همه چیز درباره سرطان
سرطان، یک واژه کلی است که برای توصیف مجموعهای از بیماریها، که در نتیجهی تقسیم و رشد سریع و کنترلنشدهی سلولهای غیرطبیعی بدن و دستدرازی آنها به سایر بافتها و ارگانها، ایجاد میشوند، استفاده میشود. همه چیز درباره سرطان را در این مقاله بخوانید :
این بیماری یکی از علل اصلی مرگومیر در جهان است.
ایجاد و پیشرفت سرطان و متاستاز
در بدن سالم، میلیاردها سلول مورد نیاز برای فعالیتهای روزانه، در نتیجهی تقسیم و رشد سلولهای قبلی ایجاد میشوند. سلولهای سالم چرخهی زندگی مشخصی دارند، تولید سلولهای جدید و مرگ سلولی، که براساس نوع سلول تعیین میشود. سلولهای جدید جایگزین سلولهای آسیبدیده و مرده میشود. دراین بیماری، بهعلت آسیب و ایجاد تغییرات در DNA، این پروسهی طبیعی به هم خورده، و رشد غیرطبیعی سلولها در نتیجهی آن ایجاد میشود.
DNA، مولکول سازندهی ژنهای مختلف سلول است. این مولکول حاوی دستوراتی است که نحوهی فعالیت، تقسیم و رشد سلول را تعیین میکند. جهشها بهطور مداوم در DNA ایجاد میشوند اما در اغلب موارد خود سلول این جهشها را اصلاح میکند. هنگامی که جهش ایجاد شده اصلاح نشود سلول سالم به سلول سرطانی تبدیل میشود.
جهشها میتوانند باعث جلوگیری از مرگ سلولها و ایجاد سلولهای جدید، هنگامی که نیازی به آنها نیست شوند. این سلولهای اضافی، میتوانند بهشکل کنترل نشدهای تقسیم شده و تودههایی تحتعنوان تومور را ایجاد کنند. تومورها، بر اساس محل ایجاد شدن آنها میتوانند باعث ایجاد مشکلات و علائم متفاوتی شوند.
بااینوجود، تمام تومورها سرطانی نیستند. تومورهای خوشخیم سرطانی نبوده و به بافتهای مجاور گسترش پیدا نمیکنند. تومورهای خوشخیم در صورت رشد زیاد و ایجاد فشار بر سایر ارگانها و بافتها میتوانند باعث ایجاد برخی مشکلات و علائم شوند. تومورهای بدخیم، سرطانی بوده و به ارگانها و بافتهای مجاور بدن دستدرازی میکند.
برخی از سلولهای این بیماری از طریق جریان خون یا سیستم لنفی به نواحی دوردست بدن گسترش پیدا میکنند. این فرآیند متاستاز نامیده میشود. سرطانهایی، که در طی ابتلا به آنها متاستاز اتفاق میافتد پیشرفتهتر و بدخیمتر از سایر سرطانها هستند. این نوع از سرطانها، پاسخ به درمان کمتری داشته و احتمال مرگ در نتیجهی ابتلای به آنها بیشتر است.
همه چیز درباره سرطان ، انواع مختلف بیماری
این سلول های بیمار حتی در صورت درگیری سایر ارگانها و پخش شدن در بدن، براساس محلی که از آنجا آغاز میشوند و نوعی از سلولها که از آن منشا میگیرند نامگذاری میشوند. برای مثال، سرطانی که در ریهها آغاز شده و به کبد گسترش پیدا کرده است همچنان سرطان ریه نامیده میشود.
از واژههای پزشکی فراوانی برای توصیف انواع مختلف سرطان استفاده میشود:
- کارسینوما: به سرطانهایی که از پوست و بافتهای پوشانندهی سایر ارگانهای بدن، منشا میگیرند، کارسینوما میگویند.
- سارکوما: به سرطانهایی، که در بافت همبند آغاز میشوند، مانند: استخوان، ماهیچه، غضروف و عروقخونی سارکوما میگویند.
- لوسمی: سرطانی که از مغز استخوان منشا میگیرد.
- لنفوم و میلوم: به سرطانهایی که از سیستم ایمنی منشا میگیرند، لنفوم میگویند.
