سرطان کلیه
وظیفه اصلی کلیهها فیلتر کردن مواد زائد از خون است؛ اما همچنین به کنترل فشارخون و اطمینان از کافی بودن گلبولهای قرمز خون کمک میکنند. سرطان کلیه که کارسینوم سلول کلیوی نیز نامیده میشود، هنگامی اتفاق میافتد که سلولهای یکی یا هر دو سلول شروع به رشد خارج از کنترل و تشکیل توموری میکنند که سلولهای سالم را از بین میبرد. این نوع سرطان یکی از 10 مورد شایع در مردان و زنان است.
سرطان سلول کلیوی (RCC)
درحالیکه انواع مختلفی از سرطان کلیه وجود دارد، از هر 10 نفر 9 نفر مبتلابه این نوع سرطان است. معمولاً یک تومور در داخل یک کلیه است، اما میتواند بیش از یک تومور باشد و ممکن است در هر دو کلیه وجود داشته باشد.
چه کسانی به این نوع سرطان مبتلا میشود؟
بیشتر افراد مبتلا به سرطان کلیه بین 50 تا 70 سال سن دارند. مردان 2 تا 3 برابر بیشتر از زنان مبتلا میشوند و افراد آفریقایی-آمریکایی بیشتر از گروههای دیگر به آن مبتلا میشوند. فشارخون بالا، بیماری کلیوی و برخی مشکلات خاص در ژنهای شما مانند بیماری فون هیپل-لیندو نیز میتواند شانس شما را افزایش دهد. همچنین میتواند موروثی باشد.
موارد دیگری که شانس شما را برای ابتلا افزایش میدهد
- سیگار کشیدن: سیگار خطر را دو برابر میکند. اعتقاد بر این است که سیگار کشیدن باعث 30٪ از سرطانهای کلیه در مردان و 25٪ در زنان است.
- اضافهوزن: افرادی که دارای اضافهوزن یا چاقی هستند تقریباً دو برابر احتمال ابتلا به RCC دارند.
- اگر در محیط کار با مواد خاصی مانند کادمیوم یا تری کلرواتیلن مواجه هستید.
علائم
اگر تومور کوچکی داشته باشید، ممکن است علائمی مشاهده نکنید، اما تومورهای بزرگتر میتوانند این مشکلات را ایجاد کنند:
- خون در ادرار
- وجود یک توده در پهلو یا کمرتان
- درد کمر
- احساس خستگی
- لاغر شدن بدون دلیل
- تب
آزمایشها و روشهایی که برای تشخیص سرطان کلیه استفاده میشود شامل موارد زیر است:
آزمایش خون و ادرار
آزمایش خون و ادرار شما ممکن است به پزشک سرنخی درباره علت ایجاد علائم و نشانههای شما بدهد.
تصویربرداری
آزمایشها تصویربرداری به پزشک شما امکان میدهد تومور کلیه یا ناهنجاری را تجسم کند. آزمایشها تصویربرداری شامل سونوگرافی، اشعه ایکس، CT یا MRI باشد.
برداشتن نمونهای از بافت کلیه (نمونهبرداری)
در برخی شرایط، پزشک ممکن است روشی را برای برداشتن نمونه کوچکی از سلولها از یک منطقه مشکوک از کلیه شما توصیه کند. این نمونه در آزمایشگاه آزمایش میشود تا علائم سرطان بررسی شود. این روش همیشه لازم نیست.
مرحلهبندی سرطان کلیه
هنگامیکه پزشک شما ضایعه کلیه را شناسایی کرد که ممکن است سرطان کلیه باشد، مرحله بعدی تعیین مرحله سرطان است. آزمایشها مرحلهای برای سرطان کلیه ممکن است شامل سیتیاسکن اضافی یا سایر آزمایشهای تصویربرداری باشد که پزشک احساس میکند مناسب است.
