عصب سیاتیک
سیاتیک نام یک سندرم است که با درد شروع می شود. این یک درد عصبی است که در مسیر عصب سیاتیک به وجود می آید. عصب سیاتیک طولانی ترین و بزرگترین عصب بدن است که از پایین کمر به پشت هر پا می رسد . وقتی چیزی به عصب سیاتیک آسیب می رساند یا فشار می آورد ، می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه کمر شود که به مفصل ران ، باسن و پا گسترش می یابد. 90٪ افرادی که از درد سیاتیک رنج می برند بدون نیاز به جراحی بهبود پیدا می کنند.
علائم سیاتیک
شایع ترین علامت سیاتیک درد کمر است که از طریق مفصل ران و باسن و در یک پا گسترش می یابد. این درد معمولاً فقط روی یک پا تأثیر می گذارد و ممکن است هنگام نشستن ، سرفه یا عطسه شدیدتر شود. همچنین ممکن است گاهی اوقات در پا احساس بی حسی ، ضعف یا گزگز کنید. علائم سیاتیک به طور ناگهانی ظاهر می شوند و می توانند روزها یا هفته ها ادامه داشته باشند.در نظر داشته باشید هر کمر دردی نشانه سیاتیک نیست ، در بسیاری از موارد ، کمردرد به دلیل کار بیش از حد یا کشیدگی عضلات کمر است. آنچه اغلب سیاتیک را از سایر کمر دردها متمایز می کند احساس درد در پا است .
احتمال ابتلا به سیاتبک در چه افرادی بیشتر است ؟
اکثر افرادی که به سیاتیک مبتلا می شوند بین 30 تا 50 سال هستند. عوامل خطر برای سیاتیک عبارتند از:
- سن : تغییرات مرتبط با سن در ستون فقرات ، مانند دیسک فتق شایعترین دلایل سیاتیک هستند.
- چاقی : با افزایش فشار بر روی ستون فقرات ، وزن اضافی بدن می تواند به تغییرات ستون فقرات که باعث تحریک عصب سیاتیک می شوند ، کمک کند.
- شغل : بعضی از مشاغل که در آن چرخاندن کمر ، حمل بارهای سنگین یا رانندگی با یک وسیله نقلیه موتوری برای مدت طولانی وجود دارد ، ممکن است در سیاتیک نقش داشته باشد .
- سبک زندگی کم تحرک : افرادی که طولانی مدت می نشینند یا سبک زندگی کم تحرک دارند ، بیشتر از افراد فعال دچار سیاتیک می شوند.
- دیابت : این وضعیت که بر نحوه استفاده بدن از قند خون تأثیر می گذارد ، خطر آسیب عصبی را افزایش می دهد.
- بارداری: زنان ممکن است در طول بارداری به دلیل فشار وارد شده بر عصب سیاتیک ، این مشکل را تجربه کنند.
علت سیاتیک
ابتلا به سیاتیک دلایل مختلفی دارد که مهم ترین آن ها شامل :
- دیسک فتق : شایعترین علت سیاتیک ، فتق دیسک است. دیسک ها مانند بالشتک هایی بین مهره های ستون فقرات عمل می کنند. این دیسک ها با افزایش سن ضعیف می شوند و آسیب پذیری بیشتری پیدا می کنند. گاهی اوقات مرکز ژل مانند یک دیسک از طریق پوشش خارجی از جای خود خارج می شود و به ریشه های عصب سیاتیک فشار می آورد.
- تنگی ستون فقرات: سایش و پارگی مهره ها می تواند منجر به باریک شدن کانال نخاع شود. این باریک شدن ، تنگی نخاع نامیده می شود ، ممکن است به ریشه های عصب سیاتیک فشار وارد کند. تنگی نخاع بیشتر در بزرگسالان بالای 60 سال دیده می شود.
- تومورهای نخاعی : در موارد نادر ، سیاتیک ممکن است در اثر رشد تومور در داخل یا در امتداد نخاع یا عصب سیاتیک باشد. با رشد تومور ، به عصبی که از نخاع منشعب می شود فشار وارد می شود.
- سندرم Piriformis : پیریفورمیس عضله ای است که در اعماق باسن قرار دارد که قسمت پایین ستون فقرات را به استخوان فوقانی ران متصل می کند و مستقیماً از روی عصب سیاتیک عبور می کند. اگر این عضله دچار اسپاسم شود ، می تواند عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد و علائم سیاتیک را تحریک کند. سندرم Piriformis بیشتر در زنان دیده می شود. نکته قابل توجه این است که مردانی که کیف پول خود را در جیب عقب خود قرار می دهند به عضله پیریفورمیس فشار وارد می کنند و می تواند با گذشت زمان باعث ایجاد فشار بر روی عصب سیاتیک شود.
- ساکروایلئیت: ساکروایلئیت التهاب یک یا هر دو مفصل ساکروایلیاک ، نقطه اتصال ستون فقرات به لگن است. ساکروایلئیت می تواند باعث ایجاد درد در باسن و کمر شود و حتی ممکن است به سمت یک یا هر دو پا گسترش پیدا کند . درد می تواند با ایستادن طولانی مدت یا بالا رفتن از پله ها تشدید شود. ساکروایلئیت می تواند در اثر آرتروز ، آسیب ، بارداری یا عفونت ایجاد شود.
