انواع سرطان معده
معده بخش مهمی از سیستم گوارش است. این عضو عضلانی و کیسهمانند در قسمت فوقانی شکم قرار دارد. در معده، مواد غذایی با شیره معده مخلوط میشوند. شیره معده مایعی اسیدی و رقیق است که توسط غدد موجود در پوشش داخلی معده ترشح میشود و نقش مهمی در هضم مواد غذایی دارد.
گاهی سلولهای معده تغییر میکنند، رشد نمیکنند و یا عملکرد معمول ندارند. این تغییرات ممکن است منجر به تومورهای غیر سرطانی مانند پولیپ شوند یا شرایط پیش سرطانی ایجاد کنند به این معنی که سلولها هنوز به سرطان تبدیل نشدهاند اما اگر بهموقع تشخیص داده نشوند به سلولهای سرطانی تبدیل میگردند.
در بدترین حالت تغییرات در سلولهای معده موجب سرطان میشود. سرطان معده یک تومور بدخیم است که در سلولهای معده شروع میشود و به سایر نقاط بدن گسترش مییابد (متاستاز).
سرطان معده در جهان بهعنوان پنجمین سرطان شایع در سال 2018 شناخته شده است که در مردان شیوع بیشتری دارد. این اختلال، یک بیماری چندعاملی است به این معنی که براثر وجود عوامل متعدد مانند عوامل عفونی، محیطی، ژنتیکی و فردی به وجود میآید. برای مطالعه عوامل خطر سرطان معده کلیک کنید
انواع سرطان معده
تومورهای غیر سرطانی معده
تومور غیر سرطانی یا خوشخیم، سلولهای سرطانی هستند که به سایر قسمتهای بدن گسترش نمییابند. این نوع تومورها معمولاً تهدید جدی برای زندگی بیمار نیستند. آنها معمولاً با جراحی برداشته میشوند و در اغلب موارد، بیماری قابل بازگشت نیست.
پولیپ معده
پولیپهای معده شایعترین تومورهای غیر سرطانی معده هستند که در پوشش داخلی معده رشد میکنند. پولیپها ممکن است به شکل قارچ با یک سر و یک ساقه (پولیپ پایه دار) باشند و یا اینکه بدون ساقه به دیواره داخلی معده متصل هستند.
انواع مختلف پولیپ معده شامل پولیپ غدد لنفاوی، پولیپهای هیپرپلازی، پولیپ فیبروئید التهابی، پولیپ هامارتوماتوز و پولیپ xanthoma هستند که در اندازه و میزان سفتی با یکدیگر متفاوتاند.
انواع دیگر تومورهای غیر سرطانی معده بسیار نادر هستند. این موارد عبارتاند از:
- تومور استرومال دستگاه گوارش (GIST: (GIST های کوچک غیر سرطانیاند، اما نوع بزرگ آنها اغلب سرطانی هستند
- لیپوم: ساختهشده از بافت و توده چربی.
- لیومیوم: ساختهشده از سلولهای عضلانی صاف
- تومورهای اعصاب محیطی
- همانژیوم: از عروق خونی غیرطبیعی تشکیل شده است.
- لنفانژیوم: در عروق لنفاوی رشد میکند
- گلوموس تومور: در اطراف رگهای خونی ایجاد میشود
- فیبروما: ساختهشده از بافت فیبری
- تومورهای کیستی: زمانی ایجاد میشود که یک غده آزادکننده مخاط معده مسدود شود.
عوامل خطر تومورهای غیر سرطانی معده
- التهاب معده
- بیماریهای ارثی
- زخم شدن معده
- داروهای کاهنده اسید معده
- سندرم پولیپوزیز
حالت پیش سرطان
حالت پیش سرطان معده، حالتی از تغییرات در سلولهای معده است که مستعد تبدیل به سلولهای سرطانی هستند و اگر آنها بهموقع درمان نشوند ممکن است که به سرطان تبدیل شوند.
انواع حالت پیش سرطان معده عبارتاند از:
دیسپلازی اپی تلیال معده (Gastric epithelial dysplasia)
دیسپلازی اپیتلیال معده زمانی رخ میدهد که سلولهای دیواره معده (مخاط) تغییر میکند و غیرطبیعی میشود، این سلولهای غیرطبیعی ممکن است درنهایت تبدیل به آدنوکارسینوم، شایعترین نوع سرطان معده شوند.
دیسپلازی اپیتلیال معده به دو نوع تقسیم میشود:
دیسپلازی درجه پایین (Dysplasia low-grade): سلولهای غیرطبیعی بهآرامی تغییر و رشد میکنند. خطر ابتلا به سرطان در این نوع کم است و ممکن است به حالت عادی بازگردد (رنج).
دیسپلازی درجه بالا (high-grade dysplasia): سلولهای غیرطبیعی بهسرعت تغییر و رشد میکنند. خطر ابتلا به سرطان در این نوع زیاد است.
عوامل خطر شرایط پیش سرطان
- عفونت با هلیکوباکتر پیلوری ((Helicobacter pylori
- گاستریت اتورفیک معده: التهاب مزمن معده وجود دارد و درعینحال سلولهای معده از بین میروند
- متاپلازی روده: پوشش بافت معده از بین میرود و جای آن را پوشش بافت روده میگیرد.
آدنوم معده
آدنوم معده یک نوع پولیپ ساختهشده از سلولهای غیرطبیعی (غیرمعمول) غدد لنفاوی دیواره داخلی معده است. آدنوم معده معمولاً در قسمتی از معده به وجود میآید که دچار التهاب مزمن شده است.
معمولاً اندازه پولیپ آدنوم کمتر از 2 سانتیمتر است و اگر بزرگتر از 2 سانتیمتر شوند، زخم گردند و یا دچار دیسپلازی با درجه بالا شوند ممکن است که به سرطان تبدیل شوند. اگر این عارضه بدون درمان باقی بماند، ممکن است به آدنوکارسینوم، شایعترین نوع سرطان معده تبدیل شود
عوامل خطر زیر باعث افزایش احتمال ابتلا به آدنوم معده میشود:
- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی: بیماری خانوادگی که موجب بروز صدها تا هزاران پلیپ در روده بزرگ و رکتوم میشود.
- گاستریت اتورفیک معده
- متاپلازی روده
تومورهای سرطانی معده
تومور سرطانی معده یا تومورهای بدخیم، سلولهای سرطانی هستند که میتوانند رشد کنند و به تخریب بافتهای اطراف بپردازد. همچنین میتوانند به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد یا متاستاز شود.
سرطان معده اولیه
سرطان معده معمولاً در مخاط معده آغاز میشود و همانطور که رشد میکند به لایههای عمیقتر معده حمله میکنند و حتی از آن عبور میکنند. هنگامیکه تومور فقط مخاط و زیر مخاط را درگیر کند، سرطان معده بهعنوان سرطان معده اولیه شناخته میشود.
ادنوکارسینومای معده (Adenocarcinoma)
حدود 90٪ تا 95٪ سرطانهای معده از نوع ادنوکارسینوما هستند. این سرطان، سلولهای غدد مخاط معده را مبتلا میکند.
تومورهای استرومائی دستگاه گوارش (GIST)
این نوع سرطان نادر است و سلولهای بینابینی کاخال (ICC) در دیواره معده را مبتلا میکند. ICC سلولهای اختصاصی در دستگاه گوارش است. GIST معده به دو صورت خوشخیم و بدخیم هستند.
سرطان لنفوم معده
سرطان لنفوم نوعی سرطان است که در آن لنفوسیتها (نوعی گلبول سفید) موردحمله قرار میگیرد. سرطان بافت لنفاوی لایه مخاطی معده (MALT) شایعترین نوع لنفوم معده است. لنفوم های معده بهطورمعمول لنفوم غیر هوچکین هستند. لنفوم MALT معده غالباً ناشی از عفونت با هلیکوباکتر پیلوری است. برای درمان این نوع سرطان باید در ابتدا هلیکوباکتر را از بین ببرند.
تومور کارسینوئید یا نورواندوکرین دستگاه گوارش
این نوع سرطان از سلولهای تولیدکننده هورمون در معده شروع میشوند. تومورهای نورواندوکرین دستگاه گوارش میتوانند بهآرامی رشد کنند یا تهاجمی شوند. اکثر این تومورها به اندامهای دیگر گسترش نمییابند.