بی تحرکی چگونه بر قدرت استخوان تاثیر میگذارد؟
رشد استخوان کودک از اوایل زندگی آغاز میشود؛ درواقع از دوران جنینی! به طوری که تغذیه ی مناسب مادر به رشد اسکلت کودک کمک میکند. بیشتر والدین وقتی به سلامت فرزندشان فکر میکنند، از سلامت استخوان ها غافلاند. در واقع معمولا والدین تنها به رشد کودک، معاینات سالانه و رژیم غذایی کودک خود توجه میکنند. در حالی که سلامت استخوان ها به خصوص در دوره ی کودکی که استخوان ها در حال رشد هستند، اهمیت بسیار زیادی دارد. سلامتی استخوان نه تنها از شکستن استخوان ها جلوگیری میکند، بلکه باعث افزایش قدرت آنها شده و از ابتلا به پوکی استخوان در دورهی بزرگسالی نیز پیشگیری میکند. در این مقاله به فاکتورهای موثر بر سلامت استخوان ها اشاره میشود.
نگاه دقیق تر به پوکی استخوان
استئوپورز یا پوکی استخوان یک بیماری مزمن است که به دنبال آن با افزایش سن تراکم استخوان کم شده و مستعد شکست میشود.
گاهی اوقات پوکی استخوان بیماری دوران کودکی شناخته میشود، که در بزرگسالی تظاهر پیدا میکند. دلیل آن ساده است. توده استخوانی که فرد در طول کودکی و نوجوانی بدست میآورد، نقش اصلی را در تعیین سلامت استخوان در طول زندگی خواهد داشت. با وجودی که ژنتیک نقش موثری در میزان توده ی استخوانی دارد، اما بدون عادت غذایی سالم و فعالیت فیزیکی کافی در زمان کودکی، استخوانها در بزرگسالی ضعیف بوده و به راحتی میشکنند.
در دوره ی کودکی، سرعت شکل گیری استخوان بیشتر از تخریب آن بوده و به همین دلیل تراکم استخوان بالاست. در بیشتر مردم، بالاترین میزان تشکیل توده ی استخوانی در سن 20 تا 30 سالگی است و در انتهای این دوره ی سنی، استخوان ها قویتر و پرتراکمتر از هر زمان دیگری هستند. در حقیقت، حداکثر 90% توده ی استخوانی در دختران در سن 18 سالگی و در پسران در سن 20 سالگی بدست می آید. در بزرگسالی هم بازسازی استخوان ادامه دارد اما چون تخریب استخوان بیشتر و سریعتر از تولید آن است، توده ی استخوانی کاهش مییابد.
به همین دلیل ابتلا به پوکی استخوان در دورهی میانسالی به میزان توده ی استخوانی بدست آمده در دوران کودکی تا سن 30 سالگی، و سپس به سرعت زوال بافت استخوانی بستگی دارد.
هرچقدر توده ی استخوانی بیشتر باشد، ذخیره ی استخوانی بیشتری وجود خواهد داشت و احتمال ابتلا به پوکی استخوان در بزرگسالی کمتر میشود.
عواملی که در رشد استخوان ها تداخل ایجاد میکنند.
چرا سلامت استخوان ها مهم است؟
استخوان های قوی به انسان کمک میکند تا راحتتر حرکت کند. علاوه بر این، استخوان های قوی از قلب، ریه و مغز در برابر آسیب محافظت میکنند. استخوان ما ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز را ذخیره میکند. به همین ترتیب، ضعیف بودن استخوانها منجر به درد شدید و کاهش وزن میشود و همچنین استخوان ضعیف به راحتی میشکند.
به یاد داشته باشید که استخوان کودکتان یک عضو زنده است. استخوان دارای سلول بوده و این سلولها همراه با مایعات بدن حرکت میکنند. علاوه بر این استخوانها دائما در حال رشد و خودنوسازی هستند. در نتیجه، با رژیم غذایی مناسب و فعالیت فیزیکی، قویتر خواهند شد.
