عوارض زایمان زودرس

همه نوزادان نارس عوارض سلامتی ندارند. اما زود به دنیا آمدن می‌تواند مشکلات پزشکی کوتاه مدت و طولانی مدت ایجاد کند. به طور کلی، هر چه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، احتمال بروز عوارض بیشتر می‌شود. وزن هنگام تولد نیز نقش کلیدی دارد.

برخی از مشکلات ممکن است در بدو تولد مشخص شود. برخی دیگر ممکن است تا مدتها ظاهر نشوند.

عوارض کوتاه مدت

در هفته‌های اول، عوارض زایمان زودرس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

مشکلات تنفسی

یک نوزاد نارس ممکن است به دلیل تولد با ریه‌هایی که به طور کامل رشد نکرده‌اند، در تنفس دچار مشکل شود. اگر ریه‌های نوزاد فاقد ماده‌ای باشد که به ریه‌ها اجازه انبساط را بدهد، ممکن است کودک در دریافت هوای کافی دچار مشکل شود. این یک مشکل قابل درمان به نام سندرم دیسترس تنفسی است.

معمولاً در تنفس نوزادان نارس وقفه‌هایی به نام آپنه وجود دارد. در بیشتر نوزادان تا زمانی که از بیمارستان به خانه بر می‌گردند، آپنه بیشتر می‌شود. برخی از نوزادان نارس به یک اختلال ریوی کمتر شایع به نام دیسپلازی برونکوپولمونری مبتلا می‌شوند. آن‌ها برای چند هفته یا چند ماه به اکسیژن نیاز دارند، اما اغلب مشکلشان درمان می‌شود.

مشکلات قلبی

برخی از مشکلات شایع قلبی که نوزادان نارس دارند عبارتند از: مجرای شریانی باز (PDA) و فشار خون پایین.

PDA سوراخی بین دو رگ خونی مهم آئورت و شریان ریوی است. این نقص قلبی اغلب خود به خود بسته می‌شود. اما اگر درمان نشود می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند نارسایی قلبی شود. آن وقت است که قلب نمی‌تواند آنطور که باید خون را پمپاژ کند. فشار خون پایین ممکن است نیاز به درمان با مایعات داده شده از طریق رگ، داروها و گاهی اوقات تزریق خون داشته باشد.

مشکلات مغزی

هر چه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، خطر خونریزی در مغز بیشتر می‌شود. به این حالت خونریزی داخل بطنی می گویند. اکثر خونریزی‌ها خفیف هستند و با تأثیر کوتاه مدت کمی برطرف می‌شوند. اما برخی از نوزادان ممکن است خونریزی مغزی بزرگتری داشته باشند که باعث آسیب دائمی مغز می‌شود.

مشکلات کنترل دما

نوزادان نارس می‌توانند به سرعت گرمای بدن خود را از دست بدهند. آن‌ها چربی بدنی ذخیره شده یک نوزاد کامل را ندارند و نمی‌توانند گرمای کافی برای مقابله با آنچه از طریق سطح بدنشان از دست می‌رود تولید کنند. اگر دمای بدن خیلی پایین بیاید، می‌تواند منجر به مشکل خطرناکی به نام هیپوترمی شود.

هیپوترمی در نوزاد نارس می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی و کاهش سطح قند خون شود. یک نوزاد نارس نیز ممکن است تمام انرژی حاصل از تغذیه را صرفاً برای گرم ماندن مصرف کند. به همین دلیل است که نوزادان نارس در ابتدا نیاز به گرمای اضافی از گرمکن یا انکوباتور دارند.

مشکلات گوارشی از عوارض زایمان زودرس

نوزادان نارس به احتمال زیاد سیستم گوارشی دارند که به طور کامل توسعه نیافته‌اند. این می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند انتروکولیت نکروزان (NEC) شود. با NEC، سلول‌های پوشاننده دیواره روده آسیب می‌بینند. این مشکل ممکن است در نوزادان نارس پس از شروع تغذیه رخ دهد. نوزادان نارس که فقط شیر مادر دریافت می‌کنند، بسیار کمتر در خطر ابتلا به NEC هستند.

