برخی از علائم هشدار دهنده احتمالی دیابت نوع 1 در کودکان چیست؟
دیابت نوع 1 وضعیتی است که در آن لوزالمعده نمیتواند انسولین کافی برای کاهش قند خون تولید کند. دیابت نوع 1 در کودکان میتواند علائم متعددی مانند خستگی، تاری دید و افزایش تشنگی و گرسنگی را ایجاد کند. دیابت نوع 1 برای کاهش خطر عوارض احتمالی نیاز به داروی انسولین مادام العمر دارد.
دیابت یک بیماری جدی است که باعث ایجاد مشکلاتی در تنظیم گلوکز خون میشود که به آن قند خون نیز می گویند. سطح بالای قند خون میتواند به مرور زمان عوارض جدی ایجاد کند. دیابت نوع 1 که قبلاً به عنوان دیابت نوجوانان شناخته میشد، در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان به وجود میآید، اما میتواند در هر سنی ایجاد شود.
تفاوت دیابت نوع 1 از دیابت نوع 2 این است که اگر چه هر دو میتواند در دوران کودکی رخ دهد و هر دو نوع علائم مشابهی دارند، اما نوع 1 زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی فرد به سلولهای تولید کننده انسولین در پانکراس حمله میکند. این بدان معناست که بدن آنها دیگر نمیتواند انسولین کافی یا انسولین تولید کند، بنابراین آنها باید به صورت دستی این هورمون را برای مدیریت سطح قند خون خود دریافت کنند. دیابت نوع 2 زمانی ایجاد میشود که بدن افراد، مانند قبل به انسولین پاسخ موثری نمیدهند.
تعریفی برای دیابت
دیابت یک بیماری است که به دلیل مشکل در تنظیم انسولین باعث افزایش سطح گلوکز یا قند خون میشود. گلوکز منبع انرژی است که بدن از غذا دریافت میکند. لوزالمعده انسولین ترشح میکند تا میزان گلوکز در جریان خون را تنظیم کند. افراد مبتلا به دیابت قادر به تولید انسولین کافی یا استفاده کافی از آن برای تنظیم گلوکز نیستند. این امر باعث تجمع گلوکز در جریان خون میشود که در طول زمان میتواند مشکلات جدی ایجاد کند.
انجمن دیابت آمریکا (ADA) تخمین می زند که بیش از 34 میلیون آمریکایی مبتلا به دیابت هستند. بیشتر این موارد دیابت نوع 2 هستند که در آن بدن به طور مؤثر از انسولین استفاده نمیکند یا انسولین کافی برای تنظیم قند خون تولید نمیکند.
بر اساس گزارش ADA، 1.6 میلیون نفر مبتلا به دیابت نوع 1 هستند که حدود 187000 آنان را کودک و نوجوان تشکیل میدهند.
علائم بیماری
علائم دیابت نوع 1 تا حد زیادی برای اکثر افراد یکسان است، اما نوجوانان و بزرگسالان بیشتر متوجه این علائم می شوند، بنابراین، مراقبت از علائم هشدار دهنده احتمالی بسیار مهم است.
علائم دیابت نوع 1 در کودکان عبارت است از:
- افزایش وزن
- تکرر ادرار
- شب ادراری در کودکانی که قبلاً شب ادراری نداشته اند
- گرسنگی شدید
- تحریک پذیری و سایر تغییرات خلقی
- خستگی و ضعف
- تاری دید
- افزایش تشنگی و ادرار
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
این علائم معمولاً به سرعت در طی چند روز تا چند هفته رخ می دهند. افزایش ادرار و تشنگی معمولاً از اولین علائم دیابت نوع 1 در کودکان است. همچنین ممکن است کودکان بیش از حد معمول تحریک پذیر و بی قرار به نظر برسند.
شروع علائم دیابت نوع 1 می تواند با کتواسیدوز دیابتی (DKA) رخ دهد. این یک عارضه جدی است که در آن عدم ورود گلوکز به سلول ها باعث می شود بدن وارد حالت کتوز شود و زمانی است که بدن شروع به تجزیه چربی ها به اسیدهایی به نام کتون برای انرژی می کند.
علائم DKA عبارت است از:
- حالت تهوع یا استفراغ
- پوست خشک یا برافروخته
- نفس با بوی میوه
- مشکل در تنفس
- دل درد
- مشکل در تفکر
در صورت مشاهده هر یک از علائم و نشانههای فوق در خود یا فرزندتان با پزشک خود مشورت کنید.
علل دیابت نوع 1
علت دقیق دیابت نوع 1 ناشناخته است. معمولاً سیستم ایمنی بدن – که معمولاً با باکتریها و ویروسهای مضر مبارزه میکند – به اشتباه سلولهای تولیدکننده انسولین (جزیره یا جزایر لانگرهانس) را در پانکراس از بین میبرد.
