همان طورکه تغذیه سالم یکی از ضروری ترین عوامل سلامت است، تغذیه ناسالم هم باعث به وجود آمدن انواع بیماری ها می شود. در دوران کودکی و نوجوانی به دلیل رشد سریع، انسان بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به تغدیه سالم دارد.
خانواده و به خصوص والدین در این دوران باید شرایطی را فراهم کنند که کودک به سمت تغذیه سالم سوق پیدا کند.
تغذیه کودکان در سن رشد یکی از مهم ترین دغدغه های والدین می باشد. عوامل متعددی هستند که باعث می شوند کودکان به غذاهای ناسالم علاقه مند شوند.
از جمله این عوامل شامل گروه همسالان، تبلیغات تلویزیونی و در دسترس بودن مواد غذایی ناسالم است. در این هنگام والدین به دنبال روش های مختلفی هستند که بتوانند کودک خود را ترغیب کنند از مواد غذایی سالم مصرف کند.
هر چه زودتر انتخاب های مواد غذایی سالم و مغذی را وارد برنامه غذایی کودک کنید، آسان تر می توانید رابطه ای درست و پر دوام را بین کودک و تغذیه سالم بر قرار کنید.
اهمیت تغذیه در دوران کودکی
تغذیه سالم و شیوه زندگی صحیح در زمان کودکی می تواند تاثیرات بسزایی تا پایان عمر کودک بگذارد. کودکانی که مواد غذایی مغذی صرف نمی کنند دچار مشکلات روحی و جسمی می شوند.
برخی از متداول ترین مشکلاتی که برای کودکان در سنین کودکی یا در بزرگسالی به دلیل تغذیه نادرست ایجاد می شود شامل چاقی، پوکی استخوان، کاهش حجم عضلات، آسیب به پوست و مو، احساس خستگی، عدم تمرکز و یادگیری پایین و دیابت نوع دو می باشد.
کودکانی که رژیم غذایی مناسبی ندارند و مقادیر زیادی چربی ، قند و کربوهیدرات های فرآوری شده مصرف می کنند، در معرض خطر چاقی قرار دارند. چاقی می تواند منجر به مشکلات بهداشتی متعددی شود که می تواند کودکان را برای بقیه عمر خود تحت تأثیر قرار دهد.
از جمله این مشکلات می توان به فشار خون بالا، دیابت نوع 2، بالا رفتن کلسترول و مشکلات عاطفی اشاره کرد. هنگامی که کودکان غذاهای پر قند، فرآوری شده و پرچرب مصرف می کنند، بر سیستم گوارشی و فلور روده آنها تأثیر می گذارد و باعث تداخل در جذب مواد غذایی شود.
روش هایی جهت ترغیب کودکان به داشتن تغذیه سالم
برای کودک برنامه غذایی تنظیم کنید
کودک باید هر سه تا چهار ساعت یکبار غذا بخورد. سه وعده غذایی اصلی و دو میان وعده به همراه مایعات زیاد باید در برنامه غذایی کودک باشد. برای این وعده و میان وعده ها برنامه ریزی کنید تا در هنگام گرسنگی کودک مواد غذایی سالم در دسترس داشته باشید.
برای کودکان وعده غذایی متفاوت درست نکنید
بسیاری از والدین برای آنکه کودک حتما غذا بخورد توجه ای به مصرف مواد غذایی سالم ندارند. در حقیقت یک غذا برای خودشان و یک غذای دیگر برای کودک تهیه می کنند. کودک را به مصرف چند غذای خاص که مورد علاقه کودک است عادت ندهید و یک غذا برای کل خانواده تهیه کنید.
باعث ایجاد حس مقاومت در کودک نشوید
شما به عنوان والدین وظیفه ارائه مواد غذایی سالم را دارید. یک بار از فواید آنها بگویید ولی به صورت دائم آن را تکرار نکنید . زیرا این مسئله باعث ایجاد حس مقاومت در کودکان می شود و از مصرف آن امتناع می کنند.
مواد غذایی جدید را به تدریج به کودک معرفی کنید
کودکان معمولا تمایلی به مصرف مواد غذایی جدید ندارند. سعی کنید به تدریج مواد غذایی جدید را به کودک معرفی کنید تا به آنها فرصت کافی بدهید با غذاهای جدید آشنا شوند.
در مواد غذایی تغییر ایجاد کنید
مواد غذایی هستند که کودک تمایلی به مصرف آنها ندارد. شما می توانید با تزیین کردن آنها مطابق میل کودک و طعم دار کردن آنها کودک را ترغیب به مصرف آنها کنید.
