Skip to content

چه کسانی باید رژیم غذایی کم پروتئین داشته باشند؟

پروتئین

هر آنچه در مورد رژیم کم پروتئین باید بدانید:

رژیم غذایی با پروتئین کم اغلب برای کمک به درمان برخی از شرایط سلامتی توصیه می شود. اختلال در عملکرد کبد ، بیماری کلیوی یا اختلالاتی که در متابولیسم پروتئین تداخل ایجاد می کنند از جمله شایع ترین شرایطی هستند که ممکن است به رژیم کم پروتئین نیاز داشته باشد. رژیم کم پروتئین فشار کمتری را به کلیه وارد می کند، در نتیجه ، این نوع رژیم غذایی می تواند به افرادی که دارای اختلالات مرتبط با کلیه هستند ، مانند بیماری کلیوی یا فنیل کتونوریا ، سودمند باشد. وقتی فردی پروتئین مصرف می کند  ، بدن ترکیبی به نام اوره تولید می کند. اگر کلیه ها به خوبی عمل نکنند ، اوره می تواند در خون جمع شده و باعث خستگی و کاهش اشتها شود. با ایجاد تغییرات اساسی ، فرد می تواند یک برنامه غذایی کم پروتئین و متنوع داشته باشد . 

رژیم کم پروتئین چیست؟

رژیم کم پروتئین فرد را ملزم می کند مقدار پروتئین مصرفی خود را محدود کند ، بطوریکه 4-8٪ کالری روزانه را تشکیل دهد این میزان حدود 20 تا 50 گرم پروتئین در روز می باشد که البته به میزان کالری دریافتی فرد بستگی دارد.به طور معمول به افراد عادی توصیه می شود حداقل 10-15٪ از کالری روزانه خود را از پروتئین دریافت کنند. این مقدار ممکن است برای ورزشکاران ، افراد مسن و کسانی که دارای مشکلات سلامتی خاصی هستند افزایش یابد.

پروتئین برای سلامتی حیاتی است ، اما کاهش مصرف پروتئین می تواند برای افرادی با شرایط خاص ضروری باشد . با این حال ، پیروی از  رژیم کم پروتئین نیاز به برنامه ریزی دقیق برای جلوگیری از  ایجاد مسائل بهداشتی و کمبودهای غذایی دارد، به همین دلیل تنظیم برنامه غذایی باید توسط متخصصین تغذیه انجام شود. 

رژیم کم پروتئین
رژیم کم پروتئین

در رژیم کم پروتئین از چه غذاهایی استفاده می شود؟

میوه های تازه و بیشتر سبزیجات می توانند نقش زیادی در رژیم غذایی کم پروتئین داشته باشند. جایگزینی مقداری گوشت با سبزیجات و غلات یک روش موثر برای کاهش مصرف پروتئین است. سبزیجات و غلات باید بدن اصلی وعده های غذایی را تشکیل دهند و از یک  منبع پروتئین مکمل نیز استفاده شود. فردی که از رژیم کم پروتئین پیروی می کند می تواند بیشتر کالری خود را از غذاهای زیر دریافت کند که پروتئین نسبتاً کمی دارد ، این غذاها شامل: 

  • همه میوه ها ، به جز میوه های خشک
  • همه سبزیجات ، به جز نخود ، لوبیا و ذرت
  • بسیاری از منابع چربی های مفید مانند روغن زیتون و آووکادو
  • ادویه جات و ترشی جات

غذاهایی که پروتئین کمی دارند و فرد باید در حد متوسط از آنها استفاده کند شامل:

  • شکر 
  • آب نبات هایی که حاوی ژلاتین نیستند
  • چای و قهوه ( بدون شیر ) 
  • مربا و ژله
  • سس مایونز
  • کره
  • بسیاری از سس ها از جمله سس گوجه فرنگی و سس سالاد

در رژیم کم پروتئین ، افراد باید غذاهایی را که حاوی مقادیر متوسط پروتئین هستند ، کمتر مصرف کنند، این غذاها شامل:

  • نان
  • غلات صبحانه
  • ماکارونی
  • جو دوسر
  • ذرت
  • برنج

غذاهایی که در رژیم کم پروتئین نباید مصرف شوند:

پروتئین قسمت ضروری از رژیم  هر فردی را تشکیل می دهد ، حتی اگر باید از رژیم کم پروتئین پیروی شود نباید به طور کامل مصرف آن را قطع کرد. در رژیم کم پروتئین ، باید غذاهای پر پروتئین مانند محصولات حیوانی و پروتئین های گیاهی را به میزان متوسط مصرف کرد. برای این کار ، مصرف غذاهای سالم و کم پروتئین مانند میوه ها و سبزیجات را افزایش دهید. در همان زمان ، ممکن است لازم باشد اندازه های پروتئین را نیز تنظیم کنید. به عنوان مثال، یک وعده مرغ به طور کلی حدود 4 اونس (113 گرم) است، در یک رژیم غذایی کم پروتئین ، ممکن است لازم باشد که آن را به نصف کاهش داده و به یک وعده 2 اونس (57 گرم) کاهش دهید . غذاهای با پروتئین بالا که مصرف آن باید محدود شود شامل: 

