درد مفاصل در هموفیلی بسیار شایع و نشانه ای از خونریزی در مفاصل و عضلات است. علاوه بر درد خونریزی مفاصل در افراد هموفیلی با نشانه هایی مانند تورم، گرما و کاهش توان حرکتی همراه است.
آسیب پذیرترین مفاصل در اثر خونریزی، مفاصل لولایی هستند.
این مفاصل مقاومت کمی در برابر تنشهای جانبی دارند. مفاصل زانو، مچ پا و آرنج از این قبیل مفاصل هستند.
عوارض آسیب مفاصل در بیماران هموفیلی:
- خونریزی مکرر در مفصل
- محدود کردن دامنه حرکت مفصل
- کاهش قدرت عضلات اطراف مفصل
- احساس درد هنگام کار کردن با مفصل آسیبدیده و حتی زمانی که مفصل در حال استراحت است
ورزش بیماران هموفیلی برای مفاصل آسیبدیده
ورزش و حرکت دادن مفاصل آسیبدیده بهعنوان درمان فیزیکی برای بیماران هموفیلی مفید است؛ زیرا موجب مقابله با اثرات طولانیمدت خونریزی، تقویت مفاصل و نرم شدن عضلات میگردد.
این تمرینات توسط فیزیوتراپ یا متخصصین حرکات اصلاحی آموزش داده میشوند و از سطح آسان به سطح سخت پیش میرود. در تمامی مراحل به این امر توجه میشود که بیمار هنگام ورزش احساس درد و ناراحتی نکند و در صورتی که مفصل دچار تورم و درد است ورزشهای پرفشار را بر روی آنها انجام ندهند.
ورزش مفصل زانو پس از قطع خونریزی
تمرین حرکت 1:
- روی زمین دراز بکشید یا بنشینید.
- زانو را خمکنید.
- پاشنه پا را بهآرامی به بدن نزدیک و سپس دور کنید.
- سعی کنید زانوی آسیبدیده را بهاندازه زانوی سالم به زمین نزدیک و دور کنید.
- این تمرین را چند بار تکرار کنید.
تمرین حرکت 2:
- روی شکم دراز بکشید و یک متکای کوچک زیر شکم بگذارید.
- زانو را به عقب خمکنید و تا جای ممکن پاشنه پا را به ران نزدیک کنید.
- برای این کار از پای سالم کمک بگیرید.
تمرین استقامت 1:
- به پشت دراز بکشید.
- زیر زانو یک رول ورزشی قرار دهید.
- عضلات ران را منقبض کنید و پاشنه پا را تا بالا بیاورید.
- تا جای ممکن زانو را صاف کنید.
- چند ثانیه نگهدارید و سپس به حالت استراحت برگردانید.
- این کار را در حالت نشسته روی صندلی نیز انجام دهید و تا جایی که میتوانید زانو را صاف کنید.
تمرین استقامت 2:
- روی صندلی بنشینید.
- پای آسیبدیده را بالا بیاورید و مچ پای سالم را روی مچ پای آسیبدیده قرار دهید و چند ثانیه فشار دهید.
- هدف از این کار افزایش استقامت پای آسیبدیده است؛ بنابراین سعی کنید با پای آسیبدیده فشار را تحملکنید.
- این تمرین را در زوایای مختلف باز شدن زانوی آسیبدیده تکرار کنید.
تمرین استقامت 3:
- به دیوار تکیه دهید و پاها را به عرض شانه بازکنید.
- سپس بهآرامی مرکز ثقل بدنتان را به زمین نزدیک کنید.
- در این حالت زانوها را تا جایی که ممکن است خمکنید، چند ثانیه نگهدارید و به حالت اول بازگردید.
تمرین استقامت 4:
- پای آسیبدیده را در حالت ایستاده روی یک چهارپایه کوتاه یا پله قرار دهید.
- در حالت بالا رفتن تمام بدن خود را به کمک پای آسیبدیده روی پله قرار دهید.
- حال با پای سالم بهآرامی از پله پایین بیایید.
- در این وضعیت پای آسیبدیده خم میشود.
- کار را تا جایی که احساس خستگی و درد نمیکنید تکرار کنید.
- درصورتیکه احساس درد داشتید این تمرین را انجام ندهید.
