میکروبیوتای روده چیست ؟
بدن انسان میزبان تریلیون میکروب یا باکتری است. برخی از این‌ها مفید و برخی دیگر مضر هستند. دانشمندان تخمین زده‌اند که این میکروب‌ها در بدن 10 برابر بیشتر از سلول‌های انسانی است، درحالی‌که دیگران می‌گویند این نسبت ممکن است به 1: 1 نزدیک‌تر باشد. دو اصطلاح میکروبیوتا و میکروبیوم اغلب به معنای یکسان و به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند. به‌طور خلاصه، باکتری‌های مفید و مضر در روده وجود دارد که می‌توانند به سیستم‌های وسیع‌تری منتقل شوند و باعث عفونت‌های محلی دستگاه گوارش شوند. این عفونت‌ها شامل مسمومیت غذایی و سایر بیماری‌های دستگاه گوارش است که منجر به اسهال و استفراغ می‌شود.
تعریف میکروبیوتا:
دانشمندان میکروبیوتا را به‌عنوان “مجموعه میکروارگانیسم‌ها (همه باکتری‌ها،میکروب‌ها، یوکاریوت ها و ویروس‌ها) موجود در یک محیط تعریف‌شده می‌دانند. به‌طور خاص، میکروبیوتا با توجه به محیط اطراف آن متفاوت است؛ بنابراین اصطلاح میکروبیوتا نام محیطی است که در آن واقع شده است. به‌عنوان‌مثال، “میکروبیوتای روده ” به میکروبیوتای موجود در دستگاه روده اشاره دارد.
تعریف میکروبیوم
اصطلاح میکروبیوم در ابتدا برای اشاره به مجموعه‌ای از ژن‌های نگهداری شده توسط میکروارگانیسم‌ها استفاده شد.
تعریف گسترده‌ای از میکروبیوم “کل زیستگاه، شامل میکروارگانیسم‌ها (باکتری‌ها، میکروب‌ها، یوکاریوت های پایین و بالاتر و ویروس‌ها)، ژن‌های آن‌ها و شرایط محیطی اطراف را شامل می‌شود.”
بااین‌حال، برای ساده‌سازی، اصطلاح “میکروبیوم ” معمولاً برای میکروارگانیسم‌هایی که در بدن وجود دارد، به کار می‌رود.
میکروبیوتای روده چیست؟
بیشترین جمعیت میکروارگانیسم‌های بدن انسان در روده قرار دارد و در مجموع میکروبیوتای روده نامیده می‌شود. اگرچه در ابتدا تصور می‌شد که میکروبی بیش از سلول‌های انسانی در بدن وجود دارد، اما برآوردهای اخیر نشان می‌دهد سلول‌های میکروبی و انسانی به تعداد قابل‌مقایسه در بدن وجود دارد.
در فردی با وزن 70 کیلوگرم، میکروبیوتای روده انسان بیش از 100 تریلیون میکروارگانیسم را جمع می‌کند و این مقدار وزنی حدود 200 گرم معادل انبه با اندازه متوسط است.
برخی از مشخصات میکروبیوتای روده
- میکروبیوتای روده هر فرد منحصربه‌فرد است. این موضوع می‌تواند به‌شدت چگونگی مقابله با بیماری، هضم غذا و حتی خلق‌وخو و روند روانی فرد تاثیرگذار باشد.
- میکروبیوتای انسانی از تریلیون سلول شامل باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها تشکیل شده است.
- دیگر زیستگاه‌های آن شامل پوست و اندام تناسلی است.
- سلول‌های میکروبی و مواد ژنتیکی آن‌ها، از بدو تولد با انسان زندگی می‌کنند. این رابطه برای سلامتی طبیعی بدن حیاتی است.
- میکروبیوتا برای تغذیه، سیستم ایمنی بدن و تأثیر بر مغز و رفتار هر شخصی مهم است.
- میکروبیوتای روده درگذشته میکرو فلور روده نامیده می‌شد.
- در انسان، تقریباً به‌اندازه سلول‌های انسانی سلول باکتری وجود دارد، اما باکتری‌ها 150 تا 200 برابر بیشتر از ژنوم انسانی ژن دارند.
- غنای میکروبیوتای روده، تنوع و پایداری آن در طول زمان از ویژگی‌های اصلی میکروبیوم روده انسانی است که مرتبط با سلامتی است.
