مصرف بیش‌ازحد قند
مصرف بیش‌ازحد قند با مشکلات متعدد سلامتی همراه است و تعداد زیادی از کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مغز انسان نسبت به سایر ارگان های بدن انرژی بیشتری مصرف می‌کند و گلوکز منبع اصلی تأمین انرژی مغز است؛ اما مصرف قند بیشتر، قطعاً به نفع مغز و سیستم عصبی مرکزی نیست.
قند اضافی منجر به مختل شدن مهارت‌های شناختی و کنترلی مغز میشود. مصرف قند با تأثیر بر سیستم پاداش‌ده‌ی مغز منجر به پرخوری و اعتیاد به قند می‌گردد. در انسان‌های اولیه این محرک فرد را به سمت غذاهای پرکالری و حفظ بقا در شرایط کمبود غذا سوق می‌دهد اما امروزه این حرکت به گسترش اپیدمی‌های چاقی و دیابت کمک می‌کند.
تأثیر قند بر سیستم پاداش دهی مغز
مصرف قند مرکز پاداش دهی مغز را فعال می‌کند و زمانی که مرکز لذت یا مرکز پاداش دهی مغز فعال شود، احساس خوشی و لذت در فرد به وجود می‌آید. غذاهای با شاخص گلایسمی بالا در مرکز پاداش خاصیت اعتیادآور ایجاد می‌کند و احساس گرسنگی شدیدتری را در مقایسه با غذاهای کم قند به وجود می‌آورد و این یعنی غذاهایی که باعث بالاتر رفتن قند خون می‌شوند باعث ایجاد اعتیاد بیشتر در مغز می شوند.
اعتیاد به شکر
اعتیاد به شکر یکی از رایج‌ترین انواع اعتیاد به مواد غذایی است. این مسئله زمانی دردناک میشود که ما گاهی مواد غذایی را می‌خوریم که نمی‌دانیم در آن‌ها شکر هست و یا چه مقدار شکر دارند. شکر یکی از خوراکی‌های خوش‌طعم و اعتیادآور است و با این دانش، تولیدکنندگان مواد غذایی اغلب از مقادیر بیش‌ازحد آن در غذاهایی استفاده می‌کنند.
خوردن شیرینی سیستم پاداش مغز ما را تغییر می‌دهد و سپس باعث پرخوری بیشتر میشود. همین روند موجب کاهش تحمل فرد می‌گردد و با گذشت زمان، مقادیر بیشتری از ماده برای رسیدن به همان سطح رضایت مغزی را لازم دارد. درواقع پرخوری منجر به کاهش پاداش و افزایش اعتیاد تدریجی به غذاهای کم مغذی و سرشار از قند، نمک و چربی میشود.
غذاهای شیرین همراه با غذاهای شور و چرب می‌توانند اثرات اعتیادی در مغز انسان ایجاد كنند که باعث از بین رفتن خودکنترلی، پرخوری و افزایش وزن تدریجی می‌گردد.
مصرف بیش‌ازحد قند باعث اعتیاد بسیاری از کودکان و بزرگسالان به شکلات و کاکائو میشود که خطر اعتیاد به کافئین را به همراه دارد، زیرا شکلات دارای کافئین است.
تأثیر قند بر حافظه
مقادیر زیاد گلوکز در خون باعث کندی عملکرد شناختی و کاهش حافظه و توجه فرد میشود. طبق تحقیقات انجام‌شده مصرف زیاد قند باعث التهاب مغز می گردد ولی اگر شخص عادت غذایی خود را تغییر دهد و مصرف مکمل‌های اسید چرب امگا سه و کوکورمین (موجود در زردچوبه) را افزایش و مصرف قند را کاهش دهد، التهاب مغز برطرف میشود و قدرت حافظه فرد بهبود می‌یابد.
همچنین بخوانید مواد مغذی مفید برای تقویت حافظه
تأثیر قند بر خلق‌وخو
توانایی پردازش احساسات با افزایش مصرف قند، کاهش می‌یابد. میزان بالای قند مصرفی با شیوع بیشتر افسردگی همراه است و کسانی که بیشترین میزان مصرف قند را دارند، 23 درصد بیشتر از کسانی که کمترین میزان قند مصرف می‌کنند، مبتلابه یک اختلال روانی هستند. طبق مطالعات انجام‌شده افراد مبتلابه دیابت نوع دو در شرایط هایپر گلایسمی (قند خون بالا) احساس غم و اندوه و اضطراب دارند.
همچنین بخوانید تأثیر کربوهیدرات‌ها بر خلق و خو چگونه است؟
تاثیر قند بر ظرفیت ذهنی
افزایش قند خون رگ‌های خونی را آزار می‌دهد. آسیب به رگ‌های خونی مهم‌ترین عامل بروز آسیب عروق دیابتی است که منجر به مشکلات دیگری ازجمله آسیب به رگ‌های خونی در مغز و چشم‌ها و رتینوپاتی (بیماری چشم در افراد مبتلابه دیابت) می شود.
آسیب مغزی پیش‌رونده در افراد دیابتی منجر به نقص در یادگیری، حافظه و سایر عملکردهای شناختی میشود. قرار گرفتن در معرض مکرر مقادیر بالای گلوکز، به انقباض مغز و کاهش ظرفیت ذهنی منجر میشود. در مبتلایان به دیابت، مصرف قند بالاتر با نمرات پایین‌تر در تست های عملکرد شناختی همراه است. این اثرات ممکن است به دلیل ترکیبی از قند خون، فشارخون بالا، مقاومت به انسولین و کلسترول بالا است.
رژیم غذایی حاوی قند بالا، باعث کاهش تولید فاکتور نورون زایی مشتق شده از مغز (BDNF) میشود، BDNF ماده شیمیایی که برای تشکیل حافظه و یادگیری جدید در مغز اهمیت بالایی دارد. سطح پایین‌تر BDNF با زوال عقل، آلزایمر و استرس مرتبط است.
درنهایت توصیه می‌کنیم تلاش کنید عادت غذایی خود را به سمت مواد غذایی سالم سوق دهید و با مصرف میوه و آب‌میوه‌های طبیعی به‌جای قندهای تصفیه‌شده مانع از آسیب به مغز خود شوید. مصرف میوه علاوه بر ایجاد حس رضایت‌بخش ناشی از طعم شیرین آن با تزریق فیبر، ویتامین‌ها و انتی اکسیدانها به بدن باعث حفظ تعادل قند خون می‌گردد.
