اسهال در کودکان
اسهال علامتی است که در آن مدفوع به دفعات زیاد و شل است و سه باریا بیشتر در روزنیاز به دفع است. اگر مدفوع نرم، شکل گرفته و جامد باشد، اسهال نیست. هنگامی که کودکان به طور ناگهانی اجابت مزاج شل، آبکی و مکرر دارند، دچار اسهال می شوند. اسهال یکی از علائم شایع بیماری در کودکان خردسال است. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند ممکن است مدفوع نرم و شل به رنگ زرد خردلی دفع کنند، اما این نیز نشان دهنده اسهال نیست. اسهال در کودکان اغلب به دلیل گاستروانتریت ویروسی است که عفونی بوده و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.
چه علائمی با اسهال در کودکان مرتبط است؟
کودکان مبتلا به اسهال ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشند، از جمله:
- درد شکم
- استفراغ
- تب یا درجه حرارت بالا
- از دست دادن اشتها
- کم آبی بدن
علائم کم آبی در نوزادان و کودکان
کم آبی بدن می تواند کشنده باشد و نوزادان و کودکان نسبت به سایر گروه ها آسیب پذیر تر هستند ، بنابراین مهم است که علائم کم آبی را بشناسید. نوزادان و کودکان خردسال در هنگام اسهال بسیار بیشتر از بزرگسالان دچار کم آبی بدن می شوند. علائمی که نشان می دهد بدن کودک کم آبی دارد عبارتند از:
- خشکی دهان، زبان و لب ها
- چشمهای گود رفته
- بی حال بودن یا تحریک پذیر بودن
- اشک ریختن کمتر در هنگام گریه کردن
کم آبی شدید یک اورژانس پزشکی است و می تواند کشنده باشد. علائم آن عبارتند از:
- خودداری از نوشیدن
- احساس بی حالی
- عدم تولید ادرار یا فقط مقدار بسیار کم ادرار
- چشم های خیلی گود افتاده
- فونتانل بسیار فرو رفته در نوزاد
- پوست سرد، رنگ پریده یا لکه دار
- تنفس سریع
علت اسهال در کودکان چیست؟
علل زیادی برای اسهال در کودکان وجود دارد به طورکلی اسهال یک علامت است نه یک بیماری .
گاستروانتریت ویروسی
گاستروانتریت یک عفونت روده می باشد. ویروس ها شایع ترین علت گاستروانتریت در کودکان هستند. روتاویروس، نورو ویروس، آدنوویروس و آستروویروس همگی می توانند باعث گاستروانتریت ویروسی شوند. ویروس ها بسیار عفونی هستند و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند و در پاییز و زمستان شیوع بیشتری دارند. گاستروانتریت ویروسی معمولاً با استفراغ شروع می شود که می تواند 1 یا 2 روز طول بکشد. ممکن است تب با درجه پایین وجود داشته باشد. اسهال که اغلب آبکی است، معمولا مدت بیشتری طول می کشد تا برطرف شود و ممکن است تا یک هفته تا 10 روز ادامه یابد.
گاستروانتریت باکتریایی
گاستروانتریت همچنین می تواند توسط باکتری ها ایجاد شود که گاهی اوقات با مسمومیت غذایی مرتبط است. سالمونلا، ای کولای، شیگلا و کمپیلوباکتر همگی باکتری هایی هستند که می توانند باعث گاستروانتریت شوند.گاستروانتریت باکتریایی ممکن است باعث ایجاد خون یا مخاط در مدفوع و تب بالا شود.
انگل ها
انگل ها نیز می توانند باعث گاستروانتریت شوند. انگل هایی که باعث ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوز می شوند انگل های منتقله از آب هستند و در رودخانه ها، تالاب ها و نهرها در سراسر استرالیا زندگی می کنند. آنها همچنین ممکن است استخرها، پارک های آبی و مخازن آب را آلوده کنند.ژیاردیا در جوامع بومی رایج است. می تواند باعث اسهال مداوم یا شدید، گرفتگی معده، خستگی و کاهش وزن شود. علائم کریپتوسپوریدیوز شامل اسهال آبکی و گرفتگی معده همراه با حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها است.