- روده شما بیش از یک لوله است. این خانه بیش از 100000 تریلیون میکروارگانیسم است که در عملکردهای هضم و دفاعی دستگاه گوارش شرکت می‌کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند در سلامت روان نقش داشته باشند.
نقش میکروبیوتای دستگاه گوارش در سلامتی
به دلیل محتوای بزرگ ژنومی و مکمل متابولیکی، میکروبیوتای روده طیف وسیعی از خواص مفید را برای بدن فراهم می‌کند. برخی از مهم‌ترین نقش‌های این میکروب‌ها کمک به حفظ یکپارچگی سد مخاطی، تأمین مواد مغذی مانند ویتامین‌ها یا محافظت در برابر عوامل بیماری‌زا است. علاوه بر این، تعامل بین میکروبیوتای کامنسال و سیستم ایمنی مخاطی برای عملکرد ایمنی مناسب بسیار مهم است.
میکروبیوم انسان چیست؟
میکروبیوتای روده از بدو تولد با انسان است و بر عملکرد بدن تأثیر می‌گذارد.
میکروبیوتای انسانی از طیف گسترده‌ای از باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر حیوانات تک‌سلولی تشکیل شده است که در بدن زندگی می‌کنند.
میکروبیوم نامی است که به تمام ژن‌های داخل این سلول‌های میکروبی گفته می‌شود.
هر انسانی در هر مکانی بین 10 تا 100 تریلیون سلول میکروبی در بدن خود دارد که در یک رابطه همزیستی به سر می‌برند. این امر به نفع میکروب‌ها و میزبانان آن‌ها است، به شرطی که بدن سالم باشد. اندازه‌گیری‌ها متفاوت است، اما می‌تواند بیش از 1000 گونه مختلف از میکروارگانیسم‌ها باشد که میکروبیوتای انسانی را تشکیل می‌دهند.
پروژه‌های زیادی وجود دارد که سعی در رمزگشایی ژن انسان با تعیین توالی تمام ژن‌های انسانی دارند. دانشمندان برای کشف همه اطلاعات ژنتیکی میکروبیوم تحقیقات زیادی انجام داده‌اند.
ازجمله تفاوت میکروب‌ها، تفاوت میکروب بین محیط خشک بازو و محیط مرطوب و چرب زیر بغل است. این یک معرفی خوب برای دامنه زیستگاه انواع مختلف میکروب‌ها در بدن است. میکروب‌های بدن به‌قدری کوچک هستند که علی‌رغم تعداد آن‌ها، فقط حدود 2 تا 3 درصد از وزن کل بدن انسان را تشکیل می‌دهند.
چرا میکروبیوتای انسانی مهم است؟
میکروارگانیسم‌ها در کنار انسان تکامل‌یافته و با انجام یکسری عملکردهای حیاتی، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی را تشکیل می‌دهند. همچنین ارتباطاتی بین میکروب‌های روده و بیماری‌های قلبی یافت شده است.
آن‌ها در سلامت و بیماری نقش دارند و تحقیقات نشان داده است که ارتباطی بین جمعیت باکتریایی طبیعی یا آشفته و بیماری‌های زیر وجود دارد:
- آسم
- اوتیسم
- سرطان
- بیماری سلیاک
- کولیت
- دیابت
- اگزما
- بیماری قلبی
- سوءتغذیه
- اسکلروز چندگانه
- چاقی
میکروبیوم انسانی در چهار زمینه مهم زیر بر سلامتی تأثیر دارد:
- تغذیه
- مصونیت
- رفتار – اخلاق
- بیماری‌ها
میکروب‌های روده و همچنین برای کمک به انسان در دریافت مواد مغذی ضروری هستند. باکتری‌های روده به ما کمک می‌کنند تا مولکول‌های پیچیده موجود در گوشت و سبزی را تجزیه کنیم. بدون کمک باکتری‌های روده، سلولز گیاهی قابل‌هضم نیست.
میکروب‌های روده نیز ممکن است از فعالیت‌های متابولیکی خود استفاده کنند و بر ولع غذا و احساس سیری تأثیر بگذارند.
تنوع میکروبیوتا به تنوع رژیم غذایی مربوط است. بزرگ‌سالان جوان که انواع مختلفی از غذاها را امتحان می‌کنند، میکروبیوتای روده متنوع‌تری نسبت به بزرگ‌سالانی که الگوی غذایی مشخصی را دنبال می‌کنند دارند.
