پرخاشگری فیزیکی در زنان کمتر است.
پرخاشگری اعمال فعالانه هر رفتار ناخوشایندی علیه دیگری است. پرخاشگری ممکن است جلوه‌های مختلفی داشته باشد و از بدرفتاری کلامی تا خشونت فیزیکی را دربر می‌گیرد. هدف از پرخاشگری آسیب زدن به فرد دیگر است. پس رفتاری که در آن به‌صورت تصادفی به دیگران آسیب وارد می‌شود پرخاشگری نیست.
در حیطه ورزش این مسئله کمی پیچیده است و رفتار پرخاشگرانه به دودسته تفکیک می‌شود:
- پرخاشگری خصمانه
- پرخاشگری ابزاری
در پرخاشگری خصمانه هدف اصلی صدمه زدن به شخص دیگر است و همراه باخشم است.
پرخاشگری ابزاری، صدمه زدن به فرد مقابل باهدف کسب امتیاز یا مانع از کسب امتیاز حریف صورت می‌گیرد.
ازآنجایی‌که در هیچ رشته ورزشی کسب امتیاز با آسیب رساندن به‌طرف مقابل موردپذیرش نیست، مسئولان رشته‌های مختلف ورزشی قوانین و مقرراتی برای مشخص کردن حدومرز رفتارهای پرخاشگرانه مشخص کرده‌اند. قوانین و مقررات به‌صورت رسمی و غیررسمی تدوین می‌شوند. این قوانین نشان می‌دهد چه رفتارهایی قابل‌قبول و مجاز است. به‌عنوان‌مثال بوکسورها ممکن است در مسابقات خشمگین شوند و ضرباتی به سر و گردن طرف مقابل وارد کنند. این کار تا حدی مجاز است اما اگر ضربات به پایین‌تنه حریف باشد، حرکت پرخاشگرانه و غیرمجاز است.
پرخاشگری تماشاگران
رفتارهای پرخاشگرانه در تماشاچیان مسابقات به‌صورت فحاشی یا پرت کردن اشیا به بازیکنان تیم مقابل و به‌منظور آسیب رساندن به آنان و اختلال در کار تیم حریف جهت افزایش امتیاز تیم خود رخ می‌دهد. نوعی دیگری پرخاشگری در تماشاچیان اعمال خشونت علیه طرفداران تیم مقابل می‌باشد که در آن از فحاشی، آسیب فیزیکی و آسیب به اموال تماشاچیان و یا ورزشگاه استفاده می‌کنند.
عوامل مؤثر بر پرخاشگری ورزشکاران
جنسیت و شخصیت فرد ورزشکار:
عموماً پرخاشگری فیزیکی در زنان کمتر است، زیرا زنان برای حفظ اصول خویش کمتر از رفتارهای پرخاشگرانه استفاده می‌کنند.
عوامل محیطی :
- شرایط آب و هوایی
- درجه حرارت
- سروصدا
- ازدحام جمعیت
- حضور خانواده و رسانه‌های جمعی در ورزشگاه
شرایط بازی:
- تعداد بازی و موقعیت تیم در لیگ
- داوری
- مربیگری
- رفتار ورزشکاران تیم مقابل
- آمادگی جسمانی
تأثیر ورزش بر پرخاشگری
در حالت کلی ورزش به کاهش پرخاشگری کمک می‌کند. زیرا باعث ایجاد انضباط فردی، رهایی فرد از ناکامی‌های شخصی و بیرونی و بهتر شدن خلق‌وخوی فرد می‌شود. حتی یادگیری فنون رزمی که خود موجب یادگیری رفتارهای پرخاشگرانه جدید است، موجب کاهش رفتار پرخاشگرانه می‌شود. زیرا در این فنون محیط قانونی برای ابراز پرخاشگری فراهم می‌کند.
راهکارهای کاهش پرخاشگری ورزشکاران
تنبیه کردن:
ورزشکار پرخاشگر در اثر تنبیه متوجه می‌شود که پرخاشگری پیامدهای منفی دارد. میزان تنبیه باید اندازه‌ای باشد که اهداف پرخاشگری را سرکوب کند. علاوه بر این‌ها افراد دیگری که شاهد تنبیه هستند یاد می‌گیرند از انجام اعمال پرخاشگرانه پرهیز کنند. یک نمونه تنبیه در ورزش فوتبال، کارت قرمز است.
قرارداد بستن:
در این روش ورزشکارانی که قرارداد را امضا می‌کنند متعهد به اجرای قوانین می‌شوند. برای اثربخشی بیشتر، قرارداد باید شامل قوانین و مقررات رفتار ورزشکاران و شرایط اعمال تنبیه و پاداش باشد.
درمان :
اگر ورزشکار مکرراً رفتار پرخاشگرانه خود را بروز دهد نیاز به کمک دارد تا خشم خود را مدیریت کند. گروه مدیریت خشم نوعی گروه‌درمانی است که در آن خشم شناسایی می‌شود و اعضای گروه راهکارهای مقابله باخشم را یاد می‌گیرند.
تخلیه هیجانی:
ورزش سیستم عصبی ورزشکاران را پالایش می‌کند و باعث کاهش پرخاشگری ورزشکاران می‌شود. انجام تمرینات ورزشی سخت و طولانی‌مدت سبب کاهش تنش فیزیکی و احساس خشم می‌شود. اما این اثر موقتی است و اثر آن کمتر از عاملی است که باعث ایجاد خشم حین انجام مسابقات در ورزشکار شده است.
الگوبرداری صحیح:
کودکان با مشاهده پرخاشگری ورزشکاران یا مربیان از این اعمال الگوبرداری می‌کنند. بنابراین لازم است آن‌ها را در معرض الگوهای مناسب قرار دهیم، تحت آموزش مربی مناسب و بااخلاق بودن و دور نگه‌داشتن کودک از مشاهده اعمال ورزشکاران خشن در محل مسابقه و یا از طریق رسانه‌ها، به شکل‌گیری رفتار مناسب در فرد از دوران کودکی کمک می‌کند. در ضمن کنترل رفتار پرخاشگری در ابتدای کار به‌خصوص برای جوانان بسیار مهم است تا مانع از رشد رفتارهای پرخاشگرانه در آنان شود.