علاوه بر این، زمانی که کودک میدود، و یا اجسام سنگین را بلند میکند، به استخوانها فشار وارد میشود. این فشار سیگنالهایی را به مغز میفرستد که باید استخوان قویتر شود. در نتیجه، سلولهای جدید برای قویتر شدن استخوان های کودکتان به بافت استخوانی اضافه خواهند شد. به همین دلیل، والدین باید کودکشان را به فعالیتهای بدنی تشویق کنند. این فعالیتها نهایتا به سلامت استخوانها کمک خواهد کرد.
فعالیت فیزیکی و سلامت استخوان ها
بیشتر والدین معتقدند که وقتی رشد قدی کودک متوقف شد، رشد استخوان های آنها تمام شده است. اما حقیقت این است که، اواخر دوره ی نوجوانی، پس از توقف رشد قدی، زمان حیاتی برای رشد استخوان ها است. نوجوانانی که فعالیت بدنی کمتری دارند و بیشتر با ابزارهای تکنولوژی سرگرمند، استخوان های ضعیفتر دارند. باید به این نکته توجه داشت که منظور از فعالیتهای بدنی صرفا ورزش سازمان یافته نیست؛ رقصیدن، جست و خیز و پیاده روی هم اثر مثبتی بر سلامت استخوان ها دارد.
عوامل موثر بر سلامت استخوان ها
استخوان ها به خصوص در دوران کودکی و نوجوانی پیوسته در حال تغییرند. در حقیقت، همواره بافت استخوانی جدید ساخته شده و بافت استخوانی قدیمیتر از بین میرود. عوامل بسیاری در این روند دخیل هستند. در اینجا برخی از فاکتورهای موثر بر سلامت و قدرت استخوان ها بیان شده است:
فعالیت بدنی: احتمال ابتلا به پوکی استخوان در بزرگسالی، در کودکان و نوجوانانی که بی تحرک هستند، نسبت به افراد پرتحرک بیشتر است.
جذب کلسیم: کودکان و نوجوانان در سنین 9 تا 18 سالگی به میزان زیادی کلسیم احتیاج دارند. کمبود کلسیم در رژیم غذایی کودک منجر به کاهش تراکم استخوان خواهد شد. همچنین خطر شکستگی استخوان در این افراد بالاتر است. لبنیات حاوی مقدار زیادی کلسیم بوده که به راحتی در بدن جذب میشوند.
ویتامین D: ویتامین دی نقش مهمی در جذب کلسیم دارد. معمولا سطح ویتامین D در کودکان پایین است که احتمالا به این علت باشد که بیشتر در محیط خانه هستند. به همین دلیل باید به فعالیتهای بدنی بیشتر کودکان در محیط بیرون از خانه و محدود کردن زمان استفاده از ابزارهای تکنولوژی مانند تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری توجه کرد. همچنین تعداد محدودی از مواد غذایی حاوی ویتامین D هستند مانند تخم مرغ، ماهی سالمون و روغن ماهی.
اختلالات خوردن: نوجوانانی با اختلالات خوردن مانند آنورکسی(بیاشتهایی) و یا بولیمی (پرخوری عصبی)، در خطر ابتلا به مشکلات استخوانی هستند. علاوه بر این، بیماری کرون و سلیاک سبب اختلال در جذب کلسیم خواهد شد.
داروهای خاص: با پزشک خود درمورد داروهایی که کودکتان مصرف میکند و تاثیر آنها بر سلامت استخوان صحبت کنید. به عنوان مثال، مصرف طولانی مدت داروهای کورتون، ضد تشنج و سرکوب کننده سیستم ایمنی منجر به آسیب استخوانهای کودکتان خواهد شد.
نژاد و جنس: به طور کلی، خطر ابتلا به پوکی استخوان در زنان سفید پوست و آسیایی بیشتر است. علاوه براین، سابقه ی خانوادگی هم نقش موثری در بروز این مشکل در کودکتان دارد.
اختلالات هورمونی: کاهش هورمونهای رشد، استروژن و تستوسترون باعث تداخل در رشد بافت استخوانی خواهند شد.
بیماریهای مزمن: در بیماریهای مانند رماتیسم مفصلی، IBS، سرطان، دیستروفی عضلانی و فلج مغزی ضعف استخوانی دیده میشود.
