روش های درمان چاقی در کودکان
آمار چاقی کودکان در سال های اخیر رو به افزایش است. طبق مطالعات مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا تعداد کودکان و نوجوانان مبتلا به چاقی از دهه 1970 در برخی ایالات بیش از سه برابر افزایش یافته است. چاقی تهدیدی جدی برای سلامتی کودکان است. کودکان چاق در معرض خطر ابتلا به برخی از بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، آسم، مشکلات خواب و درد مفاصل قرار دارند. مشکلات ناشی از چاقی کودکان می‌تواند تا بزرگ‌سالی ادامه یابد.در این مقاله به بررسی روش های روش های درمان چاقی در کودکان می پردازیم.
چاقی تنها بر سلامت جسمی کودکان تأثیر نمی گذارد بلکه می‌تواند دربردارندۀ مشکلاتی همچون افسردگی، کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس باشد. سابقه چاقی در خانواده، عوامل روانشناختی و سبک زندگی همگی در چاقی کودکان دخیل هستند. هرچند علل اصلی چاقی کودکان ترکیبی از پرخوری و کم‌تحرکی است.
رژیم های غذایی نامرغوب و کم‌مغذی حاوی مقادیر زیادی چربی یا قند می‌تواند منجر به افزایش سریع وزن کودکان شود. غذاهای آماده مانند غذاهای منجمد، میان وعده‌های شور و کنسروی نیز می توانند در افزایش وزن ناسالم دخیل باشند.
کم‌تحرکی و عدم فعالیت بدنی کافی از علل دیگر چاقی کودکان هستند. ورزش موجب سوختن کالری اضافی شده و به حفظ وزن سالم کمک می کند. مسائل روانشناختی همچون استرس و افسردگی نیز می‌تواند منجر به چاقی در برخی از کودکان شود. برخی کودکان برای کنار آمدن با این احساسات منفی غذای بیشتری صرف می‌کنند.
درمان چاقی کودکان
درمان چاقی کودکان به عوامل مختلفی از جمله سن کودک و بیماری‌های هم‌زمان مانند کلسترول، فشارخون، دیابت یا سایر بیماری‌های مرتبط با چاقی بستگی دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییر رژیم و عادات غذایی کودک
- افزایش فعالیت‌های بدنی کودک
- جراحی یا دارو برای کاهش وزن (در شرایط خاص)
- مشاوره رفتاری
درمان فقط والدین (PO)
بر طبق مقالۀ منتشر شده در سال 2010 در مجلۀ چاقی: «استاندارد طلایی درمان چاقی کودکان» مشتمل بر برنامه‌ای با هدف مشارکت والدین و فرزندان و تمرکز بر موارد زیر بوده است:
- تغذیه و پرداختن به رژیم غذایی
- آموزش شامل تغذیه، تغییر عادات غذایی و میزان فعالیت
- تقویت رفتاری کودک و والدین
درمان چاقی کودکان از طریق هر یک از این عوامل، موفقیت‌های زیادی را در برداشته است. طبق نتایج مطالعه، درمان فقط والدین در کاهش وزن کودک و سایر مسائل مرتبط با آن، نتایجی مشابه درمان والدین و کودک ارائه می‌دهد، درعین‌حال مقرون‌به‌صرفه و ترویج آن آسان‌تر است.
درمان چندجانبه
نتایج یک مطالعۀ صورت‌گرفته در سال ،2015 حاکی از تغییرات قابل‌توجه در شاخص تودۀ بدنی پس از درمان فشردۀ چاقی کودکان از طریق یک روش چند جانبه بود. ازجمله:
- آموزش رژیم غذایی
- آموزش فعالیت بدنی
- آموزش گروهی کنترل رفتاری و فعالیت فیزیکی
- جلسات درمانی با روانشناس
- جلسات آموزش هفتگی در خانه، برای شناخت نواحی بازی کودکان و کمک به حذف غذاهای کم مغذی از محیط خانه
- جلسات فعالیت بدنی گروهی با سرپرستی متخصص فیزیوتراپی (متخصص فعالیت بدنی)
درمان دارویی
برای برخی از کودکان، دارو به‌عنوان بخشی از برنامۀ کاهش وزن مورداستفاده قرار می‌گیرد. دارو تنها در شرایط خاصی مانند کودکان چاق مبتلا به دیابت یا سایر بیماری‌های مرتبط با چاقی تجویز می‌شود.