ایمنی
از لحظه تولد، بدن شروع به ساخت میکروبیوم می‌کند. انسان‌ها از بدو ورود به دهانه رحم مادرشان، اولین میکروب‌های خود را به دست می‌آورند.
بدون این مهمانان میکروبی اولیه، مصونیت تطبیقی وجود نخواهد داشت. این یک مکانیسم دفاعی حیاتی است که بدن می‌آموزد چگونه پس از مواجهه با میکروب‌ها به آن‌ها پاسخ دهد و امکان پاسخ سریع‌تر و مؤثرتر به ارگانیسم‌های بیماری‌زا را می‌دهد.
میکروبیوتا همچنین به شرایط خود ایمنی و آلرژی مربوط می‌شود که در صورت قرار گرفتن در معرض میکروب‌ها، ممکن است آلرژی بیشتر ایجاد شود.
تأثیر بر رفتار – اخلاق
میکروبیوتا می‌تواند بر مغز تأثیر بگذارد که در هضم غذا نیز نقش دارد. برخی حتی میکروبیوتای روده را ” مغز دوم ” نامیده‌اند.
مولکول‌های کوچکی که با فعالیت باکتری‌های روده آزاد می‌شوند، اعصاب دستگاه گوارش را تحریک می‌کنند.
محققان نیز پیوندهای مشاهده‌شده بین میکروبیوم روده و اختلالات روان‌شناختی، مانند افسردگی و اختلال طیف اوتیستیک را مشاهده کرده‌اند.
بیماری
- باکتری‌های موجود در روده با ابتلا به برخی بیماری‌ها از جمله بیماری‌های التهابی روده (IBD)، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو فراهم کرده است. تنوع پایین میکروبی در روده با IBD و همچنین چاقی و دیابت نوع 2 ارتباط دارد.
- وضعیت میکروبیوتای روده با سندرم متابولیک ارتباط دارد. تغییر رژیم غذایی با افزودن پری بیوتیک، پروبیوتیک و سایر مکمل‌ها باعث کاهش این عوامل خطر می‌شود.
- میکروب‌های روده و ژنتیک آن‌ها بر تعادل انرژی، رشد مغز و عملکرد شناختی تأثیر می‌گذارد. تحقیقات در مورد چگونگی دقیق وقوع این امر و راه‌های استفاده از این رابطه برای منافع انسانی در حال انجام است.
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند با برهم زدن میکروبیوتا منجر به بیماری شود. ازجمله این بیماری‌ها عفونت‌هایی است که در برابر مصرف آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شوند.
- میکروبیوتا همچنین نقش مهمی در مقاومت در برابر رشد بیش‌ازحد روده دارد که در غیر این صورت باعث بیماری می‌شوند. باکتری‌های “خوب ” با “بد ” رقابت می‌کنند، حتی برخی از آن‌ها ترکیبات ضدالتهابی آزاد می‌کنند.
کلام آخر:
دستگاه گوارش (GI) انسان جمعیت پیچیده و پویایی از میکروبیوتای روده را دارد که در طی هموستاز و بیماری تأثیر قابل‌توجهی بر میزبان وارد می‌کند. عوامل متعددی در ایجاد میکروبیوتای روده انسان در دوران نوزادی نقش دارند. عوامل خارجی مانند ژنتیک، روش‌های زایمان، جغرافیا و بالا رفتن سن می‌توانند میکروبیوتای روده شما را تحت تأثیر قرار دهند. رژیم غذایی به‌عنوان یکی از عوامل اصلی در شکل‌گیری میکروبیوتای روده در طول زندگی در نظر گرفته می‌شود. آنچه می‌خورید نه‌تنها شما را تغذیه نمی‌کند، بلکه تریلیون میکروارگانیسم موجود در روده شما را تغذیه می‌کند. فیبرهای پره بیوتیک و غذاهای تخمیر شده را با پروبیوتیک مصرف کنید. شما می‌توانید با توجه به رژیم غذایی و شیوه زندگی خود به میکروبیوتای روده کمک کنید تا به‌درستی کار کند.
منابع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/covid-19-vaccine-live-updates#2
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5433529/
https://www.gutmicrobiotaforhealth.com/about-gut-microbiota-info/
