کبد سنگین‌ترین عضو بدن و یکی از بزرگ‌ترین‌هاست. در قسمت بالای سمت راست شکم، زیر دنده‌ها قرار گرفته و وظایفش برای ادامه حیات ضروری است. کبد، مواد مغذی را تجزیه می‌کند، صفرا ترشح می‌کند، بدن را از سم پاک می‌کند و پروتئین می‌سازد.
کبد داروهای زیادی را سوخت و ساز می‌کند. چربی را تجزیه و به کلسترول تبدیل می‌کند. گلوکز را به گلیکوژن تبدیل و فاکتورهای ایمنی لازم جهت مبارزه با عفونت را تولید می‌کند. التهاب کبد یا همان هپاتیت، در این عملکردهای مهم تداخل ایجاد می‌کند و منجر به ضعف سلامتی می‌شود.
خوشبختانه، کبد به شدت مقاوم است و در اغلب موارد، التهاب آن حتی نیاز به توجه ندارد اما در مواردی که کبد دچار بیماری شدید باشد، ممکن است در این عملکردهای حیاتی اختلال ایجاد شود.
بیایید به هر کدام از این عملکردها با جزئیات بیشتری نگاه کنیم:
وظایف اصلی کبد در بدن
تجزیه مواد مغذی از غذا
بلافاصله بعد از خوردن غذا، سیستم گوارش ما، آن را به قسمت‌های کوچکتر تقسیم می‌کند. این مواد کوچک از طریق سیستم ورودی کبد یعنی همان مسیر اصلی که خون را از سیستم هاضمه به کبد می‌برد، به آن وارد می‌شوند.
سپس کبد بر اساس نیازهای بدن این مواد مغذی را از راه‌های مختلف تجزیه می‌کند. معمولا بخشی از غذا را طوری ذخیره می‌کند که بدن بتواند سریعا به صورت انرژی مصرف کند. باقی مواد را به سایر مواد شیمیایی که بدن نیاز دارد تبدیل می‌کند.
وقتی کبد به شدت آسیب می‌بیند، مثلا در مورد نارسایی کبدی، نمی‌تواند مواد مغذی بدن را به انواع مواد شیمیایی که بدن نیاز دارد تبدیل کند. بدون درمان دارویی جدی،عدم عملکرد مناسب کبد در تبدیل مواد غذایی به مواد شیمیایی مورد نیاز بدن منجر به آسیب‌های جدی از جمله آسیب به مغز و کما می‌شود.
همچنین بخوانید: پیشگیری و درمان سرطان کبد
ترشح صفرا
صفرا مایعی غلیظ و سبز-زرد رنگ است که کبد برای کمک به هضم غذا و به خصوص چربی که از شکم به روده می‌رود، ترشح می‌کند.
این مایع در کبد ساخته اما در کیسه‌ای در همان نزدیکی به نام کیسه صفرا ذخیره می‌شود. هنگامی که فردی غذای پرچرب می‌خورد، بدن از ذخیره صفرا خود برای تجزیه و هضم چربی غذا استفاده می‌کند.
همچنین بخوانید: علائم و نشانه‌های سنگ کیسه صفرا
پاک‌کردن بدن از سموم
تمامی خونی که در بدن وجود دارد، در نهایت از کبد عبور می‌کند. این امر، مهم است چون کبد تمامی چیزهای بدی که در خون است مثل سم را جدا و از بدن خارج می‌کند. داروها و الکل را تجزیه می‌کند و به پاک‌کردن سایر سموم مانند سلول‌های آسیب‌دیده، پروتئین‌ها و هورمون‌های قدیمی کمک می‌کند. در نتیجه، وقتی کبد آسیب ببیند، بدن از این سموم پاک نشده و آنها جمع می‌شوند و مشکل ایجاد می‌کنند.
متابولیسم کربوهیدرات
کبد کربوهیدرات را به صورت گلیکوژن ذخیره می کند و برای حفظ قند خون در سطح طبیعی آن را به گلوکز تجزیه می کند. همچنین گلیکوژن در مواقعی که بدن به انرژی زیادی در زمان کوتاهی نیاز دارد تجزیه و آزاد می شود، مانند زمان انجام یک فعالیت ورزشی سرعتی.
ذخیره ویتامین ها و مواد معدنی
کبد ویتامین های A، D، E، K و B12 را به مقدار قابل توجهی ذخیره می کند. همچنین آهن را به صورت فریتین (فرم ذخیره ای آهن) ذخیره می کند و برای ساخت سلول های خونی جدید در دسترس بدن قرار می دهد. کبد مسئول ذخیره سازی و آزاد سازی مس نیز می باشد.
همچنین بخوانید: ویتامین دی ، منابع و فواید آن برای بدن
ساخت پروتئین های ضروری برای لخته شدن خون
پروتئین یک ماده شیمیایی است که برای بقای موجودات زنده مانند گیاهان، حیوانات و انسان‌ها ضروری است. پروتئین در همه جای بدن وجود دارد و باید مرتب تولید شود. به عنوان مثال، پروتئین‌های زیادی توسط کبد تولید می‌شوند که مسئول لخته‌شدن خون هستند.
هنگامی که کبد آسیب می‌بیند، گاهی بدن نمی‌تواند آنطور که باید خون را لخته کند. در موارد خفیف، مقدار زمانی که برای بند آمدن خون لازم است کمی بیشتر است اما در موارد حاد، خون نمی‌تواند لخته شود. یک بریدگی کوچک پوست می تواند منجر به خونریزی ادامه‌دار (البته همیشه مقدارش به قدری نیست که خطرناک باشد) و کبودی شود.