اجازه دهید کودکان در تهیه و آماده سازی غذا مشارکت کنند
اگر کودکان در تهیه مواد غذایی مشارکت داشته باشند بیشتر به خوردن آن علاقه مند می شوند. وقتی که می خواهید به خرید بروید آنها را با خود ببرید ،در هنگام پخت غذا از آنها کمک بخواهید و زمانی که می خواهید غذا را بیاورید از مشارکت آنها استفاده کنید . در این صورت کودک احساس می کند در حال خوردن مواد غذایی است که در تهیه آن مشارکت داشته است.
مواد غذایی سالم تهیه کنید
در دسترس بودن مواد غذایی سالم جهت مصرف آنها اهمیت ویژه ای دارد. اگر مواد غذایی ناسالم را تهیه نکنید و آنها را در منزل نگهداری نکنید، کودک در هنگام گرسنگی به سراغ مواد غذایی سالم می رود.
به صورت منظم غذا بخورید
برای مصرف مواد غذایی الگوی مشخصی داشته باشید. به وعده های غذایی اهمیت بدهید. اگر به صورت نامرتب وعده ها را مصرف کنید و به مصرف به موقع وعده های غذایی اصلی و میان وعده ها اهمیت ندهید کودک از شما الگو برداری می کند .
خودمان الگوی مناسبی برای کودکان باشیم
کودکان بیشتر از آنکه به صحبت های ما توجه کنند به عمل ما نگاه می کنند. اگر والدین تغذیه سالم و الگوی مصرف درستی نداشته باشند کودک هم با تبعیت از آنها تغذیه سالم نخواهند داشت. مسلما اگر والدین فست فود ، نوشیدنی های گازدار ، غذاهای سرخ کرده و عدم مصرف مواد غذایی سالم را در برنامه خود داشته باشند کودک نیز همین روند را در مصرف مواد غذایی در پیش می گیرد.
در کنار هم غذا بخورید
سعی کنید تا حد امکان تمام خانواده در کنار هم وعده غذایی اصلی را مصرف کنید. چون کودکان از بزرگترها الگو برداری می کنند زمانی که می بینند شما چه مواد غذایی مصرف می کنید تمایل آنها به مصرف آن ماده غذایی افزایش پیدا می کند هم چنین آنها متوجه می شوند باید در محدوده زمانی مشخصی صبحانه ، ناهار و شام مصرف کنند بنابراین وعده غذایی را حذف نمی کنند.
درمقابل کودکان از اضافه وزن و رژیم صحبت نکنید
مطالعات نشان داده است اختلال خوردن در کودکانی که والدین آنها دائما در حال صحبت در مورد کاهش وزن و رژیم غذایی می باشند بیشتر است. اضافه وزن ، چاقی ، خوش اندام نبودن و کلماتی از این قبیل باعث ایجاد استرس در کودک می شوند.
در مورد مصرف مواد غذایی کودکتان حساسیت زیاد به خرج ندهید
برای همه والدین بسیار اهمیت دارد که کودکشان تغذیه سالمی داشته باشد، اما این موضوع نباید باعث حساسیت بیش از حد و نگرانی دائمی والدین شود. چون این نگرانی به کودک انتقال یافته و باعث استرس آنها می شود. اگر دائما در مورد کافی بودن و میزان مواد غذایی کودک خود تردید دارید با یک متخصص تغذیه در این مورد مشورت کنید.
کلام آخر
انتخاب هایی که کودکان و والدین در مورد تغذیه و سبک زندگی زود هنگام انجام می دهند ، می تواند کودکان را تا آخر عمر تحت تأثیر قرار دهد. زمانی که کودک تغذیه سالمی نداشته باشد مسلما در هنگام گرسنگی به دنبال مصرف مواد غذایی ناسالم می رود و در این زمان کودک دچار اضافه وزن می شود.
کودکانی که اضافه وزن دارند زودتر خسته می شوند و تحریک پذیری بیشتری دارند که باعث افسردگی می شود هم چنین در انجام فعالیت بدنی مشکل دارند و غالباً نمی توانند در کنار همسالان خود در فعالیت های بدنی شرکت کنند که این مسئله می تواند باعث انزوا عاطفی و زمینه ساز تعاملات ضعیف اجتماعی و عزت نفس پایین شود.
بنابراین تغذیه سالم و متعادل از اهمیت ویژه ای در رشد کودکان برخوردار است و والدین با صبر و حوصله کافی باید تمام تلاش خود را در این زمینه به کار ببندند.