آنتی بیوتیک ها
یک دوره آنتی بیوتیک گاهی اوقات می تواند باکتری های “خوب” و همچنین “بد” را از بین ببرد. این مسئله باعث عدم تعادل باکتری در روده می شود که می تواند باعث اسهال شود و به اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک معروف است.
کلستریدیوم دیفیسیل
کلستریدیوم دیفیسیل (همچنین به عنوان C. diff شناخته می شود) باکتری است که در روده بسیاری از کودکان و برخی از بزرگسالان زندگی می کند. اگر C. diff پس از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک شروع به رشد بیش از حد کند، می تواند علائم گوارشی جدی ایجاد کند. علائم آن شامل اسهال آبکی، درد شکمی و تب است. علائم می تواند شدید باشد، از جمله وجود خون در مدفوع. اگر مدفوع کودکان خونی باشد باید به سرعت به پزشک مراجعه کنند.
اسهال در نوزادان و کودکان چگونه درمان می شود؟
درمان اسهال در نوزادان و کودکان به علت اصلی آن بستگی دارد.راهکارهای درمانی شامل :
- اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک: پزشک به فرد توصیه می کند که آنتی بیوتیک را قطع یا تغییر دهید.
- بیماری سلیاک یا عدم تحمل لاکتوز: تغییر رژیم غذایی یکی از روش های درمانی است
- یبوست: اگر یبوست مداوم باعث بی اختیاری مدفوع در کودک شود، باید توسط پزشک یا متخصص اطفال مدیریت شود.
- کریپتوسپوریدیوز: معمولاً درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد و به طور کلی خود به خود برطرف می شود.
- گاستروانتریت: درمان روی هیدراته نگه داشتن کودک و جایگزینی مواد معدنی و املاح از دست رفته تمرکز دارد. می توانید این کار را با محلول آبرسانی خوراکی انجام شود. گاستروانتریت معمولاً بدون درمان خاصی برطرف می شود.
- بیماری التهابی روده (IBD): کودک باید به پزشک متخصص مراجعه کند و به داروها و شیر خشک مخصوص نیاز دارد.
- سوء جذب: درمان به علت زمینه ای بستگی دارد و ممکن است شامل جایگزینی مواد مغذی از دست رفته باشد.
- ژیاردیا: این مشکل با آنتی بیوتیک های خاص قابل درمان است.
پیشگیری
گاستروانتریت شایع ترین علت اسهال در کودکان است. بسیار عفونی است و به راحتی بین افراد به خصوص بین کودکان پخش می شود. راهکارهای کاهش ابتلا شامل :
- شستن مرتب دست ها به خصوص بعد از تعویض پوشک و قبل از شیر دادن
- شستن دست ها قبل از تهیه غذا و بعد از رفتن به توالت
- پوشیدن دستکش هنگام تمیز کردن اسهال یا استفراغ و بستن آن در کیسه پلاستیکی قبل از گذاشتن در سطل
- پیروی از شیوه های خوب ایمنی مواد غذایی
- واکسینه شدن نوزادان در برابر روتاویروس
استفاده از محلول های الکترولیت
اکثر کودکان مبتلا به اسهال خفیف نیازی به محلول های الکترولیت ندارند. محلول های الکترولیت برای مدیریت خانگی اسهال نسبتا شدید بسیار مفید هستند.محلول های الکترولیت مایعات خاصی هستند که برای جایگزینی آب و نمک های از دست رفته در هنگام اسهال طراحی شده اند. نوشابههای گازدار ، سوپها، آبمیوهها، نوشیدنیهای ورزشی و شیر جوشانده مقادیری قند و نمک دارند و ممکن است کودک را بیمارتر کنند.
کلام پایانی
اسهال در کودکان از شایع ترین مشکلات دوره های مختلف خصوصا در سنین زیر پنج سال است. مهم ترین عارضه اسهال در کودکان، بروز کم آبی بدن در اثر از دست رفتن بیش از حد مایعات بدن است. اسهال کودکان به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود و راههای درمان مختلفی دارد.
منابع مقاله
https://www.webmd.com/children/guide/child-throw-up-no-fever
https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/abdominal/Pages/Diarrhea.aspx