همواره سرطان یک بیماری مزمن تهدیدکننده برای مردم بوده است و علی‌رغم پیشرفته های زیاد در تشخیص زودهنگام و روش‌های درمانی، میزان ابتلا به آن در سراسر جهان رو به افزایش است. مسئله مهم این است که علاوه بر شخص بیمار، بیماری سرطان نزدیکان و خانواده بیمار را با چالشی بزرگ روبرو می‌کند.
اعضای خانواده و دوستان اغلب عمیقاً تحت تأثیر تغییرات در سلامت عزیزان خود قرار دارند. در این هنگام آن‌ها می‌خواهند بدانند چه‌کاری باید انجام دهند تا از عزیز خود در برابر سرطان حمایت کنند. در این مقاله توصیه‌های زیر برای کمک به خانواده و دوستان بیمار و مراقبت از بیماران سرطانی ارائه‌شده است:
دانش خود را افزایش دهید
در مورد بیماری سرطان و نوع آن مطالعه کنید، کتاب بخوانید، از پزشکان پرس‌وجو کنید و از سایت‌های معتبر اطلاعات جمع‌آوری کنید، مهارت‌های مراقبت از بیمار را یاد بگیرید، تمام مراحل بیماری را بدانید تا بتوانید در مقابل اتفاقات پیش رو درست برخورد کنید. فهرستی از بهترین پزشکان و بیمارستان‌ها تهیه کنید. اطلاعاتی که کسب کردید را به‌طور خلاصه به بیمار انتقال دهید. برای تغییرات رفتار و خلق‌وخوی بیمار آماده‌باشید، داروها، ناراحتی‌ها و استرس می‌تواند باعث شود فرد مبتلابه سرطان دچار افسردگی یا عصبانیت شود.
حضور شما در کنار بیمار کافی است
مشکل بسیاری از دوستان و خانواده‌های بیماران این است که نمی‌داند در مقابل ناراحتی و شرایط بیمار چه بگویند و چه عکس‌العملی نشان دهند. قبول کنید که رویدادهایی وجود دارد که شما نمی‌توانید کنترل کنید. نباید نگران پاسخ به بیمار باشید و همین‌قدر که به سخنان بیمار گوش می‌دهید و مراقبش هستید کافی است. شما می‌توانید با ارائه حمایت‌های عاطفی و معنوی روند بهبود بیماری او را تسهیل کنید.
از هر فرصتی برای پشتیبانی بیمار استفاده کنید
در تمام مراحل درمانی بیمار را همراهی کنید، زیرا هنگامی‌که بیمار در انتظار طولانی نوبت معاینه، پرتودرمانی و آزمایش است گذر زمان برایش دردناک و کسل‌کننده است. تمام توصیه‌هایی که پزشکان هنگام معاینه یا بررسی بیمار متذکر می‌شود را به خاطر بسپارید و یا یادداشت کنید، از متخصصین سؤالات خود را بپرسید زیرا ممکن است بیمارتان در شرایطی نباشد که سؤال بپرسد و یا به توصیه‌های پزشک گوش دهد.
- پس از پرتودرمانی و شیمی‌درمانی توان زیادی از بیمار گرفته می‌شود و قادر نخواهد بود به‌تنهایی به منزل بازگردد، بنابراین همراهش باشید و یا به‌جای او رانندگی کنید.
- روی امور روزمره کوچک تمرکز کنید. در انجام کارهای خانه، آشپزی و مراقبت از کودکان بیمار داوطلبانه عمل کنید.
- فقط به این موضوع فکر کنید همه‌چیز طبیعی به نظر آید همان‌طور که شخص بیمار دوست دارد.
- هنگامی‌که خرید می‌روید وسایلی که بیمارتان نیز دوست یا احتیاج دارد تهیه کنید.
- اعضای خانواده بیمار را در تهیه غذا مشارکت دهید.
- برنامه ورزش روزانه بیمار عزیزتان را تنظیم کنید.
از برنامه درمانی وی (از دارو خوردن تا روزهای شیمی‌درمانی) آگاه باشید و به او نیز یادآوری کنید.
بهترین کار برای کاهش رنج زندگی بیمار این است که بداند تنها نیست بنابراین با او به پیاده‌روی، پارک، خرید، سینما بروید، باهم چای بخورید و به حرف‌هایش به‌آرامی گوش دهید.
