ال-کارنيتين يکي از اين مکملها است که اولين بار در سال ۱۹۰۵ در گوشت گاو کشف شد و سپس بهعنوان يک عامل ضروري رشد در برنامههای غذايي ورزشکاران جای گرفت.
مکملهای ورزشی برای بسیاری از ورزشکاران بهعنوان عامل مهم در بهبود عملکرد ورزشی و بازسازی انرژی در حین فعالیتهای ورزشی شناخته شده است. رسیدن به حداکثر توان ورزشی هدف اصلی بسیاری از ورزشکاران است، و این امر انگیزهای قوی در ورزشکار برای مصرف مکملها و مواد نیروزا ایجاد میکند.
مخاطبان گسترده مکملهای ورزشی افراد غیر ورزشکار و ورزشکاران مبتدی تا حرفهای هستند.
بیش از 500 نوع مکمل ورزشی توسط تولیدکنندگان به بازار معرفی شده است. ال-کارنيتين يکي از اين مکملها است که اولين بار در سال ۱۹۰۵ در گوشت گاو کشف شد و سپس بهعنوان يک عامل ضروري رشد در برنامههای غذايي ورزشکاران جای گرفت.
ال_کارنیتین (ال_3 هيدروکسي-ان-تري متيل آمينو بوتيريک اسيد) :
از مشتقات اسیدآمینه ليزين و متيونين است که در کبد و کلیه تولید میشود و سپس از طریق خون به اندامها و بافتهای عضلات، قلب، مغز، بیضهها و… منتقل و ذخیره میشود. 1 تا 2 میکرو مول کارنتین از این طریق در بدن تولید میشود.
راه دیگر تأمین ال_کارنتین، مصرف مواد غذایی حاوی این ماده است؛
مواد غذایی حاوی ال کارنیتین :
- گوشت قرمز،
- ماهی،
- لبنیات،
- حبوبات،
- غلات
- موز .
مواد غذایی فوق میتوانند روزانه ۲ تا ۱۲ ميکرومول کارنيتين بر هر کيلوگرم از وزن بدن را تأمین نمايند. منابع حیوانی بسیار غنیتر از منابع گیاهی هستند. بیش از 95 درصد ال_کارنتین موجود در بدن در عضلات اسکلتی ذخیره شده است.
ال_کارنتین عملکرد متعددی را در بدن نشان داده است که عبارتاند از:
- اکسیداسیون اسیدهای چرب در بدن
- محافظت از DNA و غشاء سلول از صدمات ناشي از رادیکالهای آزاد،
- کاهش التهاب مانند التهاب کلیهها در بیماران همودیالیزی، التهاب عضلات قلب (کاردیومیوپاتی) و التهاب عضلات
- تنظیم ضربان قلب
- تقویت سیستم ایمنی
- افزایش باروری مردان بهصورت افزایش تعداد و حرکت اسپرمها
- افزایش حساسیت به انسولین در افراد مبتلابه دیابت نوع دو
تأثیر ال_کارنتین بر ورزشکاران
ال کارنیتین چربی بدن را میسوزاند:
سوزاندن چربی باعث تولید انرژی مورد نیاز ورزشکاران می شود.
هنگام انجام فعالیت ورزشی ضربان قلب را کنترل میکند:
کنترل ضربان قلب باعث کاهش علائمی مانند تنگی نفس و درد در ناحیه قفسه سینه میشود.
جذب اکسیژن بیشتر:
ال کارنیتین با افزایش قابلتوجه ذخیره خون و انقباض مویرگی میشود که این امر میتواند به جذب اکسیژن بیشتر بهخصوص هنگام فعالیت ورزشی کمک کند.
کاهش خستگی:
مکمل ال کارنیتین کاهش قابلتوجهی در لاکتات پلاسما را ایجاد می کند.سطوح بالای اسیدلاکتیک، اسیدیته خون و بافت را افزایش میدهد و منجر به خستگی و کاهش تولید انرژی میشود.
ال کارنیتین در کاهش میزان آمونیاک بهصورت ترکیب آن با اوره و دفع از طریق ادرار مؤثر است.
آمونیاک، یک محصول جانبی ناشی از تجزیه پروتئین است و بهعنوان یک عامل مؤثر در خستگی ناشی از ورزش شناخته شده و در مقدار کم برای بدن سمی است.
کاهش درد و آسیب عضلانی:
ال کارنیتین نقش مهمی در پیشگیری از آسیب سلولی دارد، باعث بهبود التهاب سلولهای عضلانی ناشی از صدمات و تمرینات فشرده ورزشی میگردد، اکسیژنرسانی به سلولها را تسریع میکند و درد عضلانی را کاهش میدهد.
افزایش حجم و قدرت عضلانی:
بهطور غیرمستقیم و از طریق کاهش درد و بهبود سریع آسیبدیدگی عضلات، باعث افزایش حجم و قدرت عضلانی میگردد.
جلوگیری از خستگی و گرفتگی عضلات:
مکملهای ال_کارنیتین از طریق کاهش نسبت تبادل تنفسی، اکسیداسیون چربی عضلات را افزایش میدهد و از سوخت گلیکوژن و به دنبال آن از خستگی و گرفتگی عضلات جلوگیری میکند.
تولید انرژی بیشتر:
با افزایش متابولیسم زنجیرهای امینو اسید (BCAA) که مهمترین امینو اسیدها برای عملکرد ورزشی محسوب میشوند، به تولید انرژی بیشتر و تولید گلوکز کمک میکند.
چه کسانی به ال_کارنیتین نیاز دارند؟
برای تولید L-کارنیتین در داخل بدن به آمینو اسیدهای لیزین و متیونین، ویتامینهای نیاسین، B6 و C و آهن نیاز است. پس کمبود هریک از این مواد سبب کاهش قابلتوجهی در میزان کارنیتین در بدن میشود؛ بنابراین افرادی که با شرایط مختلف فیزیولوژیکی (ناشتا، سوءتغذیه، چاقی، ناباروری در مردان، بیماران دیالیزی، بیماریهای عضلانی و بیماران بستری) ممکن است به L-کارنیتین اضافی نیاز داشته باشند.
میزان دوز مجاز ال_کارنیتین
دوز مصرفی ال_کارنیتین بستگی به نوع آن دارد که به شرح زیر است
استیل ال-کارنیتین: 630 تا 2500 میلیگرم در روز
ال-کارنیتین ال-تترات: 1000 تا 4000 میلیگرم در روز
گلیسین پروپیونیل ال-کارنیتین: 1000 تا 4000 میلیگرم در روز
ال-کارنیتین: 500 تا 2000 میلیگرم در روز
اثرات جانبی ال_کارنتین
- مصرف سطوح طبیعی کارنیتین عوارض جانبی ناخوشایندی به همراه نخواهد داشت؛ اما مصرف بیشازحد ال_کارنیتین باعث افزایش انرژی، حالت سرخوشی، اسهال و حالت تهوع میشود.
- از مصرف د_کارنیتین بهتنهایی و در ترکیب با ال_کارنیتین باید اجتناب کرد
- بیماران کلیوی، زنان باردار و افرادی که مشکل تیروئید دارند نباید از ال_کارنیتین استفاده کنند و استفاده از آن فقط با دستور پزشک مجاز است.