سایر علل احتمالی عبارتند از:
- ژنتیک
- قرار گرفتن در معرض ویروسها و سایر عوامل محیطی
نقش انسولین
- هنگامی که تعداد قابل توجهی از سلولهای جزایر لانگرهانس تخریب شوند، بدن انسولین کمی تولید میکند یا اصلاً انسولین تولید نمیکند.
- انسولین هورمونی است که از غدهای که در پشت و زیر معده (لوزالمعده) قرار دارد میآید.
- پانکراس انسولین را در جریان خون ترشح میکند.
- انسولین در گردش است و به قند اجازه میدهد تا وارد سلولهای شما شود.
- انسولین میزان قند موجود در جریان خون را کاهش میدهد.
- با کاهش سطح قند خون، ترشح انسولین از پانکراس نیز کاهش مییابد.
نقش گلوکز
گلوکز – قند – منبع اصلی انرژی برای سلولهایی است که ماهیچهها و سایر بافتها را میسازند.
گلوکز از دو منبع اصلی به دست میآید:
غذا و کبد.
- قند در جریان خون جذب میشود و در آنجا با کمک انسولین وارد سلولها میشود.
- کبد شما گلوکز را به عنوان گلیکوژن ذخیره میکند.
- هنگامی که سطح گلوکز شما پایین است، مانند زمانی که مدتی است غذا نخوردهاید، کبد گلیکوژن ذخیره شده را به گلوکز تجزیه میکند تا سطح گلوکز شما را در محدوده طبیعی نگه دارد.
- در دیابت نوع 1، هیچ انسولینی وجود ندارد که گلوکز را وارد سلولها کند، بنابراین قند در جریان خون شما تجمع مییابد. این میتواند باعث عوارض تهدید کننده زندگی شود.
تشخیص دیابت نوع 1 در کودکان
هر فردی که در کودکی دارای علائم یا نشانههای دیابت است باید برای معاینه به پزشک مراجعه کند.
تشخیصدیابت نوع 1 در کودکان شامل یک آزمایش خون است. این آزمایشها میتوانند چندین جنبه از عملکردهای بدن را که میتواند نشان دهنده دیابت باشد، اندازهگیری کند. اکثر پزشکان برای تشخیص دیابت نوع 1 از آزمایش گلوکز پلاسما تصادفی استفاده میکنند. این آزمایش شامل بررسی قند خون است. سطح قند خون بیش از 200 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) نشان دهنده دیابت است.
پزشکان همچنین میتوانند از آزمایشهای دیگری برای تشخیص دیابت استفاده کنند. اینها میتواند شامل آزمایش قند خون ناشتا باشد که لازم است شب قبل غذا نخورید.
آزمایش A1C یک اندازه گیری از متوسط سطح قند خون در طول چند ماه گذشته است. تستهای تحمل گلوکز قند خون را قبل و بعد از نوشیدنی حاوی گلوکز اندازه گیری میکند.
پزشک نیز ممکن است اتوآنتی بادیها اگر مشکوک به دیابت نوع 1 باشند را بررسی کند. اتوآنتی بادیها موادی هستند که نشان میدهند سیستم ایمنی بدن به بافتهای سالم بدن حمله میکند. آنها همچنین ممکن است کتون ها را از طریق نمونه ادرار بررسی کنند. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 اتوآنتی بادی در خون خود ندارند و بعید است که کتون در ادرار خود داشته باشند.
درمان و مدیریت
در حال حاضر هیچ درمانی برای دیابت نوع 1 وجود ندارد. با این حال، درمانهایی برای کمک به مدیریت علائم و کاهش خطر عوارض در دسترس هستند.
دیابت نوع 1 در کودکان نیاز به تجویز دوز روزانه انسولین دارند تا سطح قند خون آنها را تنظیم کند. تزریق انسولین میتواند از طریق سرنگ، پمپ یا قلم انسولین باشد. انسولین به شکل قرص نیست زیرا اسید معده خیلی سریع آن را از بین میبرد.
برخی از کودکان به تنهایی قادر به استفاده از انسولین برای کنترل دیابت خود نیستند. در این موارد، پزشکان ممکن است داروهای دیابت مانند پراملینتید را برای مصرف همراه با انسولین تجویز کنند. پزشکان همچنین توصیه میکنند که به طور منظم سطح قند خون را برای جلوگیری از عوارض بررسی کنند.
