ملاتونین هورمونی است که به طور طبیعی در بدن یافت می شود. مکمل ملاتونین که به عنوان دارو مورد استفاده قرار می گیرد، معمولاً در آزمایشگاه ساخته می شود. این ماده بیشتر به شکل قرص موجود است، اما به اشکال دیگر نیز موجود است که می تواند در دهان یا زیر زبان قرار گیرد.
برخی افراد برای تنظیم ساعت داخلی بدن، مکمل ملاتونین خوراکی مصرف می کنند. ملاتونین بیشتر برای بی خوابی و بهبود خواب در شرایط مختلف استفاده می شود. به عنوان مثال، برای تنظیم چرخه خواب در افرادی که برنامه کاری روزانه آنها تغییر می کند (کارهای شیفتی) و همچنین برای کمک به افراد برای ایجاد چرخه روز و شب، به کار می رود.
به‌عنوان کمک خواب، مکمل ملاتونین باید عصر ها مصرف شود. هنگامی که در ساعات دیگر روز مصرف می‌شود، ممکن است باعث خواب‌آلودگی ناخواسته شود. به خاطر داشته باشید که خواب‌آلودگی یک اثر جانبی نیست بلکه عملکرد قرص است.
فواید ملاتونین:
-
اختلالات خواب
یک بررسی متاآنالیز در سال 2013 نشان داد که مکمل ملاتونین به بهبود مدت‌زمان خواب، کاهش مدت زمان خوابیدن و همچنین بهبود کیفیت خواب در مقایسه با داروهای دیگر کمک می‌کند.
درحالی‌که ملاتونین به‌اندازه بعضی از داروهای خواب‌آور موثر نیست، اما عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر داروها دارد.
-
سردرد
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مکمل ملاتونین می‌تواند برخی از سردردها را تسکین دهد.
به‌طور خاص، ممکن است برای سردردهای میگرنی و خوشه‌ای مفید باشد. بااین‌حال، محققان نمی‌دانند کدام فرمول و دوز ممکن است برای افرادی که سردرد دارند بهتر باشد.
-
سرطان
برخی از مطالعات بالینی سرطان روده بزرگ، پستان، کلیه، مغز و ریه نشان می‌دهد که وقتی فرد در کنار شیمی‌درمانی و پرتودرمانی از آن استفاده کند، ممکن است مکمل ملاتونین از درمان سرطان حمایت کند.
شواهد موجود نشان می‌دهد که ملاتونین ممکن است هنگام شروع، تکثیر و پیشرفت به مبارزه با سرطان کمک کند. هرکسی که می‌خواهد مکمل ملاتونین مصرف کند باید آن را با پزشک سرطان یا سرطان شناس خود در میان بگذارد تا مطمئن شود در درمان سرطان آنها اختلال ایجاد نخواهد کرد.
-
بیماری آلزایمر
سطح ملاتونین با افزایش سن کاهش می‌یابد. بااین‌حال، این کاهش در افراد مبتلا به آلزایمر مشهودتر است. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که به نظر می‌رسد مکمل ملاتونین کاهش فعالیت شناختی مرتبط با آلزایمر را کاهش می‌دهد.
-
وزوز گوش
یافته‌های یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که مکمل ملاتونین ممکن است علائم وزوز گوش را کمی بهبود بخشد. این اثر ممکن است به دلیل خواب بهتر یا خاصیت آنتی‌اکسیدانی ملاتونین باشد.
-
محافظت در برابر رادیواکتیویته
ملاتونین یک آنتی‌اکسیدان است که به مبارزه با اثرات مضر رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند، به‌علاوه دارای اثرات ضد سرطانی است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است برای افرادی که در طول درمان سرطان تحت پرتودرمانی قرار می‌گیرند، مزایایی ایجاد کند. قبل از مصرف ملاتونین حتما با یک متخصص انکولوژیست صحبت کنید تا مطمئن شوید که در درمان تداخل ندارد.
