کاهش سریع فشار خون در عرض مدت زمانی کوتاه امری غیرعملی است. فشار خون بالا یک بیماری مزمن است و به تبع آن نیاز به درمان‌های طولانی مدت نیز دارد. با این حال، رعایت برخی نکات سلامتی و حذف عادات اشتباه می‌تواند فشار خون شما را در محدوده نرمال حفظ نموده و مانع از بروز حملات فشار خون بالا گردد. در این مقاله در مورد اقداماتی که می‌توانید به وسیله آن‌ها فشار خون خود را کنترل کنید صحبت می‌کنیم. اما پیش از آن باید مفهوم فشار خون بالا را تعریف کنیم.
فشار خون بالا به چه معناست؟
در اکثر منابع، فشار خون بالاتر از ۱۳۰ بر روی ۸۰ تحت عنوان فشار خون بالا در نظر گرفته می‌شود. بالا بودن هر یک از فشارهای سیستولی (عدد اول) یا دیاستولی (عدد دوم) می‌تواند در تعریف فشار خون بالا جای گیرد.
فشار خون بالا یکی از علل مهم بروز بیماری‌های قلبی و انواع سکته‌های مغزی محسوب می‌گردد و بنابراین اندازه گیری و درمان آن از اهمیت بسزایی برخوردار خواهد بود. همان طور که گفتیم کاهش سریع فشار خون در بسیاری از موارد امکانپذیر نیست؛ اما با رعایت نکاتی می‌توان از حملات فشار خون بالا جلوگیری نمود.
فشار خون من بالا اندازه گیری شده؛ آیا بیماری فشار خون دارم؟
بالا بودن فشار خون در اندازه گیری‌ها همواره به معنای وجود بیماری مزمن پرفشاری خون نیست و گاهی اوقات ممکن است اشتباه در اندازه گیری وجود داشته باشد. عواملی که باعث می‌شوند دقت این اندازه گیری افزایش یابد عبارتند از:
- اندازه گیری صحیح فشار خون: کاف‌های فشار خون بسیار کوچک و یا بستن کاف بر روی لباس موجب می‌شود که فشار خون به طور کاذب عدد بزرگتری را نشان دهد. علاوه بر آن فرد نباید پاهای خود را روی هم بیندازد و بایستی در هنگام اندازه گیری فشار خون در وضعیتی بدون تنش و با آسودگی نشسته باشد.
- آرام نشستن قبل از گرفتن فشار خون: ایستادن یا راه رفتن درست بلافاصله قبل از گرفتن فشار می‌تواند اعداد نشان داده شده را به طور کاذب بالاتر ببرد.
- مدیریت اضطراب و استرس: استرس بالا به طور طبیعی فشار خون فرد را افزایش می‌دهد. بنابراین، بهتر است اندازه گیری فشار بعد از اطمینان بخشی به بیمار و در محیطی آرام و بدون تنش صورت گیرد.
- نکشیدن سیگار: نیکوتین موجود در سیگار باعث بالا بردن فشار خون تا فاصله نیم ساعت پس از مصرف می‌گردد. بنابراین بهتر است در این فاصله اندازه گیری فشار خون انجام نشود.
- خالی کردن مثانه: مثانه پر میزان فشار خون اندازه گیری شده را اندکی افزایش می‌دهد.
- عدم مصرف کافئین یا الکل: کافئین و الکل هر دو می‌توانند فشار خون فرد را افزایش دهند. بنابراین بهتر است در روزی که اندازه گیری فشار خون صورت می‌گیرد، از مصرف این مواد خودداری شود.
در ادامه راه‌هایی برای کاهش سریع فشار خون و کنترل آن را معرفی می‌کنیم.
تغییر رژیم غذایی
یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ترکیبات مغذی می‌تواند در کاهش سریع فشار خون نقش بسزایی داشته باشد.
- کاهش مصرف سدیم: سدیم یک عامل خطر جدی در بیماری پرفشاری خون به شمار می‌آید. سدیم نه تنها در ترکیب نمک که در بسیاری از مواد غذایی دیگر نیز به وفور یافت می‌شود. بنابراین همواره باید به برچسب محصولات غذایی و میزان سدیم به کار رفته در آن‌ها توجه کنید. پزشکان مصرف حداکثر ۲۳۰۰ میلی گرم سدیم در روز را پیشنهاد می‌کنند.
- مصرف کمتر چربی: اگر می‌خواهید میزان چربی دریافتی خود از مواد غذایی را کاهش دهید، سعی کنید از مصرف چربی‌های ترانس و اشباع شده خودداری کنید.
- مصرف کمتر قند: غذاهای سرشار از قند و شکر می‌توانند باعث بالا رفتن فشار خون و افزایش وزن شوند. به علاوه میزان سدیم این غذاها نیز اغلب زیاد است.