به بیمار هدیه بدهید
هدیه دادن نمادی از ابراز عشق و علاقه به‌طرف مقابل است. هدیه می‌تواند کارت‌پستالی باشد که درون آن جملات معنوی، الهام‌بخش و همراه با آرزوی سلامتی شخص بیمار نوشته‌شده است. این‌گونه فرد بیمار احساس تنهایی نمی‌کند و از اینکه دیگران برایش آرزوی سلامتی دارند خرسند می‌شود.
گل، کتاب، مجلات، بازی، فیلم، شکلات، لباس، کلاه، روسری و هر چیز دیگری که سرگرم‌کننده، طنزآمیز، آرام‌بخش و خوشمزه است می‌تواند به بیمار امیدی دوباره بدهد به‌خصوص زمانی که غمگین است.
انعطاف‌پذیر باشید
ممکن است چیزی که شما فکر می‌کنید برای بیمار بهتر است، آن چیزی نیست که واقعاً بیمار بخواهد یا نیاز دارد. از او بپرسید چه نیاز دارد و به خواسته‌هایش احترام بگذارید. اجازه بدهید او تصمیم بگیرد که در یک‌لحظه چه چیزی برایش مناسب‌تر است. زمانی که اعضای خانواده با بیمار خود صحبت کنند و از خواسته‌های او سؤال بپرسند بهتر می‌توانند برای وی وقت بگذارند و بر درمان او تمرکز کنند.
می‌خواهی فردا همراهت بیایم؟ امشب کنارت بمانم؟ بعد از شام قدم بزنیم؟ شمارا به کلاس یوگا برسانم؟ و از این قبیل سؤال‌ها.
بیمارتان را بخندانید
خنده بهترین درمان برای بیماران است. خنداندن بیمار تحمل درد را برایش آسان می‌کند. او را برای لحظه‌ای فکر کردن به بیماری و سختی درمان دور می‌کند و هر بار که به لحظه خندیدن فکر می‌کند خاطره‌ای شیرین در میان خاطره‌های تلخ برایش یادآوری می‌شود.
برای مراقبت از بیماران سرطانی باید از خودتان مراقبت کنید
برای کسانی که نقش حمایتی دارند، مهم‌ترین چیز این است که سلامت جسمی و روانی خود را حفظ کنند؛ زیرا لازم است در قالب یک فرد سالم و با روحیه در کنار بیمار حاضر شوند؛ بنابراین لازم است:
- غذای مقوی و کافی بخورید.
- به‌اندازه کافی استراحت کنید و بخوابید.
- برای کاهش استرس به الکل و داروها تکیه نکنید.
- ساعاتی را برای انجام امور شخصی خود در نظر بگیرید، تفریح و ورزش کنید، مثبت بیندیشید.
- در گروه‌های پشتیبانی و حمایت از بیماران سرطانی مشارکت کنید تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارید و علاوه براین، آن‌ها به شما کمک کنند که احساس تنهایی نکنید.
- به‌تنهایی تمام‌کارهای بیمار را انجام ندهید و از دوستان و سایر اعضای خانواده نیز برای همراهی بیمار کمک بگیرید.
به متخصصین روانشناس اعتماد کنید
درمان بیماران سرطانی همراه با عوارض جانبی کوتاه‌مدت و بلندمدت ازجمله از دست دادن عملکرد در حوزه‌های مختلف رفتاری و زندگی (فیزیکی، شناختی، عاطفی، اجتماعی و حرفه‌ای) و همچنین اختلال روانی و اجتماعی در بیمار است، بنابراین، کیفیت زندگی و وضعیت عملکرد بیماران ممکن است به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد و بیماران و خانواده‌های آن‌ها با چالش‌های بسیاری در زمینه مقابله و پذیرش شرایط مواجه شوند.
راهبردهای مختلف روان‌شناختی برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام، ارزیابی، مراقبت روانی و اجتماعی بیماران سرطانی و خانواده‌های آن‌ها ارائه می‌شود. به‌کارگیری تکنیک‌های آرام‌سازی، روانشناسی، روان‌درمانی فردی، روان درمانگری گروهی و همچنین زوج‌درمانی، همگی در کاهش اضطراب، افسردگی و بهبود کیفیت زندگی بیماران و خانواده‌های آن‌ها مؤثر خواهد بود و طیف وسیعی از نیازهای روانی اجتماعی مختلف شامل کمک به مقابله با اضطراب، افسردگی و ترس از عود و یا پیشرفت بیماری، کمک به برقراری ارتباط بهتر و حمایت از بستگان، خانواده‌ها و یا همسران را پوشش می‌دهد.