فواید دیگر:
- برطرف کردن مشکلات خواب در کودکانی که دارای نقص توجه بیش فعالی (ADHD) و اوتیسم هستند
- اضطراب قبل و بعد از عمل
- محافظت از قلب با کاهش فشارخون در مبتلایان به بی‌خوابی
- داشتن اثرات محافظتی در برابر سرطان و افزایش تأثیر نمایش سرطانی
- کاهش آسیب سکته مغزی
- کاهش اثرات مخرب چاقی روی بدن
- محافظت از قلب با کاهش فشارخون در مبتلایان به بی‌خوابی
- کاهش آسیب سکته مغزی
- با کاهش التهاب، اثرات مخرب چاقی روی بدن را کاهش می‌دهد
استفاده در کودکان
والدین بعضی‌اوقات به کودکانی که مشکل خوابیدن دارند، مکمل ملاتونین می‌دهند. بااین‌حال، FDA نه استفاده از آن را تأیید كرده است و نه ایمنی آن را در كودكان ارزیابی كرده است.
یک مطالعه نشان داد که استفاده غیرمجاز آنها در کودکان رو به افزایش است. درحالی‌که دلیل خاصی برای نگرانی وجود ندارد، بسیاری از متخصصان تمایلی به توصیه این مکمل برای کودکان ندارند.
این عدم تمایل تا حدودی از اثرات گسترده آن ناشی می‌شود که کاملاً مشخص نشده‌اند. کودکان نیز به‌عنوان یک گروه حساس در نظر گرفته می‌شوند، زیرا هنوز در حال رشد هستند.
مقدار مصرف
اکثر پزشکان، مکمل ملاتونین را به‌طورکلی ایمن می‌دانند. بااین‌وجود، در صورت مصرف بیشتر از مقادیر توصیه‌شده، می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. استفاده بیش‌ازحد از این مکمل می‌تواند منجر به عادت شود. برای جلوگیری از این امر، افراد باید به میزان مناسب سن خود مصرف کنند.
مصرف بیش‌ازحد ملاتونین
علائم مصرف بیش‌ازحد ملاتونین در افراد مختلف متفاوت است. در برخی افراد، مصرف بیش‌ازحد ملاتونین می‌تواند خواب‌آلودگی را افزایش دهد. در برخی دیگر، می‌تواند اثر متضاد داشته باشد و حالت هوشیاری را افزایش دهد.
اگر فرد بیشتر از مقدار توصیه‌شده مصرف کند، مکمل ملاتونین می‌تواند باعث افزایش فشارخون شود. اگر شخصی در حال حاضر فشارخون بالا دارد، قبل از مصرف این محصول باید به پزشک مراجعه کند. افرادی که این مکمل را مصرف می‌کنند، باید عوارض جانبی غیرعادی را به پزشک خود گزارش دهند.
نمودار دوز
محققان هنوز مؤثرترین دوزهای ملاتونین را بررسی نکرده‌اند، بنابراین هیچ راهنمایی روشنی وجود ندارد. دوز مناسب بسته به سن فرد و دلیل مصرف ملاتونین متفاوت است.
- دوز معمول در بزرگ‌سالان بسته به میزان مصرف 1 تا 5 میلی‌گرم است، اما دوزهای آنها می‌تواند بین 5/0 تا 10 میلی‌گرم متفاوت باشد.
- در بعضی موارد، یک دوز پایین ممکن است بهتر از یک دوز بالا عمل کند. دوز کمی حدود 0.3 میلی‌گرم مشابه مقداری است که بدن به‌طور طبیعی تولید می‌کند. دوزهای بیشتر باعث افزایش سطح ملاتونین در خون می‌شود.
- در کودکان، از کمترین میزان مصرف برای شروع استفاده کنید. در بسیاری موارد، کودک به 0.5 یا 1 میلی‌گرم که 1-2 ساعت قبل از خواب گرفته می‌شود، پاسخ خواهد داد. اگر كودك هنوز در مدت 1 ساعت از زمان خواب خود نتواند بخوابد، دوز را 0.5 میلی‌گرم در هر چند روز افزایش دهید.
