شیردهی به نوزاد
تقریباً از همان لحظه‌ای که فرزند شما متولد می‌شود، احساس گرسنگی خواهد کرد. بسیاری از مادران که تولد اولین فرزندشان را تجربه می‌کنند، از این‌که نوزادشان درست 30 دقیقه بعد تولدش، آماده شیر خوردن از سینه است، تعجب‌زده می‌شوند. شروع برنامه شیردهی از اهمیت بالایی برخوردار است، همچنین فواید شیردهی برای مادر و نوزاد بر کسی پوشیده نیست. در نتیجه در این مقاله سعی داریم تمامی نکات مهم مربوط به شیردهی به نوزاد را خدمت شما عزیزان مطرح کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
در هنگام شروع برنامه شیردهی به نوزاد چه انتظاراتی داشته باشیم؟
از آنجایی که هضم شیر مادر بسیار آسان است، بیشتر نوزادانی که از چنین شیری تغذیه می‌کنند نسبت به کودکانی که شیر خشک مصرف می‌نمایند، سریع‌تر گرسنه خواهند شد. بنابراین، لازم است با علامت‌های گرسنگی کودک و زمان صحیح شیردهی آشنا شوید.
علائم گرسنگی نوزاد کدام است؟
مادرانی که برای اولین‌بار شروع برنامه شیردهی فرزند خود را تجربه می‌کنند، دائما نگران هستند که مبادا فرزندشان گرسنه باشد و آن‌ها متوجه این مسئله نشوند. بنابراین، در این بخش علائم گرسنگی کودک را برای شما بیان می‌کنیم.
علاوه‌بر گریه، علائمی همچون گیجی و هول شدن کودک زمانی که در برابر سینه مادر قرار می‌گیرد، باز کردن دهان به گونه‌ای که گویا پستان مادر را می‌مکد و مکیدن مشت گره‌کرده با دهان، از جمله رفتارهای دیگری هستند که نوزاد در زمان گرسنگی از خود نشان می‌دهد.
زمان تغذیه شیرخوار به چه شکل است؟
یکی از مهم‌ترین مواردی که در شروع برنامه شیردهی باید به آن توجه نمایید، تعداد دفعات و فاصله زمانی بین هربار تغذیه کودک خواهد بود. مادر باید 8 تا 12 بار در روز به فرزند شیرخواره خود شیر دهد. غالبا بهتر است، شیردهی در فاصله‌های یک و نیم الی دو ساعته به انجام رسد. همچنین باید بدانید در چند هفته اول زندگی، نوزاد نیاز دارد به صورت شبانه‌روزی شیر مادر را مصرف کند.
هووتاری بیان می‌کند: «هرگز نباید منتظر بمانید تا کودک در اثر گرسنگی، بی‌قراری کند و بخواهد با گریه، مشکل خود را به شما بفهماند.»، وی ادامه می‌دهد: «حجم معده نوزادان، واقعا کوچک است. بنابراین، باید به صورت پیش‌فرض بدانید که حداکثر هر دو ساعت نیاز دارند، تغذیه شوند. به این ترتیب می‌توانید قبل از گریه نوزاد او را سیر کنید.».
تغذیه شیرخوار در هنگام خواب به چه صورت انجام می‌شود؟
در هنگام شروع برنامه شیردهی یکی از سوالات رایج مادران، ارتباط بین خواب و تغذیه کودک است. آن‌ها نگران هستند که کودکانشان با وجود گرسنگی، برای مصرف شیر از خواب بیدار نشوند. به همین دلیل در ادامه این بخش نکات لازم در رابطه با این مسئله را بیان خواهیم کرد.
اغلب نوزادان در هنگام گرسنگی‌های شبانه با گریه، والدین خود را بیدار می‌کنند؛ اما، برخی از آن‌ها نیز به دلیل خواب‌آلودگی برای غذا خوردن بیدار نمی‌شوند.
هووتاری می‌گوید: «اگر فرزندتان، برای تغذیه از خواب بیدار نشد تا 4 ساعت خوابش را بر هم نزنید و صبر کنید؛ اما، در صورت ادامه پیدا کردن این وضعیت، حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید.».
نکته: تا زمانی که کودک شما سنی کم‌تر از 4 هفته دارد، می‌تواند بدون نیاز به تغذیه شبانه تا پنج ساعت بخوابد.
کودک را با یک سینه یا هر دوی آن‌ها تغذیه کنیم؟
در گذشته‌ای نه چندان دور، پزشکان به زنانی که قصد داشتند به شروع برنامه شیردهی بپردازند، توصیه می‌کردند که در اواسط تغذیه کودک، پستان خود را تغییر دهند. به این ترتیب، کودکان مصرف شیر مادر را از یک پستان شروع می‌کردند و با پستانی دیگر به تغذیه پایان می‌دادند.
اما، امروزه پزشکان می دانند که در فرآیند شیردهی از طریق سینه مادر، دو نوع شیر از هر پستان خارج می‌شود که عبارتند از:
شیر پیشین (fore milk): تامین‌کننده قند، پروتئین‌ها، مواد معدنی و مایعاتی برای رفع تشنگی نوزاد است.
شیر پسین (hind milk): چنین شیری، چرب‌تر از نوع اول است و حالتی خامه‌ای دارد. این شیر بسیار مغذی و سیرکننده بوده و برای رشد و نمو کودک مناسب خواهد بود.
