پسوریازیس بیماری شایعی است که ناشی از ضعف سیستم ایمنی بدن است. کسانی که بیماری پوستی پسوریازیس دارند ممکن است در تمام طول عمرشان از این بیماری رنج ببرند. این بیماری بسیار شایع است ولی با این حال چیزهای زیادی هست که باید درمورد آن یاد بگیریم. یکی از راهکارها کنترل و درمان پسوریازیس تقویت سیستم ایمنی و بهبود روش زندگی یعنی همان سبک زندگی سالم است. تقویت سیستم ایمنی خود به عوامل بسیاری بستگی دارد که در این مطلب سعی شده به برخی از مهم‌ترین و کارآمدترین روش‌های آن اشاره شود.
اختلال در سیستم ایمنی عامل پسوریازیس
متخصصین بهداشت و درمان علت بیماری پوستی پسوریازیس را یک اختلال خودایمنی می‌دانند. اختلال خودایمنی زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های ایمنی بدن به سلول‌های خودی و سالم بدن حمله می‌کنند و آنها را از بین می‌برد.
در پسوریازیس سلول‌های ایمنی T دچار اختلال شده به سلول‌های پوست حمله می‌کنند زیرا آنها را عوامل بیماری‌زا می‌دانند. این سلول‌ها، به کمک سیگنال سلول‌های دیگر را هم دچار این اختلال کرده و باعث التهاب، زخم و کشته‌شدن سلول‌های پوست می‌شوند. از طرفی سرعت حمله سلول‌های ایمنی بسیار سریع‌تر از سرعت ترمیم و بازسازی سلول‌های پوست است. در نتیجه سلول‌های مرده به صورت پوسته های زخم روی هم انباشته شده و به عنوان پلاک های قرمز شناخته می‌شوند.
این اختلال فقط در پوست اتفاق نمی‌افتد بلکه در کنار دیگر اختلالات خود ایمنی از جمله: آرتروز، آلوپسی، تیروئیدیت پیش می‌آیند. این اختلالات مادام‌العمر هستند و روش درمان قطعی برای آنها وجود ندارد و تنها می‌توان آنها را کنترل کرد. البته در مواردی در کودکان دیده شده که اختلالات در سنین پایین به‌خودی‌خود درمان پسوریازیس صورت می‌گیرد.
این بیماری ژنتیکی است
مطالعات نشان داده که بسیاری از بیماری‌های ناشی از اختلال خودایمنی که شامل پسوریازیس هم می‌شود ارثی است و بیشتر در افرادی دیده می‌شود که سابقه بیماری اختلال خودایمنی در تاریخ خانواده آنها وجود داشته است.
ژنی که باعث انتقال این بیماری می‌شود معروف به پسوریازیس 1 و یا به اختصار PSORS1 شناخته می‌شود. این ژن تا 50 درصد در نتیجه وراثت در بدن فرد وجود دارد. دستورهای موجود در این ژن به سیستم ایمنی دستور می‌دهند تا شناسایی مولکول‌هایی به نام آنتی‌ژن را شناسایی کنند. آنتی‌ژن‌ها باعث بروز پاسخ سیستم ایمنی در بدن می‌شوند و بر سطح مهاجمان خارجی و میکروب‌ها از جمله ویروس و باکتری وجود دارند.
در اختلالی که در این ژن وجود دارد، پروتئین‌های موجود در سطح سلول به عنوان دشمن و مهاجم شناسایی شده و باعث بروز پاسخ ایمنی و حمله سلول‌های عصبی به این سلول‌های خودی می‌شود. دیگر ژن‌هایی که در این بیماری موثرند ژن‌هایی هستند که عواملی چون التهاب، سلول T و رشد سلول‌های پوستی را کنترل می‌کنند.
سبک زندگی و عوامل محیطی تأثیرگذار در بیمار
سبک زندگی نه تنها در این بیماری بلکه در بسیار دیگر از بیماری‌ها نیز تأثیرگذار است. از عوامل مهم محیطی در این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن احتمال ابتلا به پسوریازیس را تا 60 درصد افزایش می‌دهد و حتی ممکن است مدت‌زمان درمان را طولانی‌تر کند. سموم موجود در سیگار بر سیستم ایمنی و عملکرد آن تأثیر می‌گذارند از جمله نیکوتین که در سیستم ایمنی اختلال ایجاد می‌کند به خصوص که سلول‌های ایمنی T گیرنده‌های نیکوتینی دارند و به نیکوتین در بدن پاسخ ایمنی می‌دهند.
