کاهش خطر سکته مغزی
طبق تحقیقات سازمان جهانی بهداشت، سالانه 15 میلیون نفر در سراسر جهان دچار سکته مغزی می‌شوند. حدود پنج میلیون سکته منجر به مرگ و پنج میلیون دیگر منجر به معلولیت دائم می‌شود. بر این اساس، سکته مغزی دلیل اصلی معلولیت جدی و طولانی‌مدت در ایالات‌متحده است. سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی مغز توسط لخته مسدود شود و یا خونریزی کنند. در این مقاله به بررسی تأثیر رژیمهای غذایی گیاهی در کاهش خطر سکتۀ مغزی می پردازیم.
لخته‌های خون معمولاً در شریان هایی ایجاد می‌شوند که توسط پلاک‌های تشکیل‌شده از چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد باریک یا مسدود شده‌اند. سکته‌های خونریزی‌دهنده معمولاً در اثر فشارخون بالا رخ می‌دهند. سکتۀ مغزی منجر به کمبود خون و اکسیژن در ناحیۀ آسیب‌دیدۀ مغز و از بین رفتن سلول‌های مغزی آن ناحیه می‌شود.
داشتن رژیمهای گیاهی می‌تواند فواید بی‌شماری برای سلامتی داشته باشد. نتایج یک مطالعه جدید حاکی از ارتباط میان یک رژیم غذایی گیاهی سالم با کاهش 10 درصدی خطر بروز سکتۀ مغزی در مقایسه با افراد دارای رژیمهای غذایی بی‌کیفیت است.
به عقیدۀ برخی متخصصان، رژیمهای غذایی گیاهی راهی مؤثر برای کاهش فشارخون است که به‌نوبه خود می‌تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد. پتاسیم موجود در میوه‌ها و سبزیجات با خنثی کردن اثرات منفی نمک به کاهش فشارخون کمک می‌کند.
غذاهای گیاهی فاقد کلسترول بوده و اغلب چربی کمی دارند ک موجب کاهش فشار خون و انسداد عروق می‌شود. حذف گوشت و فرآورده‌های لبنی می‌تواند به کاهش غلظت خون کمک کند، این مسئله بر جریان خون و به‌نوبه خود فشار خون اثر مثبت دارد.
به عقیدۀ چریل موساتو، متخصص تغذیۀ بالینی و نویسندۀ کتاب مغز مغذی «مزایای رعایت رژیمهای غذایی گیاهی یا افزایش مصرف غذاهای گیاهی بر سلامت کلی قلب و نیز کاهش سکته مغزی کاملاً آشکار است».
موساتو می‌گوید: «بشقاب‌های خود را بیشتر با غذاهای گیاهی و غنی از مواد مغذی مانند پتاسیم، فیبر و منیزیم پر كنند، پیروی از چنین رژیمی به كاهش تشکیل پلاک در رگ‌ها، کاهش فشارخون، التهاب و ایجاد لخته كمك می‌کند. با کاهش تشکیل پلاک و کاهش فشارخون و ایجاد سایر تغییرات صحیح در سبک زندگی، خطر بروز سکتۀ مغزی به‌شدت کاهش می‌یابد».
علاوه بر این، رعایت یک رژیم غذایی گیاهی با کاهش خطر چاقی، کاهش نسبت سدیم به پتاسیم و کاهش خطر ابتلا به آپنه خواب – همۀ عوامل دخیل در خطر سکتۀ مغزی – رابطۀ مستقیمی دارد.
مزایای رژیمهای غذایی گیاهی
رژیمهای غذایی گیاهی یا غنی از میوه، سبزیجات، دانه‌ها، آجیل‌ها، حبوبات و سایر گیاهان، مزایای فراوانی از جمله کاهش خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی برای بدن دارند.
هیچ تعریف استانداردی از اصطلاح گیاهی وجود ندارد. هرچند برخی از پیروان رژیمهای غذایی گیاهی، کمی پروتئین حیوانی مانند ماهی، تخم‌مرغ یا شیر در رژیم خود می‌گنجانند، اما مهم این است که غذاهای گیاهی بخش عمدۀ غذاهای آن‌ها را تشکیل می‌دهد.
برای ارزیابی ارتباط میان پیروی از رژیمهای غذایی گیاهی و خطر سکته مغزی، محققان از داده‌های جمع‌آوری‌شدۀ گروه‌های قبلی از قبیل مطالعه بهداشت پرستاران، مطالعه بهداشت پرستاران 2 و مطالعه تکمیلی متخصصان سلامت استفاده کردند. بیش از 209،000 شرکت‌کننده مورد ارزیابی قرار گرفتند و هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان در ابتدای جمع‌آوری اطلاعات بیماری قلبی عروقی یا سرطان نداشتند. زندگی این افراد بیش از 25 سال تحت نظر محققان قرار داشت.
محققان، شرکت‌کنندگان را بر اساس میزان غذاهای گیاهی مصرفی به پنج گروه طبقه‌بندی کردند. افراد انتهای طیف، روزانه 12 جیره غذای گیاهی سالم و رژیمهای کم کیفیت‌تر، به‌طور متوسط هفت و نیم جیره غذای گیاهی سالم داشتند.
افرادی با بیشترین میزان مصرف غذاهای گیاهی سالم- لوبیا، غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات پهن‌برگ و روغن‌های گیاهی – کمترین میزان مصرف مواد غذایی تصفیه‌شده و بی‌کیفیت را نیز داشتند.
