گلوتامین چیست؟ هرآنچه درباره ی گلوتامین باید بدانید.

گلوتامین آمینواسیدی است که به‌طور طبیعی در بدن یافت می‌شود. گلوتامین به‌منظور جبران برخی عوارض جانبی داروها استفاده می‌شود.

به‌عنوان‌مثال: برای تعدیل عوارض جانبی شیمی‌درمانی شامل درد، اسهال، مشکلات بلع، نوروپاتی، درد عضلانی و مفصلی کاربرد دارد. گلوتامین همچنین برای حفاظت از دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن در افرادی که تحت رادیوتراپی برای درمان سرطان مری هستند استفاده می‌شود.

از دیگر کاربردهای گلوتامین:

برای تسریع ریکاوری بعد از عمل پیوند مغز استخوان یا جراحی روده
افزایش بهبودی افراد دارای تروما
پیشگیری از عفونت در بیماران

گلوتامین در برخی مشکلات گوارشی استفاده می‌شود. مشکلاتی مانند:

اولسر معده
کولیت اولسراتیو
بیماری‌های کرون

همچنین در افسردگی، عصبیت، بی‌خوابی، عدم تعادل خلق‌وخو، تحریک‌پذیری و بهبود عملکرد ورزشی

گلوتامین در برخی از مبتلایان به ایدز به‌منظور جلوگیری از کاهش وزن کاربرد دارد.

در کودکان بیش‌فعال، سیستینوریا، آنمی سیکل سل و حمایت‌های ترک الکل نیز از گلوتامین استفاده می‌شود.

گلوتامینی که به‌صورت تجاری در بازار فروخته می‌شود به‌وسیله باکتری‌ها با عمل تخمیر تهیه می‌شود.

چگونگی عملکرد گلوتامین

گلوتامین فراوان‌ترین آمینواسید آزاد در بدن است. گلوتامین احتمالاً در عملکرد دستگاه گوارش، سیستم ایمنی و دیگر اعمال بدن خصوصاً هنگام استرس نقش دارد. بعد از جراحی و تروما بدن به نیتروژن نیاز دارد و تقریباً یک‌سوم این نیتروژن موردنیاز را گلوتامین تأمین می‌کند.

اگر بدن بیش ازآنچه توان ساخت گلوتامین دارد مصرف گلوتامین داشته باشد تحلیل عضلانی رخ می‌دهد. مکمل گلوتامین تحت نظر متخصص می‌تواند در این افراد مفید باشد. همچنین در افرادی که شیمی‌درمانی انجام می‌دهند نیز مکمل توصیه می‌شود چراکه شیمی‌درمانی سطح گلوتامین بدن را کاهش می‌دهد و از طرفی به علت آسیب‌هایی که شیمی‌درمانی می‌تواند به بدن وارد کند نیاز به گلوتامین بیشتر می‌شود بنابراین فرد نیاز به دریافت مکمل خواهد داشت.

کاربردها

سوختگی:

افزودن گلوتامین به تغذیه وریدی می‌تواند به بهبود زخم، کاهش ابتلا به عفونت‌ها، خصوصاً عفونت‌های بیمارستانی کمک کند.

تروما:

شواهدی وجود دارد که پس از زخم‌ها و آسیب‌های شدید گلوتامین باعث می‌شود باکتری نتواند از روده خارج شود و موجب ایجاد بیماری در دیگر نقاط بدن گردد. در برخی مطالعات به تأثیر گلوتامین در کاهش مرگ‌ومیر در بیماری‌های شدید اشاره‌شده است اما این مسئله به‌طورقطع به اثبات نرسیده است.

بهبود کاهش وزن ناشی از بیماری‌های روده‌ای و بیماران HIV/AIDS:

دریافت گلوتامین دهانی موجب بهبود جذب غذا و تعدیل وزن می‌شود.

بهترین دوز درمانی گلوتامین برای این شرایط 40 گرم در روز است.

بهبود درد و مشکلات بلع که به علت شیمی‌درمانی ایجاد می‌شود:

این تأثیر در برخی مطالعات به اثبات رسیده است اما در همه افراد تحت شیمی‌درمانی مؤثر نبوده است. متخصصان گما می‌کنند بیمارانی که هنگام شروع شیمی‌درمانی وضعیت گلوتامین مناسبی ندارند تجویز گلوتامین برای آن‌ها مفید خواهد بود.

جراحی:

به نظر می‌رسد گلوتامین در تقویت سیستم ایمنی و کاهش عفونت‌های پس از جراحی نقش دارد. البته این در همه افراد صادق نیست.

برخی مواردی که افراد گمان می‌کنند گلوتامین در آن‌ها نقش به سزایی دارد ولی با توجه به تحقیقات احتمالاً گلوتامین تأثیری در آن‌ها ندارد در ادامه توضیح داده می‌شود.

عملکرد ورزشکاران:

مصرف گلوتامین خوراکی ظاهر تأثیری در بهبود عملکرد ورزشکار ندارد.

بیماری کرون:

مصرف گلوتامین خوراکی در بیماری کرون نیز مؤثر نیست.

سنگ کلیه و صفرای ارثی:

مصرف گلوتامین خوراکی تأثیری در بهبود این وضعیت ندارد.

دیستروفی عضلانی:

درمان با گلوتامین خوراکی در کودکان مبتلابه دیستروفی عضلانی به بهبود وضعیت آن‌ها و افزایش قدرت بدنی کمکی نمی‌کند.

عوارض جانبی

گلوتامین نیز مانند بسیاری دیگر از داروها با توجه به دوز میزان ایمن بودن آن تعیین می‌شود. برای بزرگ‌سالان دریافت روزانه 40 گرم گلوتامین خوراکی ایمن است و اگر گلوتامین به‌صورت تزریقی مورداستفاده قرار گیرد تا 600 میلی‌گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به‌طور روزانه خطرناک نخواهد بود.

در کودکان دریافت گلوتامین خوراکی ایمن است و دوز ایمن برای کودکان 3-18 سال کمتر از 0.7 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن است.

به توجه به اینکه اطلاعات درباره مصرف گلوتامین در بانوان باردار و شیرده ناکافی است بهتر است در این زمان از مصرف آن اجتناب شود.

نکته مهم:

گلوتامین می‌تواند موجب وخیم‌تر شدن سیروز شود و به‌هیچ‌وجه نباید در مبتلایان به سیروز استفاده شود.

به‌طورکلی گلوتامین در بیماری‌های کبدی مانند هپاتیت و انسفالوپاتی کبدی تأثیر منفی دارد و نباید مورداستفاده قرار گیرد.

شیدایی (مشکل روانی):

در افراد مبتلابه این بیماری نیز گلوتامین می‌تواند تأثیرات نامطلوبی داشته باشد و باید از آن پرهیز شود.

در افرادی که به تشنج مبتلا هستند نیز گلوتامین نباید استفاده شود.

تداخلات

لاکتولوز و گلوتامین

لاکتولوز به کاهش آمونیا در بدن کمک می‌کند و گلوتامین در بدن به آمونیا تبدیل می‌شود. مصرف همزمان آن‌ها می‌تواند به کاهش تأثیر لاکتولوز منجر شود.

داروهای شیمی‌درمانی

برخی مطالعات تداخل گلوتامین و داروهای شیمی‌درمانی را نشان می‌دهند .

داروهای ضد تشنج

داروهای ضد تشنج ناقل‌های شیمیایی موجود در مغز را متأثر می‌کنند. گلوتامین نیز بر همین ناقل‌ها تأثیر می‌گذارد و می‌تواند موجب کاهش تأثیر این داروها شود. داروهایی مانند: