اسهال می‌تواند روز و زندگی شما را مختل کند و بسیار ناخوشایند باشد. اغلب مدت زمانی که فرد دچار اسهال می‌گردد کوتاه است که در نتیجه تحریک روده، حساسیت غذایی و ناراحتی معده به وجود می‌آید. ولی گاهی نیز ممکن است در نتیجه بیماری باشد و تا مدت زمان طولانی‌تری فرد مبتلا را آزار دهد که در این مواقع باید آن را جدی گرفت.
در این مقاله سعی شده مدت زمان این عارضه با توجه به وضعیت و دلیل آن، روش‌های درمان اسهال و یا کمک به مهار آن و همچنین ضرب‌الاجل مراجعه به دکتر و درمان با دارو به شما گفته شود.
روش‌هایی مهار سریع برای بزرگسالان
روش‌هایی که بزرگسالان برای مهار و درمان اسهال می‌توانند به کار ببرند عبارت است از:
داروهای ضد اسهال
استفاده از دارو بسیار رایج است و انواع مختلفی دارد: لوپرامید – این دارو با کندتر کردن روند هضم به جذب و ذخیره آب بدن شما کمک می‌کند و باعث می‌شود مدفوع سفت شده و به حرکت روده‌ها کمک می‌کند. ساب سالیسیلات بیسموت، نوعی داروی دیگر است که به از بین بردن باکتری‌هایی که در اسهال نقش دارند کمک می‌کند.
لازم به ذکر است که افرادی که علائمی از جمله تب، عفونت و مدفوع خونی دارند نباید از این داروها استفاده کنند.
آنتی‌بیوتیک‌ها
برخی از باکتری‌هایی که در نتیجه استفاده از غذای آلود وارد بدن می‌شوند، از جمله: کمپیلوباکتر، اشرشیا کلی، سالمونلا و شیگلا باعث اسهال در افراد می‌شود. پزشکان برای کمک به درمان اسهال ممکن است برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز کند تا این باکتری‌ها را از بین ببرد.
همچنین بخوانید: علایم، عوارض و درمان یبوست
تنظیم رژیم
گاهی اوقات خوردن یک غذا و خوراکی باعث تحریک روده و اسهال شود. شما می‌توانید با تنظیم رژیم خود به راحتی از ابتلا به این عارضه جلوگیری کنید. همچنین می‌توانید از غذاهای سبک استفاده کنید. این غذاها به دلیل سبک بودن و زود هضم بودن خطر اسهال را کاهش می‌دهند، از جمله رژیمی که برای درمان اسهال به کار می‌رود، رژیم BRAT است که شامل موز، برنج، سیب و نان است. که البته شواهد اثربخشی این رژیم را به طور قطع تایید نمی کنند.
راه‌حل دیگر افزایش مصرف فیبر محلول است. این فیبر در روده به جذب مایعات کمک می‌کند و باعث سفت شدن مدفوع می‌گردد. از جمله فیبرهای محلول حبوبات، نان و ماکارونی و غلات است.
آبرسانی
اسهال باعث ازدست‌رفتن آب در بدن بیماران می‌شود. بسیار مهم است که در دوره‌ای که آبرسانی بدن کم است فرد به مصرف مایعات بپردازد تا آب ازدست‌رفته را جبران کند. استفاده از آبمیوه و نوشیدنی‌های ورزشی به دلیل دارا بدن پتاسیم و سایر الکترولیت‌های مهم در درمان اسهال پیشنهاد می‌شود.
مکمل
بنیاد بین‌المللی اختلالات دستگاه گوارشی مکمل‌هایی از جمله پسیلیوم، پکتین، پوست ریشه شاتوت و پروبیوتیک‌ها را برای مهار و درمان اسهال پیشنهاد کرده است.
روش‌های درمان در کودکان
درمان اسهال حاد در کودکان متفاوت از درمان آن در بزرگسالان است و مصرف داروهای ضد اسهال به هیچ وجه توصیه نمی‌گردد.