مراحل سرطان کلیه با اعداد رومی نشان داده میشود که از I تا IV متغیر است و کمترین مراحل نشاندهنده سرطان محدود به کلیه است. در مرحله چهارم، سرطان پیشرفته در نظر گرفته میشود و ممکن است به غدد لنفاوی یا سایر مناطق بدن گسترش یابد.
درمان
درمان سرطان کلیه معمولاً با جراحی برای برداشتن سرطان آغاز میشود. در مورد سرطانهای محدودشده در کلیه، این تنها درمان موردنیاز است. اگر سرطان فراتر از کلیه گسترشیافته باشد، ممکن است درمانهای اضافی توصیه شود.
شما با تیم درمانی خود میتوانید در مورد گزینههای درمان سرطان کلیه بحث کنید. بهترین روش برای شما ممکن است به عوامل مختلفی ازجمله سلامتی عمومی، نوع سرطان کلیه، گسترش شیوع سرطان و ترجیحات شما برای درمان بستگی داشته باشد.
عمل جراحی
در بیشتر سرطانهای کلیه، جراحی درمان اولیه است. هدف از جراحی برداشتن سرطان با حفظ عملکرد طبیعی کلیه، در صورت امکان.
عملیات مورداستفاده در درمان سرطان کلیه شامل موارد زیر است:
برداشتن کلیه مبتلا (نفرکتومی)
نفرکتومی کامل (رادیکال) شامل برداشتن کل کلیه، حاشیهای از بافت سالم و گهگاه بافتهای اضافی مجاور مانند غدد لنفاوی، غده فوق کلیه یا سایر ساختارها است.
جراح ممکن است نفرکتومی را از طریق یک برش در شکم یا پهلو (نفرکتومی باز) یا از طریق یک سری برش کوچک در شکم (نفرکتومی لاپاراسکوپی یا لاپاراسکوپی با کمک رباتیک) انجام دهد.
برداشتن تومور از کلیه (نفرکتومی جزئی)
جراحی که کلیه را نجات میدهد، سرطان و یک حاشیه کوچک از بافت سالم را که بهجای کل کلیه اطراف آن را احاطه کرده است، از بین میبرد. این میتواند بهصورت یک روش باز، یا به روش لاپاراسکوپی یا با کمک رباتیک انجام شود.
جراحی برای نجات کلیه یک روش معمول برای سرطانهای کوچک کلیه است و اگر فقط یک کلیه داشته باشید ممکن است یک گزینه باشد. در صورت امکان، برای حفظ عملکرد کلیه و کاهش خطر عوارض بعدی، مانند بیماری کلیه و نیاز به دیالیز، جراحی جزئی کلیه به نفرکتومی کامل ترجیح داده میشود.
نوع جراحی که پزشک شما پیشنهاد میکند، بر اساس سرطان و مرحله آن و همچنین سلامت کلی شما خواهد بود.
پرتودرمانی
تابش از پرتوهای پرانرژی (مانند اشعه ایکس) برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. بعضیاوقات برای درمان سرطان کلیه در بیمارانی که نمیتوانند جراحی کنند، استفاده میشود، اما ممکن است در ابتدا روشهای دیگر درمانی نیز امتحان شود.
تابش به سمت کلیه از یک ماشین خارج از بدن است. این را تابش پرتوی خارجی مینامند.
عوارض جانبی پرتودرمانی
عوارض جانبی به نوع تابش مورداستفاده بستگی دارد.
- قرمزی پوست مانند آفتابسوختگی
- احساس خستگی زیاد
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی درمانی است که سیستم ایمنی بدن شما را تقویت میکند یا از قسمتهایی از سیستم ایمنی بدن ساختهشده توسط انسان برای کمک به حمله به سلولهای سرطانی کلیه استفاده میکند. انواع بسیاری از ایمونوتراپی برای درمان سرطان کلیه استفاده میشود. این داروها بهصورت وریدی تجویز میشوند.