- کودکان کوچک‌تر معمولاً 1-3 میلی‌گرم به‌طور هم‌زمان مصرف می‌کنند، درحالی‌که کودکان و نوجوانان بزرگ‌تر ممکن است به دوزهای کمی بالاتر نیاز داشته باشند. کسانی که با مشکل قابل‌توجهی در خواب‌دارند ممکن است از دوزهای 5-6 میلی‌گرم سود ببرند.
رایج‌ترین عوارض جانبی ملاتونین:
- سردرد
- سرگیجه
- حالت تهوع
- خواب‌آلودگی
سایر عوارض جانبی کمتر ملاتونین ممکن است شامل احساس افسردگی کوتاه‌مدت، لرزش خفیف، اضطراب خفیف، گرفتگی شکم، تحریک‌پذیری، کاهش هوشیاری، سردرگمی و فشارخون غیرطبیعی (افت فشارخون) باشد. ازآنجاکه ملاتونین می‌تواند باعث خواب‌آلودگی در طول روز شود، در طی پنج ساعت از مصرف مکمل، رانندگی نکنید و از آن استفاده نکنید.
تداخل مکمل‌های ملاتونین با داروهای مختلف:
- داروهای ضد انعقاد و داروهای ضد پلاکت
- ضد تشنج
- داروهای ضدبارداری
- داروهای دیابت
- داروهای فشارخون
- واکنش آلرژیک به ملاتونین
- داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند
- داروهای زوال عقل
- داروهای افسردگی
ملاتونین در مواد غذایی
دانشمندان ملاتونین را در چندین ماده غذایی کشف کرده‌اند. برخی غذاها حاوی ملاتونین بیشتری نسبت به سایرین هستند. خوردن غذاهای سرشار از این هورمون ممکن است با افزایش سطح ملاتونین در خون مزایای سلامتی داشته باشد.
- آجیل به‌ویژه پسته حاوی بیشترین غلظت ملاتونین در بین غذاهای گیاهی است. تخم‌مرغ و ماهی نیز منابع خوبی از این هورمون هستند.
- انگور
- گیلاس ترش
- توت‌فرنگی
- گوجه‌فرنگی
- فلفل
- قارچ
مصرف ملاتونین هنگام بارداری
مصرف مکمل ملاتونین در دوران بارداری ممکن است به محافظت از مغز کودک در برابر آسیب کمک کند. بااین‌حال، شواهد موجود به‌اندازه کافی برای تأیید آن موجود نیست.
با بررسی‌های انجام‌شده در سال 2016، هیچ مدرکی یافت نشد که نشان دهد مصرف ملاتونین در دوران بارداری دارای اثراتی بر روی جنین است.
وقتی صحبت از خواب می‌شود، ممکن است ملاتونین بهترین انتخاب در دوران بارداری نباشد. این ممکن است در چرخه خواب مادر و نوزاد اختلال ایجاد کند.
زنانی که باردار هستند یا به فکر باردار شدن هستند، باید قبل از مصرف این مکمل با پزشک خود مشورت کنند.
ملاتونین و الکل
همان‌طور که تحقیقات نشان می‌دهد، الکل می‌تواند سطح ملاتونین در بدن را کاهش دهد.
کلام آخر
اگر قصد مصرف مکمل‌های ملاتونین را دارید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید، به‌خصوص اگر شرایط سلامتی دارید. او می‌تواند در تعیین صحیح بودن ملاتونین به شما کمک کند. به نظر می‌رسد ملاتونین برای درمان کوتاه‌مدت مشکلات خواب است. ایمنی طولانی‌مدت آن چندان مشخص نیست. اینکه ملاتونین برای فرد بی‌خطر است به سن و سلامت آنها بستگی دارد.