روش‌های درمان کودکان عبارت است از:
بازجذب آب
چون در اسهال آب زیادی از دست می‌رود باید روند آبرسانی و نوشیدن مایعات در کودکان وجود داشته باشد و اگر نوزاد شیرخوار است باید به خوردن شیر ادامه دهد. همچنین محلول‌های آبرسانی دهانی نیز وجود دارد که می‌توان از آنها کمک گرفت.
مکمل روی
تحقیق انجام شده در سال 2014 انجام شده نشان می‌دهد که مکمل‌های روی در کودکان به درمان اسهال کمک می‌کنند و می‌توانند به جلوگیری از تشدید اسهال کمک کنند. به طور معمول مقدار روی مصرفی کودکان باید بین 20 میلی‌گرم تا 10 میلی‌گرم باشد. هرچند که روی برای کودکان مفید واقع شده ولی برای تعیین کارآمدی آن در بزرگسالان هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
کارهایی که نباید انجام شود
همان‌طور که چیزهایی برای کنترل و درمان اسهال عواملی موثر هستند، مواردی نیز وجود دارد که اسهال را تشدید می‌کنند؛ از جمله مصرف موادی چون کافئین، الکل، غذاهای سرشار از فروکتوز، میوه‌های خشک، استفاده از شکر، غذاهای چرب، غذاهای سرخ شده و ادویه‌دار. این مواد ممکن است باعث حساسیت روده شوند. شما باید بتوانید ذائقه غذایی خود را بشناسید و از مصرف موادی که برای روده‌هایتان دردسرساز است دوری کنید.
مدت معمول اسهال
طبق تحقیقات انستیتوی ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK) اسهال به عبور از سه مرحله یا چند برون‌ریزی آبکی گفته می‌شود.
NIDDK اسهال را بر اساس مدت زمان آن به سه نوع تقسیم می‌کند: حاد – معمولاً 1 تا 2 روز طول می‌کشد و به‌خودی‌خود برطرف می‌شود. این نوع رایج‌ترین آن است. مداوم – به بین 2 تا 4 هفته طول می‌کشد. مزمن – ممکن است 4 هفته طول بکشد. علائم ممکن است مداوم باشد و ممکن است گاهی برگردد.
NIDDK پیشنهاد می‌کند که اگر اسهال در بزرگسالان بیش از حد شد و بیشتر از 2 روز طول کشید به پزشک مراجعه شود ولی در کودکان این مدت زمان 24 ساعت است.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر مدت زمان بیش از 2 روز شد و با روش‌های گفته شده و اصلاح رژیم غذایی برطرف نشد باید به پزشک مراجعه شود. همچنین اگر دفعات مراجعه به دستشویی و دفع مدفوع بیشتر از 6 دوره در 24 ساعت باشد، باید به پزشک مراجعه شود.
همچنین اسهال می‌تواند با علائمی از جمله علائم کم آبی بدن، تب، استفراغ مکرر، درد شدید در معده شکم و راست‌روده و مدفوع خونی همراه باشد که حتماً باید برای درمان اسهال به پزشک مراجعه گردد. همچنین در کودکان نیز اگر اسهال بیشتر از 24 ساعت و همراه با علائمی چون علائم کم آبی بدن، تب، مدفوع آلوده و چرکی و مدفوع تیره گردد حتماً باید به پزشک مراجعه گردد.
جمع‌بندی
فراموش نکنید که داشتن اسهال و برون‌ریزی آبکی در دراز مدت باعث ازدست‌رفتن آب بدن می‌گردد و حتی در دوران قدیم باعث مرگ افراد می‌شد. خوشبختانه امروزه روش‌های مختلف آبرسانی و درمان اسهال وجود دارد که می‌تواند به شما در کنترل آن کمک کند. همان‌طور که قبلاً هم گفته شد اغلب اسهال در اثر رژیم غذایی نادرست و تحریک روده به وجود می‌آید.
پس شما به راحتی با دوری از غذاهایی که به آنها حساسیت نشان می‌دهید، از خود در برابر اسهال محافظت می‌کنید. ولی اگر این عارضه همچنان ادامه پیدا کرد و با علائم نگران‌کننده دیگر همراه بود، حتماً باید به پزشک مراجعه شود و تحت درمان با دارو قرار بگیرد.