- آسیب یا عفونت : از دیگر دلایل سیاتیک می توان به التهاب عضلانی ، عفونت یا آسیب دیدگی مانند شکستگی اشاره کرد. به طور کلی ، هر شرایطی که عصب سیاتیک را تحریک یا فشرده کند، می تواند علائم را تحریک کند.
دو روش تشخیص سیاتیک
- معاینه : برای تعیین اینکه آیا به سیاتیک مبتلا هستید ، پزشک از شما می پرسد که چگونه درد شروع می شود و دقیقاً در کجا واقع شده است. ممکن است از شما خواسته شود که چمباتمه بزنید ، روی پاشنه پا یا انگشتان پا راه بروید ، یا پا را بدون خم شدن زانو بلند کنید.تمام این راه ها کمک می کند تا پزشک بتواند تشخیص دهد درد مربوط به عصب سیاتیک است یا خیر.
- تصویربرداری : پزشک ممکن است آزمایشات تصویربرداری مانند MRI را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد محل و علت عصب تحریک شده تجویز کند. MRI می تواند ترازبندی دیسک مهره ها ، رباط ها و عضلات را نشان دهد. سی تی اسکن با استفاده از ماده حاجب همچنین می تواند تصویری مفید از نخاع و اعصاب ارائه دهد اشعه ایکس می تواند به شناسایی ناهنجاری های استخوانی کمک کند اما نمی تواند مشکلات عصبی را تشخیص دهد.
عوارض مربوط به سیاتیک
در صورت از دست دادن کنترل مثانه یا روده ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. این مسئله نشان دهنده یک اورژانس پزشکی است که برای جلوگیری از آسیب دائمی نیاز به جراحی دارد. خوشبختانه این عارضه نادر است. اکثر موارد سیاتیک در طی چند روز یا چند هفته برطرف می شوند و هیچ صدمه ای ایجاد نمی کند.
راه هایی جهت کاهش درد سیاتیک
- یخ و گرما : با انجام فعالیت هایی در منزل می توانید درد سیاتیک را تسکین دهید. یک پد گرم کننده یا یخ بسته بندی ممکن است مفید باشد. هر دو ساعت یکبار حرارت یا یخ را بر روی ناحیه ای که درد می کند بگذارید. برای آن که متوجه شوید چه چیزی باعث ایجاد آرامش بیشتری در شما می شود هر دو را امتحان کنید یا به صورت متناوب از آن ها استفاده کنید .
- دارو: مسکن های بدون نسخه می توانند باعث تسکین کوتاه مدت دردهای سیاتیک شوند. استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند آسپیرین ، ایبوپروفن و ناپروکسن گزینه هایی هستند. که می توانید از آن ها استفاده کنید. در بعضی از موارد پزشک برای کاهش التهاب از داروهای تزریقی استفاده می کند.
- تمرینات کششی: در حالی که عصب سیاتیک شما مراحل بهبودی را سپری می کند سعی کنید فعال باقی بمانید.
حرکت می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. یک فیزیوتراپیست می تواند به شما نشان دهد که چگونه ناحیه همسترینگ و کمر را به آرامی کشش دهید.
- جراحی: اگر درد سیاتیک به دلیل دیسک فتق است و بعد از چهار تا شش هفته هنوز هم درد شدید دارید ، جراحی می تواند یکی از گزینه های درمانی باشد. جراح بخشی از دیسک فتق را خارج می کند تا فشار وارد شده بر عصب سیاتیک را کاهش دهد.
پیشگیری از درد سیاتیک
اگر یک بار دچار سیاتیک شده باشید ، احتمال بازگشت آن وجود دارد.با انجام راهکارهایی می توانید احتمال بازگشت مجدد درد سیاتیک را کاهش دهید. سعی کنید به طور مرتب ورزش کنید و در موقع نشستن و ایستادن در حالت صحیحی قرار بگیرید و زمانی که می خواهید اجسام سنگین را بلند کنید از زانوهای خود خم شوید .
کلام آخر
داشتن هر دردی در بدن برای تمام افراد آزار دهنده است ولی بعضی از دردها زندگی فرد را مختل می کنند یکی از این درد ها ، سیاتیک است. عوامل مختلفی می توانند باعث ایجاد درد سیاتیک شوند ولی با استفاده از روش هایی می توانیم درد را کاهش دهیم یا از عود مجدد آن جلوگیری کنیم. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است به همین دلیل با داشتن سبک زندگی صحیح که داشتن وزن ایده آل و فعالیت بدنی از این دست موارد می باشد از بروز این درد ها جلوگیری کنید. َ
منابع نوشته :
https://www.webmd.com/back-pain/ss/slideshow-how-to-ease-sciatic-nerve-pain
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sciatica/symptoms-causes/syc-20377435
https://www.healthline.com/health/back-pain/sciatic-stretches#be-safe