چربی سوزها یا هر نوع مکمل غذایی مواد مرتبط با آن هستند که ادعا می کنند چربی اضافی بدن را می سوزاند. برخی از این چربی سوزها مانند کافئین به طور طبیعی وجود دارند، اما بسیاری از آنها در بهترین حالت بی اثر یا در بدترین حالت خطرناک هستند. بدن می تواند از طریق رژیم غذایی و ورزش به طور طبیعی چربی بسوزاند. استفاده از مکمل های اضافی می تواند در سوخت و ساز بدن یا سلامت کلی اختلال ایجاد کند.
سازمان غذا و دارو (FDA) توانایی محدودی در نظارت بر مکمل های غذایی دارد. این بدان معنی است که تولیدکنندگان مکمل می توانند تقریباً هر چیزی را در محصولات خود قرار دهند. این مکمل های تغذیه ای ادعا دارند که می توانند متابولیسم را افزایش دهند، جذب چربی را کاهش دهند یا به بدن کمک کنند تا چربی بیشتری را برای سوخت بسوزاند.
مواد تشکیل دهنده مکمل های چربی سوز
هیچ مدرک مستندی وجود ندارد که قرص ها یا مکمل های چربی سوز بتوانند به طور موثر چربی را بسوزانند. اما به طور معمول حاوی موادی هستند که در دوز کم به شما آسیب نمی رسانند. حتی بعضی از آنها حتی وقتی به طور طبیعی مصرف می شوند به چربی سوزی کمک می کنند. اما نمی توان به طور قطع دانست که چه مقدار از این مواد داخل مکمل ها استفاده شده است.
حتی اگر به وسیله برچسب میزان آن بر روی بطری مشخص شده باشد دشوار است بدانید که سازنده مقدار کل را چگونه ارزیابی کرده است. تولیدکنندگان همیشه همه مواد تشکیل دهنده را روی برچسب لیست نمی کنند. و تنظیم کننده ها موظف به بررسی کامل این محصولات نیستند مگر اینکه شکایات یا عواقب پزشکی ناشی از استفاده از این مکمل ها وجود داشته باشد. پنج مورد از محبوب ترین مواد چربی سوز شامل:
کافئین
کافئین در دوزهای بالا می تواند خطرناک باشد. اما کافئین طبیعی موجود در قهوه یا چای در حد متوسط بی خطر است. قهوه بدون شکر اضافی یا مواد افزودنی حاوی آنتی اکسیدان های بی شماری همراه با فواید سلامتی است. کافئین می تواند تا 11 درصد سوخت و ساز بدن را افزایش دهد.
عصاره چای سبز
عصاره چای سبز به سادگی نوعی چای سبز غلیظ است که تمام مزایای چای سبز را به صورت پودر یا کپسول مناسب فراهم می کند. عصاره چای سبز همچنین غنی از کافئین و پلی فنل اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) است که هر دو ترکیباتی هستند که می توانند به چربی سوزی کمک کنند. این دو ترکیب مکمل یکدیگر هستند و می توانند در فرآیندی به نام ترموژنز به چربی سوزی کمک کنند. به زبان ساده ترموژنز فرآیندی است که در آن بدن کالری می سوزاند تا گرما تولید کند.
پودر پروتئین
پروتئین ماده مهمی است که برای کمک به چربی سوزی لازم است. این ماده نه تنها متابولیسم را افزایش می دهد، بلکه با کاهش هورمون تحریک کننده گرسنگی به نام گرلین اشتها را نیز سرکوب می کند. افرادی که طور منظم از رژیم غذایی با پروتئین بالا استفاده می کنند نسبت به افرادی که این رژیم را ندارند به طور قابل توجهی کاهش وزن بیشتری دارند.
فیبر محلول
فیبرها به دو صورت محلول و نامحلول وجود دارند. فیبرهای محلول، آب موجود در دستگاه گوارش را جذب کرده و ماده ای ژله مانند و چسبناک تشکیل می دهند. فیبرهای محلول می توانند با مهار اشتها به چربی سوزی کمک کنند هم چنین فیبر محلول می تواند به افزایش سطح هورمون های سیری و کاهش سطح هورمون گرسنگی کمک کند.
علاوه بر این ، فیبر محلول باعث می شود مواد مغذی کندتر به روده برسند در این حالت، بدن زمان بیشتری برای هضم و جذب مواد مغذی نیاز دارد، که می تواند باعث احساس سیری طولانی مدت شود. فیبرهای محلول همچنین می توانند با کاهش میزان کالری جذب شده از غذا ، به چربی سوزی کمک کنند. در حالی که می توان تمام فیبرهای محلول مورد نیاز را از غذا تهیه کرد بعضی از افراد تمایل به مصرف فیبر محلول به صورت مکمل دارند.