تمرین تعادل 1:
- روی پای آسیبدیده بایستید و سعی کنید تعادل بدنتان را حفظ کنید.
- چند ثانیه صبر (حداکثر 30 ثانیه) کنید و روی دوپا بایستید.
- این حرکت را با چشمان بسته نیز انجام دهید.
تمرین تعادل 2:
- زیر پای آسیبدیده یک متکا قرار دهید و روی آن بایستید.
- پای سالم را خمکنید.
- تا جای ممکن (حداکثر 30 ثانیه) مکث کنید و سعی کنید تعادلتان را حفظ کنید.
- این حرکت را با چشمان بسته نیز انجام دهید.
ورزش مچ پا پس از قطع خونریزی
تمرین دامنه حرکت 1:
روی زمین دراز بکشید و مچ پای آسیبدیده را همانند مچ پای سالم به دو طرف، بالا و پایین یا اشکال مختلف حرکت دهید.
تمرین دامنه حرکت 2:
روی صندلی بنشینید و زانوی پای آسیبدیده را خمکنید. سپس پاشنه پا را به عقب و زیر صندلی بکشید. چند ثانیه نگهدارید و به حالت اول بازگردید.
تمرین استقامت 1:
روی صندلی بنشینید و زانوی پای آسیبدیده را خمکنید. درحالیکه کف پا روی زمین است قسمت جلوی پا یعنی انگشتان و قسمتی از کف پا را از روی زمین بلند کنید، چند ثانیه نگهدارید سپس استراحت کنید. این تمرین را چند بار تکرار کنید.
تمرین استقامت 2:
در حالت ایستاده پاشنه هر دو پا را بلند کنید و روی انگشتان بایستید. چند ثانیه مکث کنید سپس راحت باشید.
تمرین استقامت 3:
در حالت ایستاده روی پنجه پا چند ثانیه بایستید و سعی کنید تعادلتان را حفظ کنید. سپس چند قدم روی پنجه و چند قدم روی پاشنه پا راه بروید. این تمرین را چند بار تکرار کنید.
تمرین تعادل 1:
پای سالم را بالا ببرید و سعی کنید روی پای آسیبدیده به مدت 30 ثانیه بایستید. پسازاینکه این تمرین را با موفقیت تمام کردید. با چشمان بسته نیز تمرین را تکرار کنید
تمرین تعادل 2:
تمرین تعادلی قبل را روی یک سطح نامتعادل تکرار کنید.
ورزش مفصل آرنج پس از قطع خونریزی
آرنج دارای دو مفصل رادیوهومورال برای باز و بسته شدن آرنج و مفصل رادیواولنار برای چرخش آرنج است که هردو آسیبپذیر هستند. تمرینات ورزشی برای تقویت هر دو مفصل ضروری است.
تمرین دامنه حرکت 1:
بنشینید دست خود را روی میز قرار دهید و بهآرامی آرنجتان را باز و بسته کنید. این حرکت را در حالت ایستاده و خوابیده هم انجام دهید و از دست دیگر برای کمک به دست آسیبدیده استفاده کنید.
تمرین دامنه حرکت 2:
بنشینید، قسمت ساعد و مچ دست را روی میز قرار دهید. با آرامی مچ دستتان را روبه بالا و پایین بچرخانید.
تمرین دامنه حرکت 3:
بهصورت ایستاده یا نشسته. آرنج را 90 درجه خمکنید و به بدن تکیه دهید و حرکت چرخش مچ دست به سمت بالا و پایین را درحالیکه وزنهای در دست دارید انجام دهید.
تمرین دامنه حرکت 3:
روبه دیوار بایستید و کف دستانتان را به دیوار تکیه دهید، بهآرامی به سمت دیوار خم شوید بهگونهای که آرنج بسته شود، سپس به کمک بازوها به حالت اول بازگردید
تمرین تعادل 1:
روی دستها و زانوها قرار بگیرید، یکپا را به سمت عقب بلند کنید، چند ثانیه نگهدارید و حرکت را با پای دیگر انجام دهید. در تمرینات بعدی دست سالم و پای متضاد آن را باهم بالا ببرید و سعی کنید وزن بدن روی دست آسیبدیده قرار بگیرد.
تمرین تعادل 2:
تمرین تعادل قبل را ابتدا با چشمان بسته و سپس روی سطح نامتعادل تکرار کنید.