در بین جوامع امروزی علاقه‌ی بسیار زیادی به مصرف گیاهان دارویی به وجود آمده است و در این مقاله به یکی از پرخاصیت‌ترین گیاهان دارویی یعنی زرشک پرداخته‌ایم که در انتهای مقاله از خواص و مزایای این ماده‌ی ارزشمند اطلاعاتی به دست آوریم.
زرشک گیاهی درختچه‌ای و چندساله است که به دلیل کاربرد در صنعت دارو، غذا و فضای سبز از اهمیت فراوانی برخوردار است.
انواع زرشک :
این میوه دارای بیش از ۵۰۰ گونه است که برخی از آن‌ها مانند زرشک زالزالکي، زرافشاني، خراساني، راست خوشه، معمولي و ژاپني در ايران وجود دارند.
میوه تازه زرشک به فرم بیضی و رنگ قرمز روشن است که با از دست دادن آب به رنگ قرمز تیره تغییر می‌کند. زرشک‌ها به دو صورت بی هسته و با هسته تقسیم می‌شوند.
بی هسته :
نوع بی هسته زرشک برای مصارف خوراکی مانند چاشنی غذا، ترشی، مربا، آب‌میوه و شربت استفاده می‌شود.
با هسته :
نوع با هسته به‌عنوان گیاه پوششی و در فضای سبز و درمان بیماری‌ها کاربردی‌تر است.
طبیعت میوه ی زرشک:
این میوه طبيعتي سرد و خشک دارد و پیش از میلاد مسیح، در طب‌های سنتی از آن براي درمان بی‌اشتهایی، تب، تقويت کبد، قلب، صفرابر و مسکن معده استفاده می‌شد. پوست درخت، ریشه و میوه این گیاه دارای خاصیت درمانی است.
زرشک با داشتن ویتامین C و متابولیک‌های ثانویه مانند اکسیاکانتین، برمامین، کلمبیمین، پالماتین، ژات روزیرین و بربرین برای مقابله با باکتری‌های بیماری‌ها و عفونت‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است.
خواص درمانی :
- درمان انواع عفونت‌های باکتریایی و قارچی دستگاه تنفسی، گوارشی، ادراری و پوست
- درمان بیماری‌های دستگاه گوارش مانند اسهال ناشی از مسافرت و مسمومیت غذایی، یبوست، سوءهاضمه، سوزش سر دل، از دست دادن اشتها
- گشاد کردن عروق خونی و کاهش فشارخون
- درمان بیماری‌های التهابی
- در درمان دیابت و کنترل قند خون
- کنترل تب
- رفع تشنگی
- علاچ بیماری‌های کبدی و صفراوی مانند کیسه صفرا، زردی، بزرگ شدن کبد و کبد چرب
- استفاده ی درمانی در سرماخوردگی و گلودرد و سوزش گلو
- درمان اختلالات رحمی به‌خصوص در دوران یائسگی و درمان التهاب ناشی از خونریزی رحم
مضرات
گیاه زرشک در کنار فواید بسیاری که برای بدن دارد می تواند عوارضی هم در طی مصرف به دنبال داشته باشد.
این گیاه قادر به ایجاد مسمومیت با درجه سمی ملایم است.
علائم مسمومیت شامل موارد زیر می باشد:
- خستگی
- بی‌حالی
- اسهال
- استفراغ
- التهاب کلیه
نکته 1
بسیاری از زرشک‌های موجود در طبیعت سمی هستند و بهتر است برای مصرف میوه آن را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کرد.
نکته 2
مصرف زرشک در دوران بارداری سبب:
افزايش انقباضات رحم و سقط‌جنین و به دنیا آمدن نوزاد با زردی می‌شود.
نکته 3
همچنین مصرف زرشک در دوران شیردهی، زردی و یرقان را در نوزاد تشدید می‌کند.