سیگار: سیگار سبب ضعیف شدن استخوانها شده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد.
چگونه میتوان از سلامت استخوان های کودکان خود مراقبت کنیم؟
بهبود عادتهای سلامتی مانند تغذیه ی مناسب و فعالیتهای فیزیکی، راه حل مناسبی برای بهبود سلامت استخوانی کودکان شماست. به یاد داشته باشید که کودک همواره به رفتارهای شما توجه کرده و الگو میگیرند. بنابراین، رفتارهای شما، چه خوب و چه بد تاثیر بسزایی در رفتار آنها خواهد داشت.
بهترین راه برای تشویق کودک به رعایت عادت های سالم در ابتدا این است که خودتان الگوی خوبی باشید.
رژیم غذایی و فعالیتهای بدنی، کلید سلامتی
بهترین کاری که میتوانید انجام دهید تشویق به خوردن غذاهای سالم و انجام فعالیتهای بدنی است. شما میتوانید این کار را از طریق تهیه ی وعده های غذایی و میان وعده های سالم انجام دهید. همچنین میتوانید کودکتان را در فعالیت های فوق برنامه شرکت دهید و یا آنها را به انجام بازی های با تحرک، قدم زدن و اسکیت روی یخ تشویق کنید.
در وعده های غذایی کودک مواد غنی از کلسیم و ویتامین D را قرار دهید. بیشتر کودکان مقدار مورد نیاز کلسیم برای رسیدن به پیک تراکم استخوان را دریافت نمیکنند. یک لیوان شیر 8 اونسی (یک چهارم لیتر)، 300 میلی گرم کلسیم را تامین میکند که حدود یک چهارم مقدار توصیه شده برای نوجوانان است. برای کودکانی که شیر نمینوشند، پنیر، نوشیدنی های غنی شده با کلسیم، غلات و همچنین سبزیجات برگ سبز را امتحان کنید. با این حال، اگر درمورد میزان کلسیم کودک خود نگران هستید، با پزشکتان دررابطه با مصرف مکملها صحبت کنید.
علاوه بر این بهتر است با کودک خود درمورد سلامت استخوان و اینکه چطور میتوانند استخوانهایشان را تقویت کنند، و درباره ی اهمیت سلامت استخوانها صحبت کنید. علاوه بر مصرف غذاهای غنی از ویتامین D و کلسیم، نوجوان شما باید حداقل یک ساعت در روز ورزش کند. البته نیازی نیست که این فعالیتهای بدنی حتما متوالی باشند.
توجه به این نکته ضروری است که زیاده روی در فعالیتهای بدنی به خصوص اگر همراه با رژیم غذایی محدود باشد، سلامتی استخوان ها را به خطر میاندازد. اگر نوجوان شما بیش از مقدار توصیه شده ورزش میکند، به حدی که مستعد آسیبهای بسیار شده است، باید درمورد فعالیتهای بدنی او تجدید نظر کنید. در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
با فرزند خود درمورد اثرات سوء سیگار، نوشیدن مواد الکلی و داروها برروی سلامت استخوانها صحبت کنید.
خلاصه
به یاد داشته باشید که ساخت استخوان قوی از دوران کودکی آغاز میشود. با عادتهای غذایی سالم، محدود کردن استفاده از ابزارهای تکنولوژی به منظور انجام بیشتر فعالیتهای ورزشی، و مراجعهی منظم به پزشک، کودک شما میتواند استخوانهای قوی و سالمی در طول دورهی زندگی خود داشته باشد. نکتهی مهم دیگر دریافت مقدار کافی کلسیم، ویتامین D، و فعالیتهای فیزیکی است. ترکیب مداوم و ثابت این فاکتورها موجب داشتن استخوانهای سالم و زندگی بهتر خواهد شد.
منابع
https://www.verywellfamily.com/how-inactivity-impacts-bone-strength-4688932
https://www.hormone.org/your-health-and-hormones/children-and-teen-health/children-and-bone-health
http://worldosteoporosisday.org/prevention/nutrition/children-adolescents