برعکس، افرادی که غذای گیاهی سالم کمتری می‌خورند، غذاهای بی‌کیفیت مانند سبزیجات نشاسته‌ای، غذاهای تصفیه‌شده و جیره‌های غذای حیوانی و لبنیات بیشتری نیز مصرف می‌کردند.
نتایج نشان داد که خطر بروز سکته مغزی خونریزی دهنده در افرادی که مقدار زیادی غذای گیاهی سالم مصرف می‌کردند در مقایسه با آن‌هایی که غذای گیاهی سالم کمتری مصرف می‌کنند، 10٪ و خطر سکتۀ ایسکمیک، یا سکته‌ای که به سبب انسداد شریان رخ می‌دهد، 8٪ کاهش یافت.
طبق این داده‌ها به نظر نمی‌رسد پرهیز از پروتئین‌های حیوانی و پیروی از رژیم گیاهخواری تأثیری در کاهش سکته مغزی داشته باشد.
نگاه دقیق‌تر به نتایج
طبق عقیدۀ دکتر جان گاسلر متخصص قلب و عروق: «این مطالعۀ گروهی غیر تصادفی، اطلاعاتی در مورد ارتباط بین رژیم غذایی و سکته مغزی ارائه می‌دهد». ازآنجایی‌که ارتباط لزوماً به معنای علیت نیست، نمی‌توان تصور کرد که داشتن رژیم غذایی گیاهی به‌طورقطع منجر به کاهش خطر سکتۀ مغزی می‌شود.
از آنجا که شرکت‌کنندگان عمدتاً متخصصان مراقبت‌های بهداشتی قفقازی بودند، نمی‌توان نتایج را به عموم مردم تعمیم داد.
بااین‌حال، از آنجا که بر اساس داده‌های قبلی، تغذیه گیاهی می‌تواند احتمال چندین عامل خطر مرتبط با سکته مغزی از جمله فشار خون بالا، چاقی، کیفیت رژیم غذایی، دیابت، مشکلات قلبی را کاهش دهد، بنابراین مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی و گیاهی برای حمایت از سلامت کلی قلب و کاهش سکته، خالی از منفعت نیست.
شایان‌ذکر است که تنها مصرف بیشتر غذاهای گیاهی کافی نیست. گنجاندن مواد غذایی گیاهی مغذی و باکیفیت، مانند کینوا، سبزیجات پهن‌برگ و عدس به‌جای گزینه‌های بی‌کیفیت مانند برنج تصفیه‌شده، برای بهره‌مند شدن از فواید تغذیه‌ای بسیار مهم است.
چطور می‌توان غذاهای گیاهی بیشتری در رژیم غذایی گنجاند:
برخی از شیوه‌های ساده و قابل‌دسترسی گنجاندن غذاهای گیاهی بیشتر به رژیم غذایی عبارت‌اند از:
- افزودن سبزیجات بیشتر به وعدۀ شام. هنگام صرف شام، نیمی از بشقاب را با سبزیجات موردعلاقۀ خود پر کنید. می‌توان از بین سبزیجات تازه، منجمد و حتی کنسروی یکی را انتخاب کرد. مهم این است که میزان مصرف خود را افزایش دهید.
- ایجاد تغییرات کوچک در نوع تغذیه. سعی کنید در ابتدا با هفته‌ای یک وعدۀ غذایی بدون گوشت شروع کنید.
- افزایش سبزیجات در برنامه‌های غذایی. به‌طور مثال چنانچه در یک دستور غذایی نیاز به دو فنجان اسفناج است، سه تا چهار فنجان به آن اضافه کنید. افزودن سبزیجات بیشتر، وعده‌های غذایی شما را سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و بسیاری از ترکیبات گیاهی مفید می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد.
- افزودن اسموتی‌های گیاهی به برنامه هفتگی یا روزانه. اسموتی‌های متشکل از سبزیجات تازه، سبزیجات منجمد (مانند کدو سبز یا گل‌کلم)، میوه‌های منجمد، مغزها، دانه‌ها و ادویه‌جات مانند دارچین، زنجبیل یا زردچوبه را امتحان کنید.
سایر روش‌های کاهش خطر سکته مغزی
اگرچه خوردن غذاهای گیاهی بیشتر، اقدامی عاقلانه برای کاهش خطر سکته مغزی است، اما اقدامات دیگری فراتر از رژیم غذایی نیز هست که می‌توان برای کاهش خطر و پیشگیری از سکته مغزی انجام داد.
برخی از این اقدامات عبارت‌اند از:
- افزایش فعالیت‌های ورزشی
- وزن متعادل
- کنترل عوامل خطرزا مانند فشارخون و کلسترول زیر نظر پزشک
- ترک سیگار
- مراقبت ویژه در صورت سابقه خانوادگی و سایر عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های خاص
براساس تحقیقات کنونی، تعویض یک همبرگر گوشتی با یک خوراک قارچ یا خوردن سوپ عدس به‌جای خوراک گوشتی می‌تواند در کاهش خطر سکته مغزی مؤثر باشد. بر اساس یک مطالعه جدید، چنانچه وعده‌های غذایی گیاهی شامل نوشیدنی‌های شیرین، نان سفید، سیب‌زمینی سرخ‌کرده و سایر غذاهای مضر و بی‌کیفیت باشد، حذف گوشت از رژیم غذایی لزوماً موجب کاهش سکته مغزی نخواهد شد.
منبع نوشته :
https://www.livekindly.co/does-vegan-diet-increase-stroke-risk/
