عسل ماده غذایی است که مستقیما از زنبور عسل به دست می آید. تولید کنندگان عسل را مستقیما از کندو گرفته آن را فرآوری می کنند تا ناخالصی آن گرفته شود. عسل ماده شیرین طبیعی است که دارای مواد مغذی برای بدن می باشد. همچنین منبع عالی از انرژی محسوب می شود و به عنوان یک داروی قدیمی برای سلامتی از آن استفاده می شود. امروزه نیز مطالعات بسیاری فواید عسل را برای سلامتی اثبات کرده اند. عسل قند بالایی دارد به همبن دلیل باید مصرف آن کنترل شود به خصوص برای افرادی که از بیماری دیابت رنج می برند.
برخلاف عسل خام، عسل معمولی تحت فرآیند پاستوریزاسیون قرار می گیرد . این بدان معنی است که تولید کنندگان آن را گرم کرده تا سلول های مخمر را از بین ببرند که می تواند این فرآیند بر طعم عسل تأثیر بگذارد، ماندگاری آن را افزایش داده و شفاف تر به نظر برسد. اما پاستوریزاسیون ممکن است بر تعداد مواد مغذی موجود در عسل تأثیر منفی بگذارد.
برخی شواهد تاریخی تخمین می زنند كه انسان بیش از 8000 سال از عسل استفاده كرده است. در زمان های قدیم مردم از عسل خام استفاده می کردند اما امروزه بیشتر مردم از عسل پاستوریزه استفاده می کنند. عسل خواص درمانی زیادی دارد که بعضی از آن ها شامل : اثرات ضد باکتریایی، بهبود زخم، اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی می باشد.
مزه و ظاهرعسل به نوع گلی که عسل از آن تهیه می شود بستگی دارد هم چنین می تواند تحت تاثیر شرایط آب و هوایی آن منطقه باشد.
مواد مغذی موجود در عسل
یک قاشق غذاخوری عسل شامل:
- کالری: 64
- چربی: 0 گرم
- سدیم: 0 میلی گرم
- کربوهیدرات: 17 گرم
- فیبر: 0 گرم
- شکر: 17 گرم
- پروتئین: 0 گرم
- آب: 18 درصد
کربوهیدرات : اکثر کالری عسل مربوط به کربوهیدرات و در حقیقت قند آن می باشد. قند موجود در عسل 50 درصد گلوکز و 50 درصد فروکتوز می باشد. شاخص گلایسمی عسل بستگی به نوع آن دارد اما به طور تخمینی 58 می باشد و بار گلایسمی آن 12 است. عسل نسبت به شکر، شیرین کنندگی بیشتری دارد در نتیجه با جایگزین کردن عسل به جای شکر می توانید کالری کمتری مصرف کنید.
ویتامین ها و مواد معدنی: عسل ویتامین ها و مواد معدنی زیادی دارد و فواید عسل به دلیل وجود همین ریز مغذی ها است. عسل حاوی ویتامین های گروه b ،آهن، روی، منیزیم، فسفر، سدیم و … می باشد که عمده این ویتامین ها و مواد معدنی از گیاهانی که از طریق آن ها عسل تهیه شده است به وجود می آیند. کیفیت عسل با توجه به محل پردازش آن متفاوت است اما به طور کلی عسل تیره حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مفیدتری نسبت به عسل کم رنگ می باشد. مواد معدنی و ویتامین های طبیعی موجود در عسل به متابولیزه شدن کلسترول و اسید چرب ناخواسته در اندام ها و بافت ها کمک می کنند، از این رو از چاقی جلوگیری می کنند و باعث بهبود سلامتی می شوند.
فواید عسل
درمان سرفه
عسل می تواند به درمان سرفه کمک کند. براساس تحقیقاتی که بر روی کودکان جهت درمان سرفه انجام شد، نشان داد یک قاشق غذاخوری عسل می تواند در تسکین سرفه اثراتی مانند داروی دکسترومتورفان داشته باشد.
بهبود عمل کرد روده
از دیگر فواید عسل عملکرد مثبتی است که برای کاهش عوارض سندرم روده تحریک پذیر دارد هم چنین باعث کاهش اسهال و بهبود یبوست می شود.
بهبود باروری
نوعی عسل به نام رویال ژل تأثیرات بی شماری بر سلامت باروری زنان دارد. رویال ژل برای کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی و هم چنین کاهش علائم یائسگی مفید است. مطالعات مقدماتی بر روی حیوانات حاکی است که رویال ژل باعث بهبود کیفیت اسپرم برای مردان نیز می شود، اما این تاثیر بر روی انسان اثبات نشده است.