همچنین بخوانید: اثرات سیگار بر سلامت پوست
هوای سرد
بیشتر از هوای سرد می‌توان گفت که فصول سرد باعث افزایش احتمال ابتلا به این بیماری می‌شود. زیرا در این فصول افراد بسیار کمتر در معرض جذب اشعه خورشید قرار می‌گیرند. قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش باعث تحریک تولید ویتامین دی و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. همچنان که در درمان پسوریازیس از اشعه ماورا بنفش برای تحریک ساختن ویتامین دی استفاده می‌شود، کمبود آن نیز احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. در درمان بیماری از مکمل‌های ویتامینی ازجمله ویتامین دی نیز استفاده می‌شود.
اضطراب و استرس
افزایش اضطراب و استرس در افراد احتمال ابتلا به این بیماری را تا 36 درصد افزایش می‌دهد. دلیل دقیق این مکانیزم هنوز معلوم نیست ولی احتمال می‌رود که دلیل این امر ان باشد که استرس طولانی‌مدت و اضطراب باعث افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی می‌شود. از دیگر عوامل تأثیرگذار مصرف الکل، ابتلا به انواع عفونت‌ها و آسیب‌های پوستی است.
همچنین بخوانید: راه‌های مدیریت استرس
نقش سلامت روده در پسوریازیس
همان‌طور که احتمالاً از قبل می‌دانستید روده انسان زیستگاه بسیاری از باکتری‌هاست. هنگامی که فعالیت این باکتری‌ها مختل می‌شود در روده باعث التهاب می‌شوند و التهاب نیز می‌تواند به سایر نقاط بدن نفوذ کند و باعث بیماری پسوریازیس و یا تشدید آن شود.
طبق تحقیقات انجام شده داشتن رژیم غذایی سالم می‌تواند سلامت روده را تضمین کند. به غیر از این، رژیم مناسب باعث توازن در وزن می‌شود که به‌نوبة خود در کنترل و درمان پسوریازیس به طور موقت تاثیرگذار خواهد بود، زیرا چاقی نیز از عوامل تشدید کننده پسوریازیس محسوب می‌شود.
عفونت‌ها، مانند کووید 19 می‌تواند پسوریازیس را تشدید کند
استرپتوکوکوس ها از محرک‌های عفونی پسوریازیس شناخته شده که این عفونت باعث ایجاد و تشدید پسوریازیس از طریق التهاب سیستمیک می‌گردد. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که این التهاب در صورت ابتلا به کووید 19 به گسترش بیماری‌های دیگر سرعت می‌بخشد.
در درمان پسوریازیس از داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی استفاده می‌شود، این کار باعث نگرانی بیماران از ابتلا به بیماری‌های مزمن دیگر مانند کوید 19 شده ولی مطالعات انجام شده بر روی 1300 نفر نشان داد که روش‌های درمان پسوریازیس خود عاملی خطرناک برای ابتلا و تشدید کوید 19 نیست. ولی کوید 19 باعث تشدید این بیماری در بیماران مبتلا از طریق ایجاد التهاب و عفونت شده است.
درمان پسوریازیس
شاید گفته شود این بیماری درمان قطعی ندارد، ولی با رعایت سبک زندگی و استفاده از دارو از سرعت انتشار این بیماری کاسته می‌شود و حتی ممکن است تا 90 درصد نیز بهبود پیدا کند. در درمان سرعت رشد سلول‌های پوستی کنترل می‌شود. مواد استفاده شده در این درمان شامل پماد، کرم، نوردرمانی و استفاده از داروهای خوراکی و تزریقی است.
اینکه کدام روش را استفاده می‌کنید، بسته به شدت بیماری و پوست شما دارد. همچنین بسته به مواردی که ذکر شد ممکن است طول درمان آن در هر شخص متفاوت باشد. چیزی که وجود دارد این است که درمان این بیماری قطعی نیست و ممکن است برگردد.
