تاثیر ورزش بر پیشگیری از سرطان پستان
فواید و کاربرد ورزش در کاهش وزن، تناسب‌اندام، افزایش انرژی و بهبود خلق و خو به‌خوبی برای همه انسان‌ها شناخته‌شده است. اما ورزش قدرتی فوایدی فراتر از این‌ها دارد و می‌تواند ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها به‌خصوص سرطان را کاهش دهد. سرطان سینه شایع‌ترین سرطان شناخته‌شده در زنان است که هرساله بر آمار مبتلایان به آن افزوده می‌شود. بیش از 100 مطالعه علمی نشان داده‌اند که فعالیت بدنی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد و حتی منجر به بهبود بیماران مبتلابه سرطان میگردد.
ورزش و پیشگیری از سرطان پستان
مطالعات علمی زیادی نشان داده‌اند که زنان فعال نسبت به زنان غیرفعال در معرض خطر کمتر ابتلا به سرطان پستان هستند و ورزش منظم خطر ابتلا به سرطان پستان را 10 تا 20 درصد کاهش می‌دهد. این مزیت در زنان یائسه بیشتر است. ورزش با کنترل وزن، اکسیژن‌رسانی به اندام‌های بدن و کاهش سطح هورمون‌های تحریک‌کننده سرطان مانع از ابتلا به سرطان در افراد سالم میگردد.
ورزش و کاهش خطر مرگ‌ومیر در سرطان پستان
ورزش منظم برای حفظ سلامت بهبودیافتگان از سرطان پستان مهم است. مطالعات نشان داده‌اند که زنان بیماری که در طی درمان خود فعالیت ورزشی منظمی را پیگیری کرده‌اند، نسبت به افراد بیمار غیرفعال 40 تا 50 درصد کمتر درخطر ابتلای مجدد به سرطان، مرگ ناشی از سرطان سینه و مرگ به هر علتی بوده‌اند. اثرگذاری ورزش بر کاهش مرگ‌ومیر بیماران در افراد مبتلابه تومورهای پاسخ‌دهنده به تغییرات هورمونی بیشتر بوده است.
ارتباط ورزش با بهبود بیماران سرطانی
اصل مهم در درمان بیماران مبتلابه سرطان پستان این است که بیماران برای ادامه زندگی روزمره و داشتن یک زندگی فعال آماده شوند. ورزش و فعالیت جسمی، انتخابی مهم در مراحل درمانی این بیماران است زیرا با پیشگیری از بازگشت مجدد بیماری، عود بیماری، ابتلا به سایر بیماری‌ها و رفع خستگی بیمار در طی درمان، سپری کردن یک زندگی پویا را برای آن‌ها محیا می‌کند.
اثرات بیولوژیکی ورزش بر سرطان پستان عبارت‌اند از:
- تاثیر بر کاهش سطح هورمون‌ها، مانند استروژن، انسولین و فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-1) که با پیشرفت سرطان همراه هستند
- کاهش وزن و جلوگیری از اثرات مضر چاقی به‌ویژه مقاومت به انسولین و تجمع چربی (بافت چربی منبع اصلی هورمون‌هایی است که باعث ابتلا به سرطان سینه پس از یائسگی می‌شوند)
- کاهش التهاب
- بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن
- رفع خستگی و افسردگی
- کاهش درد ناشی از هورمون درمانی و مصرف داروها
- کاهش نوروپاتی ناشی از شیمی‌درمانی
- بهبود اختلالات شناختی مرتبط با سرطان (CRCI)
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلب عروقی و دیابت
- بهبود خلق‌وخو
- افزایش انرژی
- کاهش درد مفاصل و بهبود سلامت استخوان‌ها
تأثیر ورزش بر نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی‌درمانی
نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی‌درمانی نوعی مسمومیت دارویی است که در اثر مصرف داروهای شیمی‌درمانی به وجود می‌آید و با بالا بردن دوز دارو بیشتر می‌شود. حدود 30 تا 40 درصد بیماران سرطانی دچار مسمومیت ناشی از داروهای شیمی‌درمانی می‌شوند. این عارضه بر کیفیت زندگی و ادامه روند شیمی‌درمانی فرد بیمار تأثیر می‌گذارد تا جایی که ممکن است پزشک ادامه درمان را متوقف یا دوز دارو را کاهش دهد. اثرات جانبی نوروپاتی ممکن است تا مدت‌ها پس از اتمام شیمی‌درمانی در فرد باقی بماند.
فعالیت ورزشی منظم به‌طور مؤثری بر کاهش عوارض نوروپاتی تأثیر می‌گذارند. حتی انجام فعالیت‌های ساده مانند پیاده‌روی یا ورزش‌های خانگی به مدت 6 هفته توانسته اثرات نوروپاتی در بسیاری از بیماران مبتلابه سرطان سینه را کاهش دهد.
کاهش اثرات لنف ادم ثانویه ناشی از سرطان سینه
لنف ادم نوع ثانویه، تورم غیرطبیعی اندام در اثر عفونت و تخریب بافت‌های لنفاوی و انسداد مسیر لنفاوی است. 30 درصد از بیماران مبتلابه سرطان پستان دچار لنف ادم به‌خصوص در دست و بازو می‌شوند. این عارضه در اثر جراحی غدد لنفاوی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی، وزن زیاد و رشد و توسعه تومور سرطانی در غدد لنفاوی ایجاد میگردد. لنف ادم فرد را از انجام فعالیت‌های روزانه بازمی‌دارد و اگر درمان نشود منجر به بروز درد و عفونت شدید میگردد.
ورزش به‌خصوص ورزش‌های قدرتی تأثیر مشهودی بر کاهش درد و تورم و رفع بی‌حسی عضو متورم شده دارند. بسیاری از مراکز لنفولوژی برنامه‌های ورزشی در کنار سایر روش‌های درمانی برای رفع لنف ادم ثانویه گنجانده‌اند.
چه مقدار فعالیت ورزشی برای بیماران سرطانی مفید است
بیماران و بهبودیافتگان از سرطان پستان نیاز به انجام فعالیت‌های شدید ورزشی ندارند. به‌طورکلی انجام حداقل 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط و یا 70 دقیقه ورزش با شدت زیاد و یا ترکیبی از هر دو در طول هفته برای این افراد کافی است.
ورزش‌ها می‌تواند به‌صورت پیاده‌روی منظم روزانه به مدت 30 دقیقه در روز (درمجموع 3 ساعت در هفته) و تمرینات قدرتی دو بار در هفته انجام شود. یوگا، شنا و دوچرخه ثابت از دیگر ورزش‌های هوازی و بی‌خطر برای این افراد است.