پیروی از عادات سبک زندگی سالم نیز برای افراد در مدیریت دیابت نوع 1 در طول زندگی مهم است. این میتواند شامل موارد زیر باشد:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم
- فعال بودن
- نگه داشتن فشار خون در محدوده سالم
- کنترل سطح کلسترول
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فکر میکنید کودک شما ممکن است علائم دیابت نوع 1 را داشته باشد، برای آزمایش با پزشک قرار ملاقات بگذارید. آنها تاریخچه سلامت فرزند شما را بررسی میکنند و از برخی از تستهای تشخیصی ذکر شده در بالا برای تعیین اینکه آیا فرزند شما دیابت نوع 1 دارد یا خیر استفاده میکنند. دیابت کنترل نشده میتواند به اندامها آسیب برساند و منجر به عوارض بیشتر شود، بنابراین مهم است که در اسرع وقت تشخیص داده شود.
عوامل خطر بیماری دیابت نوع 1
برخی از عوامل خطر شناخته شده برای دیابت نوع 1 عبارتند از:
سابقه خانوادگی
هرکسی که والدین یا خواهر و برادری مبتلا به دیابت نوع 1 دارد، خطر ابتلا به این بیماری را کمی افزایش میدهد.
ژنتیک
وجود برخی ژنها نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 1 در کودکان است.
جغرافیا
با دور شدن از خط استوا، بروز دیابت نوع 1 افزایش مییابد.
سن
اگرچه دیابت نوع 1 میتواند در هر سنی ظاهر شود، اما در دو سن قابل توجه ظاهر میشود. اولین پیک در کودکان 4 تا 7 ساله و دومی در کودکان 10 تا 14 ساله رخ میدهد.
عوارض
با گذشت زمان، عوارض دیابت نوع 1 میتواند اندامهای اصلی بدن شما از جمله قلب، رگهای خونی، اعصاب، چشمها و کلیهها را تحت تأثیر قرار دهد. حفظ سطح قند خون طبیعی میتواند به طور چشمگیری خطر بسیاری از عوارض را کاهش دهد.
در نهایت، عوارض دیابت ممکن است ناتوان کننده یا حتی تهدید کننده زندگی باشد.
بیماری قلبی و عروقی
دیابت خطر ابتلا به مشکلات مختلف قلبی عروقی از جمله بیماری عروق کرونر همراه با درد قفسه سینه (آنژین صدری)، حمله قلبی، سکته مغزی، تنگ شدن شریانها (آترواسکلروز) و فشار خون را به طور چشمگیری افزایش میدهد.
آسیب عصبی (نوروپاتی)
قند اضافی میتواند به دیواره رگهای خونی ریز (مویرگها) که اعصاب شما را تغذیه میکنند، به خصوص در پاها آسیب برساند. این مشکل میتواند باعث گزگز، بی حسی، سوزش یا درد شود که معمولاً از نوک انگشتان پا یا انگشتان دست شروع میشود و به تدریج به سمت بالا گسترش مییابد. قند خون ضعیف کنترل شده میتواند باعث شود که در نهایت تمام حس خود را در اندامهای آسیب دیده از دست بدهید.
آسیب به اعصابی که بر دستگاه گوارش تأثیر میگذارد میتواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست شود. برای مردان، اختلال نعوظ نیز ممکن است به وجود بیاید.
آسیب کلیه (نفروپاتی)
کلیهها حاوی میلیونها خوشه رگ خونی ریز هستند که مواد زائد خون شما را فیلتر میکنند. دیابت میتواند به این سیستم فیلتر ظریف آسیب برساند. آسیب شدید میتواند منجر به نارسایی کلیه یا بیماری غیر قابل برگشت کلیه در مرحله نهایی شود که نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد.
آسیب چشم
دیابت میتواند به رگهای خونی شبکیه آسیب برساند که رتینوپاتی دیابتی نامیده میشود و میتواند به طور بالقوه باعث کوری شود. دیابت همچنین خطر سایر بیماریهای جدی بینایی مانند آب مروارید و گلوکوم را افزایش میدهد.
آسیب پا
آسیب عصبی در پا یا جریان خون ضعیف در پاها، خطر عوارض مختلف پا را افزایش میدهد. در صورت عدم درمان، بریدگیها و تاولها میتوانند به عفونتهای جدی تبدیل شوند که در نهایت ممکن است به قطع انگشت یا خود پا نیاز داشته باشند.
بیماری پوست و دهان
دیابت ممکن است شما را مستعد ابتلا به عفونتهای پوست و دهان، از جمله عفونتهای باکتریایی و قارچی کند. ابتلا به بیماری لثه و خشکی دهان نیز احتمال بیشتری دارد.
عوارض بارداری
سطح بالای قند خون هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک است. زمانی که دیابت به خوبی کنترل نشود، خطر سقط جنین، مرده زایی و نقایص مادرزادی افزایش مییابد. برای مادر، دیابت خطر ابتلا به کتواسیدوز دیابتی، مشکلات چشمی دیابتی (رتینوپاتی)، فشار خون بالا ناشی از بارداری و پره اکلامپسی را افزایش میدهد.