- پرهیز از مصرف چاشنی‌ها: بسیاری از این چاشنی‌ها حاوی مقادیر زیادی سدیم هستند و بنابراین بهتر است به جای آن‌ها از ادویهجات و ترکیبات گیاهی استفاده کنید.
- پرهیز از مصرف گوشت قرمز: کاهش مصرف گوشت قرمز، فشار خون شما را کاهش می‌دهد.
مصرف مکمل‌ها
برخی از مکمل‌ها می‌توانند باعث کاهش سریع فشار خون و کنترل بیماری پرفشاری خون گردند. برای مثال مکمل‌های حاوی پتاسیم در پایین آوردن فشار سیستولی و دیاستولی مؤثر شناخته شده‌اند. باید توجه داشته باشید که همواره مصرف مکمل‌ها باید زیر نظر پزشک صورت گیرد. هم چنین به کارگیری روش‌های دیگر در کنار مصرف این ترکیبات می‌تواند سودمندی آن‌ها را دوچندان سازد.
همچنین بخوانید: آیا پتاسیم در کاهش سریع فشار خون نقش دارد؟
حذف نوشیدنی‌های بالابرنده فشار خون
کاهش مصرف کافئین و یا حذف آن از رژیم غذایی می‌تواند فشار خون شما را در اندازه گیری‌های روتین فشار خون پایین‌تر بیاورد. الکل نیز نوشیدنی دیگری است که مصرف زیاد و طولانی مدت آن موجب بالا رفتن فشار خون، افزایش وزن و افزایش خطر ابتلای فرد به بیماری‌های قلبی می‌گردد.
مصرف داروهای مناسب
داروهای فشار خون مانند بتابلوکرها یا مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، در پایین آوردن فشار خون و نیز حفظ آن در طولانی مدت نقش دارند. مصرف این داروها زیر نظر پزشک و در مواردی که سایر اقدامات کاهنده فشار خون کارساز نباشند، توصیه می‌شود و اغلب بهتر است درمان دارویی با دیگر راهکارهای تغییر سبک زندگی همراه گردد.
مدیریت استرس در کاهش سریع فشار خون
استرس به طور حاد فشار خون فرد را افزایش می‌دهد. به همین دلیل چنان که پیش‌تر گفتیم، در برخی موارد اندازه گیری‌های فشار خون دستخوش خطای محاسباتی گردیده و حالتی به نام فشار خون روپوش سفید ایجاد می‌شود. استرس طولانی مدت و مزمن نیز در بالا بودن دائمی عدد فشار خون نقش دارد.
برخی از تکنیک‌های مدیریت استرس در زیر آورده شده‌اند:
- روان درمانی
- تکنیک‌های تنفس عمیق
- حتی الامکان دوری از موقعیت‌های استرس آور
- استراتژی‌های مدیریت زمان
- مراقبه و تمرین‌های ذهن آگاهی
- یوگا
همچنین بخوانید: راه‌های مدیریت استرس
عادات رفتاری
برخی از عادات رفتاری سالم می‌توانند مانع از حملات فشار خون و کاهش سریع فشار خون بالا گردند. چند مورد از این دستورالعمل‌ها در زیر آورده شده است:
- ورزش و فعالیتی فیزیکی روزانه: بالا بردن فعالیت فیزیکی روزانه برای سلامت جسمی و روحی افراد مفید است. هر گونه فعالیتی که موجب بالا بردن ضربان قلب شود، به مرور زمان در کاهش فشار خون مؤثر خواهد بود. توصیه پزشکان این است که تمامی افراد بالغ دست کم دو و نیم ساعت در هفته فعالیت فیزیکی با شدت متوسط داشته باشند.
- حفظ وزن متعادل: بی تحرکی و مصرف بیش از حد چربی‌های ناسالم باعث چاقی و متعاقباً افزایش فشار خون افراد می‌شود.
- درمان سایر بیماری‌ها: درمان بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و بیماری‌های کلیوی و قطع مصرف داروهایی که موجب افزایش فشار خون می‌شوند، می‌تواند خطر بروز پرفشاری خون را در فرد کاهش دهد.
جمع بندی
فشار خون بالا یک بیماری مزمن بوده و در اغلب موارد نیازمند درمان‌های دارویی طولانی مدت خواهد بود. با این حال اتخاذ برخی از عادات سالم در زندگی روزمره می‌تواند در کاهش سریع فشار خون و پیشگیری از بالا رفتن آن نقشی حیاتی را ایفا کند. در این مقاله سعی کردیم برخی از این موارد را به شما معرفی کنیم. با این حال، مؤثرترین راه برای درمان بیماری پرفشاری خون مراجعه به پزشک و عمل بر طبق توصیه‌های وی خواهد بود.