ریسکفاکتورها و درمان سرطان
سرطان، در نتیجهی ایجاد تغییرات بدخیم در DNA سلولها ایجاد میشود. تغییرات ژنتیکی میتوانند به ارث برسند. این تغییرات میتوانند پس از تولد، در اثر برخی عوامل محیطی ایجاد شوند. از این عوامل محیطی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مواجهه با مواد شیمیایی ایجاد کنندهی سرطان، یا مواد کارسینوژن
- مواجهه با پرتوها
- مواجهه محافظت نشده با نور آفتاب
- برخی ویروسها، مانند: ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- اعتیاد به سیگار و مواد دخانی
- سبک زندگی نامناسب، مانند: رژیم غذایی ناسالم و کمتحرکی
احتمال ابتلا به سرطان، با افزایش سن، بیشتر میشود. برخی از بیماریهای التهابی مزمن مانند: کولیت اولسراتیو نیز ریسک ابتلا به سرطان را افزایش میدهند.
با دانستن ریسکفاکتورها و رعایت برخی موارد میتوان از ابتلای به سرطان تا حدودی پیشگیری کرد:
- ترک مصرف تنباکو و سیگار.
- داشتن رژیمغذایی سالم، از توصیههای لازم، برای داشتن رژیمغذایی سالم؛ میتوان به کاهش مصرف گوشتهای فرآوری شده، تطبیق با اصول رژیم مدیترانهای، که بر مصرف بیشتر غذاهای گیاهی، پروتئینهای بدون چربی و روغنهای سالم، و کاهش مصرف نوشیدنیهای الکلی تاکید دارد، اشاره کرد.
- انجام فعالیت فیزیکی، برای حداقل 30 دقیقه در روز.
- حفاظت از خود در برابر تابش اشعهی آفتاب، استفاده از کلاه، عینکآفتابی و کرمهای ضدآفتاب، میتواند به حفاظت در برابر تاثیرات مخرب اشعهی آفتاب کمک کند.
- واکسینه شدن، دربرابر ویروسهایی که میتوانند باعث ایجاد سرطان شوند مانند: ویروس هپاتیت ب و HPV.
- خودداری از انجام رفتارهای پرخطر مانند: رابطهی جنسی محافظت نشده، استفاده از سرنگ مشترک و انجام تاتو و خالکوبی، در مرکز نامعتبر و غیربهداشتی.
- انجام غربالگریها و معاینات پزشکی، بهشکل منظم، برای تشخیص زودهنگام سرطان در مراحل اولیه.
در درمان سرطان اهداف گوناگونی دنبال میشود. این اهداف براساس نوع سرطان و میزان پیشرفت آن متفاوت است. از اهدافی، که در درمان سرطان دنبال میشود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان کامل بیماری: باید توجه داشت که تمام سرطانها و بدخیمیها قابل درمان نیستند.
- ارائهی درمان اولیه: از بین بردن سلولهای سرطانی.
- ارائهی درمان مکمل و کمکی: از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده، پس از پایان درمان اولیه برای کاهش احتمال بازگشت و عود مجدد سرطان.
- ارائهی درمان تسکینی: کاهش علائم آزاردهندهی ناشی از سرطان مانند: درد و سختی در تنفس.
از روشهای شایع درمان سرطان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جراحی: حذف تومور سرطانی بهشیوهی جراحی تا حد ممکن.
- شیمیدرمانی: استفاده از مواد شیمیایی سمی برای سلولها، برای از بین بردن سلولهای سرطانی، که تقسیم بسیار سریعی دارند.
- رادیوتراپی: تابش اشعههای قوی و متمرکز، از داخل (براکیتراپی) یا خارج از بدن، برای از بینبردن سلولهای سرطانی.
- پیوند سلولهای بنیادی (پیوند مغز استخوان): میتوان برای درمان درگیری مغز استخوان، از پیوند سلولهای بنیادی استفاده کرد. سلولهای بنیادی، سلولهای تمایزنیافتهای هستند، که میتوانند، نقشهای گوناگونی داشته باشند. این پیوندها به پزشکان این اجازه را میدهند، که از دوز بالاتری از داروهای شیمیدرمانی برای درمان سرطان استفاده کنند.
- ایمونوتراپی (درمان بیولوژیکی): میتوان از آنتیبادیها برای کمک بهشناسایی بهتر سلولهای سرطانی توسط سیستم ایمنی استفاده کرد.
- هورموندرمانی: حذف یا جلوگیری از ترشح برخی هورمونها که باعث کمک به رشد برخی از تومورها میشوند.
- درمان دارویی هدفمند: استفاده از داروهایی که با مولکولهای مشخصی که در رشد و تقسیم سلولهای سرطانی نقش دارند تداخل میکنند.
میتوان، از درمانهای جایگزین، برای کاهش علائم ناشی از سرطان، مانند: تهوع، خستگی و درد استفاده کرد. از درمانهای جایگزین موثر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- طبسوزنی
- هیپنوتیزم
- ماساژدرمانی
- یوگا
- مدیتیشن
- تکنیکهای ریلکسیشن
منبع نوشته همه چیز درباره سرطان :