جلوگیری از دیابت نوع 1
هیچ راه شناخته شدهای برای پیشگیری از دیابت نوع 1 وجود ندارد، اما محققان در حال کار بر روی پیشگیری از بیماری یا تخریب بیشتر سلولهای جزایر لانگرهانس در افرادی هستند که به تازگی دیابت آنها تشخیص داده شده است.
از پزشک خود بپرسید که آیا ممکن است واجد شرایط یکی از این کارآزماییهای بالینی باشید، اما خطرات و مزایای هر درمان موجود در یک کارآزمایی را به دقت بسنجید.
نکاتی برای مقابله
تشخیص دیابت نوع 1 در کودکان میتواند زمان ترسناکی برای والدین و کودک باشد. تماس با یک تیم پشتیبانی میتواند به شما کمک کند مکانیسمهای مقابلهای سالم و سایر پیشنهادات را در مورد نحوه مدیریت این بیماری بیاموزید. برای حمایت بیشتر، والدین میتوانند با این موارد تماس بگیرند:
متخصصان سلامت روان
همگام شدن با درمان دیابت نوع 1 در کودکان ، به ویژه به عنوان والدین فرزند خردسال مبتلا به این بیماری، میتواند از نظر جسمی و احساسی خسته کننده باشد. متخصصان سلامت روان میتوانند راه خروجی سالمی برای استرس، اضطراب و سایر احساساتی که ممکن است برای پدر و مادر کودک مبتلا به دیابت نوع 1 باشد، ارائه دهند.
مددکاران اجتماعی
مدیریت ویزیتهای پزشکان، دورههای پر کردن مجدد نسخهها و مراقبتهای روزمره مورد نیاز برای دیابت نوع 1 در کودکان میتواند بسیار دشوار باشد. مددکاران اجتماعی میتوانند به والدین کمک کنند تا با منابعی ارتباط برقرار کنند که ممکن است مراقبتهای پزشکی دیابت نوع 1 در کودکان را آسانتر کند.
مربیان دیابت متخصصان بهداشتی هستند که در آموزش دیابت، از توصیههای غذایی گرفته تا مدیریت روزانه بیماری و موارد دیگر، تخصص دارند. ارتباط با مربیان دیابت میتواند به والدین کمک کند تا توصیهها و تحقیقات مربوط به این بیماری را به روز نگه دارند.
برای حمایت بیشتر پس از تشخیص، فرزند شما ممکن است از تماس با موارد زیر بهره مند شود:
مشاوران مدرسه
مشاوران مدرسه یک سیستم حمایتی عالی برای کودکان در سن مدرسه، به ویژه کسانی که با شرایط پزشکی کنار میآیند، هستند. برخی از مدارس حتی مشاوره گروهی ارائه میدهند، بنابراین با مدرسه فرزند خود مشورت کنید تا ببینید آنها چه نوع جلسات گروهی را ارائه میدهند.
گروههای پشتیبانی خارج از مدرسه
گروههای حمایتی وجود دارد که شما و فرزندتان میتوانید به صورت حضوری یا آنلاین در آنها شرکت کنید. گروه کودکان مبتلا به دیابت یک سازمان غیرانتفاعی است که اطلاعاتی در مورد اردوها، کنفرانسها و سایر رویدادهای مرتبط با دیابت ارائه میدهد که ممکن است به نفع فرزند شما باشد.
پژوهشها نشان داده است که در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 1، حمایت عاطفی میتواند به بهبود سطح کلی A1C و مدیریت این بیماری کمک کند. مهم است که هر گونه مسائل مربوط به سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب را که ممکن است همراه با دیابت کودک شما باشد، زودهنگام بررسی کنید.
کلام آخر
دیابت نوع 1 یک بیماری مزمن است که به طور معمول در کودکان و نوجوانان ایجاد میشود اما میتواند در هر سنی رخ دهد. بدن به سلولهای تولیدکننده انسولین حمله میکند و در نتیجه انسولین تولید نمیکند یا محدود میشود که میتواند باعث افزایش سطح قند خون شود. دیابت میتواند به مرور زمان عوارض جدی ایجاد کند.
علائم هشداردهنده دیابت نوع 1 در کودکان ممکن است شامل افزایش گرسنگی، تشنگی و ادرار کردن و همچنین تاری دید، خستگی و کاهش وزن غیرقابل توجیه باشد. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 برای تنظیم قند خون خود به داروی انسولین مادام العمر نیاز دارند. آنها میتوانند با تجویز انسولین، پیروی از یک سبک زندگی سالم و آگاهی از علائم هشدار دهنده احتمالی عوارض جدی، به مدیریت علائم خود کمک کنند.
منابع
http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/type-1-diabetes/diagnosis-treatment/drc-20353017
https://www.medicalnewstoday.com/articles/type-1-diabetes-in-children#summary
https://www.healthline.com/health/type-1-diabetes/symptoms-of-type-1-diabetes-in-children#takeaway