  • گوشت هایی مانند مرغ ، بوقلمون ، گوشت گاو و گوشت خوک
  • ماهی و صدف
  • تخم مرغ
  • حبوبات ، از جمله لوبیا ، نخود و عدس
  • لبنیات مانند شیر ، پنیر و ماست
  • محصولات سویا 
  • آجیل 
  • بذرهایی مانند دانه های چیا ، دانه های کتان و دانه کنف

چه افرادی باید از رژیم کم پروتئین پیروی کنند؟

برخی از افراد نمی توانند سطح بالایی از پروتئین را تحمل کنند. اگر بدن نتواند پروتئین یا مواد زائد آن را پردازش کند ، این مواد جمع شده و علائمی از حالت تهوع و استفراغ گرفته تا آسیب مغزی را ایجاد می کنند. برای این افراد ، پیروی از رژیم کم پروتئین ، خطر اثرات منفی بر سلامتی را کاهش می دهد.

بیماران کلیوی 

با کاهش مصرف پروتئین ، افراد مبتلا به بیماری کلیوی که دیالیز نمی کنند ، می توانند فشار زیاد بر روی کلیه ها را کاهش دهند و از تجمع اوره در جریان خون جلوگیری کنند. بدن هنگام هضم پروتئین ، اوره تولید می کند. در افرادی که مشکلات کلیوی ندارند ، اوره از طریق ادرار به راحتی دفع می شود  اما وقتی کلیه ها به درستی عمل نکنند ، اوره در خون جمع می شود و علائمی مانند حالت تهوع ، خستگی و از دست دادن اشتها را ایجاد می کند. بنیاد ملی کلیه توصیه می کند که محدود کردن مصرف پروتئین می تواند مدت زمان قبل از نیاز فرد به دیالیز را افزایش دهد. کسانی که تحت درمان دیالیز قرار گرفته اند ، نباید از رژیم غذایی  بسیار کم پروتئین پیروی کنند.

بیماران کلیوی
بیماران کلیوی

نفروپاتی دیابتی

رژیم غذایی کم پروتئین ممکن است علائم نفروپاتی دیابتی را که به آسیب کلیه ناشی از دیابت اشاره دارد ، بهبود بخشد.

فنیل کتونوریا

فنیل کتونوریا (PKU) نوعی اختلال نادر است و هنگامی رخ می دهد که بدن آنزیم مورد نیاز برای تجزیه یک اسید آمینه به نام فنیل آلانین را تولید نمی کند. برای فردی که PKU دارد ، خوردن غذاهای غنی از پروتئین می تواند باعث تجمع فنیل آلانین در بدن شود. اگر افراد مبتلا به PKU تحت درمان قرار نگیرند ، می تواند منجر به ناتوانی ذهنی و سایر علائم عصبی مانند بیش فعالی ، هماهنگی ضعیف و تشنج شود. درمان اصلی PKU رژیم مادام العمر و بسیار کم پروتئین است. افراد مبتلا باید فقط مقدار حداقل فنیل آلانین لازم برای رشد و نمو را مصرف کنند.

هموسیستینوریا

هموسیستینوریا یک اختلال ارثی است که بر توانایی بدن در پردازش متیونین ، یک آمینو اسید دیگر تأثیر می گذارد. تجمع متیونین باعث ایجاد مشکل در بینایی و سلامت استخوان می شود. همانند فنیل کتونوریا، درمان شامل یک رژیم غذایی بسیار کم پروتئین است.

مزایای عمومی رژیم کم پروتئین

رژیم کم پروتئین می تواند مزایایی را برای افراد بدون مشکل کلیوی فراهم کند. در افراد میانسال ، محدود کردن مصرف پروتئین ممکن است خطر ابتلا به موارد زیر را کاهش دهد:

عوارض جانبی کمبود پرو تئین

پروتئین یک ماده مغذی ضروری برای رشد و نمو است.بدن از آن برای تشکیل عضلات ، پوست و استخوان ها ، تولید آنزیم ها و هورمون های مهم و ساخت و ترمیم بافت ها استفاده می کند. مطالعات نشان می دهد که کمبود پروتئین می تواند اثرات مخربی بر سلامتی داشته باشد ، از جمله اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن ، از دست دادن عضلات و کاهش رشد در کودکان. سایر علائم احتمالی کمبود پروتئین شامل تورم ، کم خونی ، کبد چرب ، ریزش مو و کاهش تراکم استخوان است. پیروی از یک رژیم کم پروتئین نه تنها کمی خلاقیت لازم دارد ، بلکه نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد تا اطمینان حاصل شود که سایر نیازهای تغذیه ای برآورده می شود.

کلام پایانی 

افراد مبتلا به بیماری های مربوط به کلیه ممکن است نیاز به رعایت رژیم غذایی کم پروتئین داشته باشند. این رژیم شامل محدود کردن مصرف غذاهای پر پروتئین و تمرکز بر خوردن مقدار زیادی میوه ، سبزیجات و چربی های مفید است. پزشکان معمولاً به دلیل خطر کمبودهای تغذیه ای و سایر موارد بهداشتی ، رژیم کم پروتئین را برای افرادی که شرایط سلامتی ندارند ، توصیه نمی کنند.

منابع نوشته :

https://www.medicalnewstoday.com/articles/325197#summary

https://www.healthline.com/nutrition/low-protein-diet#should-you-try-it

https://www.kidney.org/atoz/content/enjoy

مطالب مرتبط