کاهش خطر ابتلا به سرطان
عسل می تواند از رشد سلول های سرطانی و پیشرفت آن ها جلوگیری کند. هم چنین باعث کاهش التهاب و مهار رشد تومورها شود.
افزایش انرژی
عسل به دلیل محتوای کربوهیدرات بالایی که دارد منبع بسیار خوبی برای تامین انرژی می باشد. گلوکز و فروکتوز عسل به سرعت وارد جریان خون می شود و باعث تقویت انرژی مورد نیاز می شود.
خواص آنتی اکسیدانی
عسل طبیعی حاوی مجموعه ای از ترکیبات است که به عنوان آنتی اکسیدان ها شناخته شده هستند. آنتی اکسیدان ها با جابجایی رادیکال های آزاد باعث کاهش استرس اکسیداتیو در بدن می شوند. دانشمندان استرس اکسیداتیو را به طیف وسیعی از شرایط عدم سلامتی مزمن، از جمله بسیاری از سرطان ها مرتبط کرده اند. با خوردن یک رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان، افراد می توانند خطر ابتلا به بیماری مزمن را کاهش دهند. برخی معتقدند پاستوریزاسیون باعث کاهش تعداد آنتی اکسیدان های موجود در عسل می شود، به این معنی که عسل پاستوریزه ممکن است مزایایی مشابه عسل خام نداشته باشد.
خواص ضد باکتریایی
عسل به دلیل خواص ضد باکتریایی و ضد میکروبی که دارد می تواند ازایجاد عفونت جلوگیری کند. عسل حاوی پر اکسید هیدروژن و گلوکز اکسیداز می باشد و سطح پایینی از PH را دارا می باشد به این معنی که می تواند باکتری و قارچ های مضر را از بین ببرد. هم چنین به دلیل ترکیب شیمیایی بی نظیر به رشد مخمر و باکتری ها کمک نکرده و رشد آنها را کند می کند.
التیام زخم
یکی از مهمترین فواید عسل کمک به بهبود زخم ها است. عسل به دلیل خاصیت ضد باکتری، ضد التهابی و آنتی اکسیدان در بهبود زخم ها مفید است. برخی شواهد همچنین حاکی از آن است که عسل خاصیت ضد ویروسی و ضد قارچ دارد. همچنین عسل اسیدی است که به آزادسازی اکسیژن از زخم و بهبود آن کمک می کند.
کمک به بهبود آلرژی
عسل ممکن است بتواند به بهبود آلرژی به خصوص در فصل بهار کمک کند. همان طور که می دانید این آلرژی به دلیل گرده افشانی گل هاست و عسل به دلیل آنکه کمی گرده گل دارد، حالت واکسن در بدن ایجاد می کند. اما دقت داشته باشید به دلیل وجود باکتری بوتولینوم در عسل مصرف آن برای کودکان زیر یک سال ممنوع است.
نگهداری عسل
عسل خام و فرآوری شده باید در زیر 32 درجه فارنهایت نگهداری شود تا از تبلور و تغییر رنگ عسل جلوگیری شود. توصیه کلی برای ماندگاری عسل دو سال است، با این حال با توجه به نوع عسل این میزان می تواند متفاوت باشد. استفاده از ظروف ضد عفونی شده و بستن محکم درب عسل به ماندگاری بیشتر آن کمک می کند. عسل خام ممکن است پس از چند ماه ذخیره سازی، متبلور شود. این بدان معنی است که بافتی غلیظ مانند شکر پیدا می کند. عسل متبلور برای خوردن بی خطر است و همان طعم را دارد.
کلام آخر
همان طور که بیان شد عسل خام نسبت به عسل فرآوری شده به دلیل داشتن مواد مغذی تر مزایای سلامتی بیشتری دارد. اگر سعی در کاهش وزن دارید، قند خون بالا و یا دیابت دارید یا به هر دلیلی باید مصرف کربوهیدرات را محدود کنید حتما در مصرف عسل خود کنترل داشته باشید و در مورد میزان مصرف آن با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید. هم چنین عسل به ندرت می تواند واکنش آلرژیک ایجاد کند، اگر می دانید که به زنیورها یا گرده گل حساسیت دارید در مصرف عسل احتیاط را رعایت کنید.