عوارض جانبی ایمونوتراپی
ایمنی درمانی بسته به اینکه کدام دارو استفاده میشود میتواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند. این داروها میتوانند احساس خستگی، مریضی در معده یا ایجاد تب، لرز و راش ایجاد کنند. بیشتر این مشکلات پس از پایان درمان از بین میروند.
درمان هدفمند برای سرطان کلیه
داروهای هدفمند درمانی بر روی تغییرات سلولهایی که باعث سرطان میشوند تأثیر دارند. این داروها عمدتاً سلولهای سرطانی و نه سلولهای طبیعی بدن را تحت تأثیر قرار میدهند. آنها حتی اگر سایر درمانها جواب ندهند، ممکن است اثر کنند. قرصهایی استفاده میشوند که شما در خانه مصرف میکنید یا ممکن است از طریق وریدی تزریق شود. این داروها عوارض جانبی متفاوتی نسبت به شیمیدرمانی دارند.
عوارض جانبی درمان هدفمند
عوارض جانبی درمان هدفمند به این بستگی دارد که کدام دارو استفاده میشود. این داروها باعث میشوند که در معده خود احساس مریضی کرده و باعث کمخونی شود. آنها همچنین میتوانند باعث فشارخون بالا و تغییرات پوستی دست و پا شوند.
شیمیدرمانی
شیمی واژه کوتاه شیمیدرمانی است که داروهایی برای مبارزه با سرطان است. داروها ممکن است بهصورت وریدی تجویز یا بهصورت قرص مصرف شوند. این داروها وارد خون شده و از طریق بدن پخش میشوند. آنها سلولهایی را که سریع رشد میکنند مانند سلولهای سرطانی را از بین میبرند.
شیمی بهصورت چرخه یا دور تجویز میشود. هر دوره از درمان با وقفه همراه است. شیمیدرمانی برای سرطان کلیه خوب عمل نمیکند، اما اگر سایر روشهای درمانی مؤثر نباشد، ممکن است آزمایش شود.
عوارض جانبی شیمیدرمانی
شیمیدرمانی میتواند احساس خستگی، مشکلاتی در معده و یا ریزش مو ایجاد کند؛ اما این مشکلات پس از پایان درمان از بین میروند.
آزمایشهای بالینی
آزمایشهای بالینی مطالعات تحقیقی است که داروهای جدید یا سایر روشهای درمانی را در افراد آزمایش میکند. آنها معمولاً درمانهای استاندارد را با سایر روشهایی که ممکن است بهتر باشد مقایسه میکنند.
آزمایشهای بالینی مطالعات تحقیقی است که به شما فرصتی میدهد تا جدیدترین نوآوریها را در درمان سرطان کلیه امتحان کنید. برخی از آزمایشهای بالینی ایمنی و اثربخشی درمانهای بالقوه را ارزیابی میکنند. سایر آزمایشهای بالینی سعی در یافتن راههای جدید برای پیشگیری یا تشخیص بیماری دارند. اگر میخواهید یک آزمایش بالینی را امتحان کنید، درباره مزایا و خطرات آن با پزشک خود صحبت کنید.
کلام آخر:
وقتیکه درمان تمام شد شما باید به دنبال پیگیری برای جلوگیری از عود سرطان باشید. حتی وقتی سرطان هرگز عود نمیکند، مردم هنوز نگران آن هستند. پس از پایان درمان به مدت چند سال، به دکتر خود مراجعه کنید. معاینات، آزمایش خون و آزمایشهای دیگر خواهید داشت تا ببینید آیا سرطان دوباره بازگشته یا خیر.
در ابتدا، ویزیتهای شما ممکن است هر 3 تا 6 ماه باشد. سپس اگر سرطان عود نکرده باشد، دیگر نیازی به ویزیت ندارید. بعد از 5 سال، ممکن است هرسال یکبار انجام شود.
منابع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-cancer/diagnosis-treatment/drc-20352669
https://www.cancer.org/cancer/kidney-cancer/if-you-have-kidney-cancer.html