یوهیمبین
یوهیمبین ماده ای است که در پوست گیاه Pausinystalia yohimbe یافت می شود، درختی که در آفریقای مرکزی و غربی یافت می شود. این ماده معمولاً به عنوان داروی تب بر استفاده می شود، اما دارای خواصی است که می تواند به چربی سوزی نیز کمک کند. یوهیمبین با مسدود کردن گیرنده هایی به نام گیرنده های آدرنرژیک آلفا 2 عمل می کند. این گیرنده ها به طور معمول به آدرنالین متصل می شوند تا اثرات آن را سرکوب کنند، یکی از کارکردهای آدرنالین تشویق بدن برای سوزاندن چربی به عنوان سوخت است.
از آنجا که یوهیمبین این گیرنده ها را مسدود می کند ، می تواند اثرات آدرنالین را طولانی کرده و باعث تجزیه چربی برای سوخت شود. توجه داشته باشید از آنجا که یوهیمبین سطح آدرنالین را بالا نگه می دارد، ممکن است عوارض جانبی مانند حالت تهوع ، اضطراب ، حملات ترس و فشار خون بالا را ایجاد کند، همچنین می تواند با داروهای رایج فشار خون و افسردگی تداخل داشته باشد.
مکمل های دیگری که در چربی سوزی موثر هستند
چندین مکمل دیگر نیز وجود دارند که ممکن است به کاهش وزن کمک کنند. با این حال، آنها یا عوارض جانبی دارند و یا فاقد مدارکی برای اثبات ادعاهای خود هستند. این مکمل ها شامل :
- ۵-HTP: این ماده نوعی اسید آمینه یا پیش‌ماده برای هورمون سروتونین است و با مهار اشتها به سوزاندن چربی‌ها کمک می‌کند، البته امکان دارد که با داروهای افسردگی تداخل داشته باشد.
- سینفرین : ماده‌ای است که در نارنج به میزان زیادی یافت می‌شود. برخی مطالعات نشان داده این ماده به چربی سوزی کمک می‌کند، اما تحقیقات اندکی در این زمینه انجام شده است.
- عصاره دانه‌ی قهوه سبز: تحقیقات نشان می‌دهند که عصاره دانه قهوه سبز هم می تواند به عنوان چربی سوز عمل کند البته اکثر افرادی که در این زمینه تحقیق کرده اند تولید کنندگان این محصول هستند به همین دلیل ممکن است کمی جانب دارانه نتایج را منتشر کرده باشند.
- اسید لینولئیک متصل (CLA) : این ماده هم گروهی از اسیدهای چرب امگا ۶ هستند که به سوزاندن چربی کمک می‌کنند. البته اثرگذاری نهایی این مواد در سوزاندن چربی‌ها ضعیف است و برای اثبات نیاز آن نیاز به تحقیقات بیشتری است.
- ال کارنیتین: نوعی اسیدآمینه‌ی طبیعی است و هر چند برخی مطالعات نشان می‌دهد که اثرات چربی سوزی دارد، ولی به پژوهش‌های بیشتری در این زمینه نیاز است.
عوارض جانبی مصرف مکمل ها
برخی از عوارض جانبی مصرف مکمل ها شامل:
- مصرف منظم کافئین باعث می شود که با گذشت زمان اثر کمتری داشته باشد.
- مصرف بیش از حد کافئین در مدت زمان کوتاه می تواند احساس اضطراب ، عصبانیت یا خستگی ایجاد کند.
- استفاده بیش از حد از پودر پروتئین ، به ویژه اگر دارای قند اضافی یا مواد افزودنی باشد ، می تواند در افزایش وزن نقش داشته باشد.
- استفاده از مقدار زیادی “چربی سوز” ، به ویژه مکمل های طبیعی ، می تواند منجر به نارسایی حاد کبدی شود.
- مصرف یوهیمبین با اعتماد به نفس ، اضطراب ، حملات ترس و فشار خون بالا مرتبط است.
کلام آخر
استفاده از مواد چربی سوز ممکن است در کاهش وزن موثر باشد اما فراموش نکنید که هیچ کپسول و قرصی جادو نمی کند و اثرگذاری چربی سوز طبیعی هم زمانی دیده می‌شود که در کنار مصرف آن، به ورزش و رژیم توجه شود.