براساس مطالب فوق، پزشکان بیان می‌کنند: «اگر در اواسط تغذیه کودک از یک پستان، سینه را عوض کنید، نوزاد تنها می‌تواند شیر پیشین را مصرف کند. بنابراین، تا زمانی که پستان شیر دارد، به فرزندتان اجازه دهید از آن تغذیه نماید.».
یکی دیگر از مزایای ادامه تغذیه کودک از یکی از سینه‌ها تا خشک شدن آن، این است که شیر پیشین حالت آبکی دارد و همین مسئله باعث تجمع گاز در معده نوزاد خواهد شد و دردهایی را در ناحیه شکمی ایجاد می‌کند. بنابراین، اگر در هربار مصرف شیر مادر، کودک نوع پسین را نیز دریافت کند، احتمال بروز چنین دردهایی کاهش خواهد یافت.
اگر کودک پس از اتمام تغذیه از یک پستان، هنوز گرسنه بود چه کنیم؟
یکی از نکاتی که در شروع برنامه شیردهی به نوزاد باید بدانید، پاسخ سوال فوق است. هووتاری بیان می‌کند: «اگر پس از اتمام تغذیه از یک پستان و گرفتن آروغ، کودک همچنان گرسنه بود و بی‌قراری می‌کرد، باید دوباره از طریق همان سینه‌ای که تغذیه را با آن آغاز کرده بودید به او شیر دهید.
درست در زمانی که آن پستان دیگر شیری نداشت، سینه را عوض کنید.»
آیا فقط شیردهی به نوزاد کافی است؟
از بزرگترین نگرانی‌های مادران در شروع برنامه شیردهی به نوزاد ، این است که آیا کودکشان به اندازه کافی غذا می‌خورد یا خیر. در اغلب موارد، متخصصان متذکر می‌شوند که نگرانی‌های مادرها بیهوده است و سینه‌ها شیر کافی تولید می‌کنند.
ارتباط تعداد پوشک‌های مصرفی و تغذیه کافی چیست؟
پس از شروع برنامه شیردهی باید به تعداد پوشک‌ها توجه کنید. زیرا پوشک‌های کثیف فرزندتان، نشان‌دهنده تغذیه به اندازه وی است. در طول 7 روز اول زندگی، تعداد پوشک‌ها باید با روزهای سپری‌شده از زمان تولد، مطابقت داشته باشد. یعنی، انتظار می‌رود در روز سوم، سه پوشک کثیف شود. تحقیقات نشان می‌دهند، پس از این دوره 7 روزه، 4 الی 10 پوشک مرطوب می‌تواند تغذیه کافی کودک را ثابت کند.
نکته: اگر از پوشک‌هایی با قدرت جذب بالا استفاده می‌کنید، به طوری که رطوبت زیادی در آن‌ها به وجود نمی‌آید، وزن این لوازم بهداشتی را معیاری برای تایید تغذیه کافی کودکتان قرار دهید.
مدفوع طبیعی شیرخواری با تغذیه مناسب چگونه است؟
یکی از معیارهایی که پزشکان در شروع برنامه شیردهی توجه به آن را توصیه می‌کنند، رنگ، قوام و تعداد دفعات دفع مدفوع است؛ این موارد می‌توانند به خوبی شرایط تغذیه‌ای کودک را نشان دهند.
رنگ: خردلی و یا تیره، 5 روز پس از تولد رنگ مدفوع روشن‌تر خواهد شد.
تعداد دفعات دفع: دیدن 1 تا 5 بار مدفوع روی پوشک، طبیعی است.
نکته: اگر پس از 5 روز از شروع برنامه شیردهی مدفوع کودک به شکل غیرطبیعی خشک و تیره بود، حتما مشکل را به پزشک اطلاع دهید.
به نکات پایانی توجه کنید
در این بخش سعی داریم، دیگر مسائل مهم، درباره شروع برنامه شیردهی را بیان کنیم.
نکته 1: اگر شیرخوار با کمبود مایعات روبه‌رو است، هرگز به او آب ندهید و با جلسات شیردرمانی وضعیت او را بهبود بخشید.
نکته 2: نوزادان شیرخواره باید روزانه قطره ویتامین D دریافت کنند.
نکته 3: اغلب نوزادان در هفته اول تولد، 10 درصد وزن کم می‌کنند. درنتیجه در مواجهه با این مسئله نگران نباشید.
نکته 4: هر جلسه شیردهی به نوزاد چیزی حدود 15 الی 20 دقیقه طول خواهد کشید. اگر کودک گرسنه در کم‌تر از 10 دقیقه، سینه مادر را پس زد، احتمالا مادرش شیر ندارد.
نکته 5: در هنگام شیردهی به نوزاد ، اطمینان یابید که مسیر تنفس او پوشیده نشده و به راحتی با بینی تنفس می‌کند.
حرف آخر شروع برنامه شیردهی
همان‌طور که با مطالعه این مطلب متوجه شده‌اید، شروع برنامه شیردهی به نوزاد می‌تواند برای والدین نگرانی‌هایی را ایجاد کند. اما، باید بدانید اکثر این نگرانی‌ها، بی‌دلیل هستند. بنابراین، با توجه به این مقاله قبل از تولد کودک، لیستی از نکات حائز اهمیت تهیه کنید و گام به گام با آن پیش روید.
امیدواریم توانسته باشیم به اغلب سوالات شما در رابط با شیردهی به نوزاد پاسخ مناسبی دهیم.
منبع :
https://www.webmd.com/parenting/baby/features/establish-a-breastfeeding-schedule#1
