درد صبحگاهی پاشنه پا
ممکن است درد صبحگاهی پاشنه پا را تجربه کرده باشید، وقتی بعد از یک کش و قوس آمدن از رختخواب بلند می‌شوید و پای خود را روی زمین می‌گذارید، که درد ناگهانی را در پاشنه پا حس می‌کنید.
از آنجایی که پاشنه پا یکی از استخوان‌های تحمل کننده وزن است، در طول روز به خاطر کار و فعالیت‌های روزانه، راه رفتن، ورزش کردن و حتی پشت میز نشستن می‌تواند فشار زیادی را متحمل شود. اما در مورد اینکه علل درد صبحگاهی پاشنه پا چیست؟ دلایل زیادی وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
متخصصان معتقد هستند وقتی شما به مدت 7 الی 8 ساعت در رختخواب هستید، بافت همبند موجود در پاشنه پا جمع می‌شود و وقتی که شما می‌خواهید اولین قدم صبحگاهی را بردارید، این بافت کش می‌آید و شما آن را به صورت یک درد تیز احساس خواهید کرد.
اما آیا دلایل دیگری هم در این درد دخیل هستند؟ آیا اصلا این درد مهم است و جز درد‌هایی است که باید به آن اهمیت بدهیم و پیگیری کنیم و یا تنها به خاطر یک خستگی و یا کوفتگی و یا یک گرفتگی عضلانی ساده است. این‌ها مواردی هستند که قصد ما روشن کردن آنهاست تا بیشتر و بهتر با این نوع درد آشنا شویم و اگر نیاز است آن را کنترل و درمان کنیم.
درد صبحگاهی پاشنه پا و ورم مفاصل یا فاشیتیس (fasciitis)
همان طور که گفتیم پاشنه پا از یک بافت همبند تشکیل شده است که وقتی ملتهب می‌شود به آن فاشیتیس کف پا هم گفته می‌شود. وقتی فاشیا (fascia) یا همان بافت همبند پاشنه پا تحت فشار‌های متعدد قرار بگیرد، ملتهب‌تر می‌شود که با یک درد تیز خود را نشان می‌دهد. بافت همبند کف پا تا انگشتان پا هم امتداد دارد و وقتی روی پاشنه پا زیاد بایستیم و یا برعکس به مدت طولانی استراحت کنیم، این بافت منقبض شده، به هنگام راه رفتن به انبساط و کش آمدن می‌رسد که با درد همراه خواهد شد.
برخی متخصصان معتقد هستند اگر دچار ورم کف پا هستید، ممکن است خار پاشنه را هم تجربه کنید. خارپاشنه در واقع همان رشد و ضخامت بافت همبند است که در اثر عوامل زیاد چون فشار کار و راه رفتن زیادی ،دیابت یا راه رفتن غلط به وجود بیاید.اما این خار پاشنه نیست که موجب درد شما شده است، چون با وجود شایع بودن خارپاشنه تنها 5 درصد از افراد درد مختصری را احساس می‌کنند. این درد همان درد صبحگاهی پاشنه پا است که دلایل دیگری را هم می‌تواند در خود بگنجاند.
التهاب شدید آشیل و درد صبحگاهی پاشنه پا
آشیل یک تاندون است که از انگشتان پا تا پاشنه پا امتداد دارد. که اگر این تاندون دچار گرفتگی شود، می‌تواند درد صبحگاهی پاشنه پا را به دنبال داشته باشد. تاندون آشیل یک عامل ارتباطی بین پاشنه پا و ساق پا است که اگر در اثر راه رفتن زیاد، ورزش‌های زیاد و سنگین آسیب بیند، درد پاشنه را به همراه خواهد داشت.
درد مرتبط با التهاب آشیل از طیف خفیف تا شدید متغیر است و هر چه آسیب دیدگی بیشتر باشد و درمانی صورت نگیرد، ممکن است تاندون آشیل کاملا پاره شود. بنابراین برخی از درد‌های پاشنه پا امکان دارد به خاطر یک التهاب جزیی در آشیل باشد. اما اگر این درد شدید است که احساس پارگی در پاشنه پا دارید، حرکت و فعالیت را باید متوقف کنید و به پزشک مراجعه کنید.
