن به دست می‌آید. از سی‌تی‌اسکن برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- تشخیص مرحله پیشرفت سرطان
- بررسی گسترش سرطان به دیگر بافت‌ها و اندام‌ها
- بررسی ضخامت دیواره معده
- به‌عنوان راهنمایی برای نمونه‌برداری صحیح از معده (بیوپسی)
لاپروسکوپی
لاپروسکوپی نوعی عمل جراحی است که وسیله نازک به نام لاپروسکوپ با ایجاد برشی در پوست وارد بدن می‌شود. یک عدد دوربین به لاپروسکوپ متصل است و ویدئو زنده برای کادر پزشکی ارسال می‌کند. از لاپروسکوپی برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- تشخیص مرحله پیشرفت سرطان
- بررسی سرطان خارج از معده
- نمونه‌برداری
- حذف مایعات از شکم برای بررسی دقیق‌تر سرطان
ممکن است برای بررسی سرطان در مناطق پنهان بدن، ترکیبی از لاپروسکوپی و سونوگرافی استفاده شود.
پت اسکن
پت اسکن (PET) اسکن تصویربرداری پزشکی هسته‌ای است که با استفاده از مواد رادیواکتیو برای بررسی تغییرات در فعالیت متابولیک بافت بدن استفاده می‌شود. یک کامپیوتر، الگوهای رادیواکتیو را تجزیه‌وتحلیل می‌کند و تصاویر رنگی 3 بعدی را ترسیم می‌کند. پت اسکن برای جستجوی سرطان خارج از معده استفاده می‌شود.
MRI
در تصویربرداری ام آر آی از نیروهای مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی استفاده می‌کند تا عکس‌های مقطعی از اندام‌ها، بافت‌ها، استخوان‌ها و عروق خونی ایجاد شود. ام آر آی برای تشخیص سرطان در معده و خارج از معده استفاده می‌شود.
سونوگرافی
سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ساخت تصاویری از ساختارها در بدن استفاده می‌کند. سونوگرافی برای ترکیب با سایر روش‌های تصویربرداری، آندوسکوپی و هدایت سوزن بیوپسی کاربرد دارد. برای تشخیص گسترش سرطان به کبد از سونوگرافی کبد استفاده می‌کنند.
برای مطالعه مقاله انواع سرطان معده اینجا کلیک کنید
برای مطالعه مقاله پیشگیری از سرطان معده اینجا کلیک کنید