مشکلات خونی

نوزادان نارس در معرض خطر مشکلات خونی مانند کم خونی و زردی نوزادان هستند. با کم خونی، بدن گلبول‌های قرمز کافی ندارد. همه نوزادان در ماه‌های اول زندگی کاهش آهسته گلبول‌های قرمز دارند. اما این کاهش ممکن است در نوزادان نارس بیشتر باشد. با داشتن زردی، پوست و چشم‌ها زرد به نظر می‌رسند. این به این دلیل است که خون نوزاد حاوی مقدار زیادی ماده زرد رنگ از کبد یا گلبول‌های قرمز است. این ماده بیلی روبین نام دارد. زردی علل زیادی دارد، اما در نوزادان نارس شایع‌تر است.

مشکلات متابولیسم

نوزادان نارس اغلب مشکلات متابولیسمی دارند. این فرآیندی است که در آن بدن غذا و نوشیدنی را به انرژی تبدیل می‌کند. برخی از نوزادان نارس ممکن است سطح قند خون بسیار پایینی داشته باشند که این مشکل می‌تواند به این دلیل اتفاق بیفتد که نوزادان نارس اغلب مقادیر کمتری قند خون ذخیره شده نسبت به نوزادان کامل دارند. نوزادان نارس همچنین در تبدیل قند ذخیره شده خود به شکل‌های قابل استفاده تر و فعال قند خون مشکل بیشتری دارند.

مشکلات سیستم ایمنی

در نوزادان نارس سیستم ایمنی کاملاً توسعه نیافته معمول است. این می‌تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ها شود. عفونت در یک نوزاد نارس می‌تواند به سرعت به جریان خون سرایت کند و باعث ایجاد یک مشکل تهدید کننده زندگی به نام سپسیس شود.

عوارض طولانی مدت

در دراز مدت، زایمان زودرس ممکن است منجر به مشکلات سلامتی مانند:

فلج مغزی

این گروه از اختلالات می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در حرکت، توده عضلانی یا وضعیت بدن شود. این می‌تواند به دلیل عفونت یا جریان خون ضعیف باشد. همچنین می‌تواند ناشی از آسیب به مغز نوزاد، چه در اوایل بارداری یا زمانی که نوزاد هنوز نارس است باشد.

مشکل در یادگیری

نوزادان نارس در یادگیری از نوزادان کامل عقب می‌مانند. یک کودک که خیلی زود به دنیا آمده است در سن مدرسه ممکن است بیشتر در معرض اختلالات یادگیری باشد.

مشکلات بینایی

نوزادان نارس ممکن است به بیماری چشمی به نام رتینوپاتی نارس مبتلا شوند. این زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی در بافت حساس به نور در پشت چشم، به نام شبکیه، متورم شده و بیش از حد رشد کنند. گاهی اوقات این عروق بیش از حد رشد کرده به آرامی شبکیه را زخمی کرده و آن را از جای خود خارج می‌کنند. هنگامی که شبکیه از پشت چشم جدا می‌شود، به آن جداشدگی شبکیه می گویند که اگر درمان نشود، می‌تواند به بینایی آسیب برساند و باعث نابینایی شود.

مشکلات شنوایی از عوارض زایمان زودرس

نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر از دست دادن شنوایی هستند. شنوایی همه نوزادان را باید قبل از اینکه از بیمارستان به خانه بروند را بررسی شود.

مشکلات دندانی

نوزادان نارس ممکن است بیشتر از نوزادان کامل دچار نقص‌هایی در پوشش سخت خارجی دندان‌ها به نام مینای دندان شوند. نوزادانی که خیلی زود یا زود به دنیا می‌آیند نیز احتمال بیشتری دارد که رشد دندانهایشان بیشتر طول بکشد.

مشکلات رفتاری و سلامت روان

کودکانی که زود به دنیا می‌آیند ممکن است بیشتر از کودکانی که به موقع به دنیا می‌آیند دچار مشکلات روانی خاص و همچنین تأخیر در رشد شوند.

نوزادان نارس بیشتر از نوزادان کامل به بیماری‌های طولانی مدت مبتلا می‌شوند. بیماری‌ها، آسم و مشکلات تغذیه بیشتر احتمال دارد ایجاد شود یا ادامه یابد. نوزادان نارس نیز در معرض خطر بالاتر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) هستند. این زمانی است که یک نوزاد به دلایل نامشخص، اغلب در هنگام خواب می‌میرد.

کلام پایانی

یکی از چیزهایی که به جلوگیری از زایمان زودرس کمک نمی‌کند، ماندن در رختخواب است. استراحت در بستر می‌تواند خطر لخته شدن خون، استخوان‌های ضعیف‌تر و قدرت عضلانی کمتر را افزایش دهد. حتی ممکن است خطر زایمان زودرس را بیشتر کند.