مشکلات اعصاب و درد پاشنه پا
برخی از مواقع درد صبحگاهی پاشنه پا می‌تواند از ناحیه اختلالات عصبی باشد. در پاشنه پا ممکن است عصب‌های زیادی وجود داشته باشد که این عصب‌ها تا کمر و نخاع هم امتداد دارند و اگر در ناحیه کمر دیسک یا عصب‌های فشرده ملاحظه شود، قادر هستند عصب پا را هم درگیر کنند که ممکن است بخشی از درد صبحگاهی پاشنه پا به خاطر این موضوع باشد که با فعالیت زیاد درد و آسیب وارده بیشتر می‌شود . اگر همراه با درد سهل انگاری فرد هم اتفاق بیفتد، اتفاقات خوبی پیش رو نخواهد بود بنابراین نیاز به پزشک متخصص ضروری است.
اختلالات مرتبط با انواع آرتروز
این اختلالات شامل سه دسته اصلی می‌شوند که هر کدام می‌توانند در شکل‌گیری درد صبحگاهی پاشنه پا دخیل باشند.
آرتریت روماتوئید
نوعی اختلال التهابی است ، که در آن سیستم ایمنی بدن توانایی تشخیص عوامل خودی را از غیر خودی ندارد. بنابراین اگر در این سیستم اختلالی ایجاد شود، ممکن است به پوشش مفصلی حمله کند و بیماری و التهاب را به همراه داشته باشد که اصطلاحا به آن آرتریت روماتوئید گفته می‌شود که می‌تواند یکی از دلایل درد پاشنه باشد.
اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing spondylitis) یا التهاب ستون فقرات
نوعی التهاب مزمن پیشرونده است که معمولا مفاصل ستون مهره‌ها و سایر مفاصل بدن را به صورت قرینه درگیر می‌کند. عوامل زیادی در این نوع بیماری دخالت دارند، که می‌تواند ژنتیکی، محیطی و یا اختلالات ایمنی مرتبط با دستگاه ایمنی بدن باشد. در هر صورت این نوع التهاب هم می‌تواند درد صبحگاهی پاشنه پا را به همراه داشته باشد.
نقرس
نقرس در واقع یک بیماری روماتیسمی است، زمانی که اوریک اسید به جای دفع شدن در بدن تجمع می‌یابد و بیماری مفاصل را ایجاد می‌کند. این تجمع در شست پا بیشتر است و شاید به دلیل همان بافت همبندی که در بالا ذکر شد، پاشنه پا را هم درگیر کند و موجب درد پاشنه به هنگام صبح و یا زمان‌های دیگر شود.
درمان خانگی درد صبحگاهی پاشنه پا
اگر دردی که در پاشنه پا احساس کردید چندان شدید نبود و قابل تحمل بود، می‌توانید از چند ورزش خانگی استفاده کنید که در ادامه به طور خلاصه توضیح خواهیم داد.
استفاده از حوله
قبل از اینکه از تخت خود بلند شوید، بهتر است یک حوله بلند را که از شب قبل کنار تختخواب قرار داده‌اید،دور کف پا بیندازید و اکنون دو سر حوله را به سمت خود بکشید، به گونه‌ای که در این کشش زانوی شما خم نشود و صاف بماند. این حرکت را در 2 ست 4 تایی امتحان کنید.
استفاده از دیوار
یکی دیگر از حرکات کششی مخصوص درد صبحگاهی پاشنه پا این است که به سمت دیوار نزدیک تختخواب بروید و پاهای خود را به عرض شانه باز کنید. یکی از پاها جلوتر از دیگری قرار بگیرد و پای دیگر صاف و بدون خمیدگی باشد. حال دست‌های خود را به دیوار بزنید و به حدی فشار دهید که کشیدگی و سفت شدن ساق پای خود را حس کنید. این حرکت را در سه ست سه تایی امتحان کنید.
استفاده از پله
یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی درد پاشنه استفاده از پله‌هاست که در این روش شما روی پله می‌ایستید و دست خود را به نرده می‌دهید. پاشنه پا باید کمی از پله رو به بیرون باشد و در واقع حالت خمیده و آویزان به خود بگیرد تا جایی که در این روش هم حس کشیدگی و سفت شدگی را در ساق پا احساس کنید. این حرکت را در دو ست دو تایی انجام دهید که هر بار به مدت 30 ثانیه طول بکشد.
درمان درد صبحگاهی پاشنه پا
متخصصان معتقدند درد‌های مفصلی معمولا به صورت قرینه اتفاق می‌افتند، یعنی در هر دو پا و یا هر دو دست و یا هر دو طرف ستون فقرات درد ها را احساس کنید. در هر صورت این التهابات و درد‌ها را باید جدی گرفت و در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید و در نهایت پزشک ممکن است شما را نزد یک روماتولوژیست متخصص سفارش دهد که پزشک روماتولوژیست هم با انجام آزمایش‌هایی عامل اصلی درد صبحگاهی پاشنه پا را تشخیص خواهد داد.