جراحی برای کاهش وزن
جراحی به‌منظور کاهش وزن تنها گزینه‌ای برای نوجوانان است نه کودکان خردسال. جراحی کاهش وزن نیز مانند سایر جراحی‌ها می‌تواند خطراتی دربرداشته باشد؛ اما برای نوجوانانی که قادر به کاهش وزن از طریق تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی نیستند، جراحی در درازمدت می‌تواند خطرات کمتری نسبت به چاقی داشته باشد.
متخصصین در مورد انتخاب جراحی برای کاهش وزن و با سایر متخصصان مانند متخصص تغذیه یا متخصص غدد درون‌ریز کودکان مشورت خواهد کرد. جراحی، جایگزین رعایت رژیم غذایی سالم و داشتن برنامه ورزشی منظم نیست، تنها یک روش کمکی برای کمک به آغاز روند کاهش وزن است.
نکات کلی برای والدین
متخصصین، والدین را توصیه به رعایت رژیم غذایی سالم و افزایش فعالیت بدنی به‌منظور کاهش وزن سالم کودکان چاق می‌کنند. برخی از این دستورالعمل‌های توصیه‌شده برای کاهش وزن سالم کودکان عبارت‌اند از:
- مسئولیت خرید و طبخ غذا و نیز زمان صرف آن را بر عهده بگیرید.
- یک رژیم غذایی سالم شامل میوه‌های تازه، سبزیجات، گوشت بدون چربی، چربی‌های سالم (مانند آووکادو و روغن‌زیتون) و غلات کامل است.
- چربی‌های اشباع، چربی‌های ترانس، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های پرکالری (این شامل آب‌میوه هم هست)، غذاهای فرآوری شده و غذاهای سرخ‌شده باید از رژیم غذایی حذف شوند.
- میان وعده‌های سالم باید متشکل از مواد غذایی مانند میوه‌های تازه، آجیل و غذاهای کامل دارای فیبر بالا باشند.
- تا حد امکان در منزل آشپزی کنید و از خوردن غذا بیرون از خانه به‌ویژه در رستوران‌های فست فودی خودداری کنید.
- کودک نباید غذا را مقابل تلویزیون یا هر نوع وسیله الکترونیکی (مانند تلفن‌های هوشمند یا تبلت) صرف کند. غذا خوردن حین انجام بازی‌های ویدیویی یا جلوی رایانه یا تلویزیون می‌تواند باعث خوردن سریع و پرخوری شود.
- اندازه جیره‌ها را کنترل و از اجبار کودک به تمام کردن کل غذای داخل بشقاب اجتناب کنید.
- مدت زمانی را که کودک صرف سرگرمی‌های کم‌تحرک مانند بازی‌های رایانه‌ای و تلویزیون می‌کنند، محدود نمایید.
- هرروز کودکان را ترغیب به انجام یک ساعت بازی فعال و سایر فعالیت‌های بدنی (مانند دوچرخه‌سواری) در فضای باز نمایید.
کنترل وزن در اوایل کودکی برای کودکانی دارای اضافه‌وزن یا چاقی، امری حیاتی است. مطالعات نشان می‌دهد که وضعیت وزن کودک در اوایل کودکی، شاخصی قوی برای پیش‌بینی مشکلات مربوط به اضافه‌وزن و بیماری‌هایی مانند دیابت، کلسترول بالا، فشارخون و سایر موارد در بزرگ‌سالی است.
بر اساس شواهد موجود، دستیابی به نتایج مثبت و طولانی‌مدت در درمان چاقی كودكان، مستلزم رعایت برنامۀ فشردۀ چندجانبه است.
https://www.healthline.com/health/weight-loss/weight-problems-in-children#causes
