آیا توجه کردید آخرین دفعه‌ای که غذا خوردید چقدر طول کشید تا آن ماده غذایی را بجوید؟
به‌احتمال‌زیاد پاسخ شما منفی است؛ زیرا عمل جویدن برای اکثر مردم یک عادت ناخودآگاه است و به‌محض اینکه غذایی وارد ذهن می‌شود، خیلی سریع اقدام به جویدن و بلعیدن غذا می‌کنند.
جویدن به‌عنوان اولین قدم در فرایند گوارشی یک عملکرد مهم است. نحوه جویدن ماده غذایی و مدت‌زمانی که صرف جویدن می‌کنید به میزان قابل‌توجهی بر سلامت شما تأثیر می‌گذارد.
اهمیت جویدن صحیح مواد غذایی
حفظ انرژی
اندازه ذرات بر زیست پذیری انرژی غذایی مصرف‌شده تأثیر می‌گذارد. هر چه غذا بیشتر جویده شود انرژی کمتری از بین می‌رود و به میزان بیشتر در بدن حفظ می‌شود.
هضم بهتر مواد غذایی
هضم غذا فرایندی سخت و زمان‌بر است که نیاز به انرژی زیادی دارد، به‌خصوص اگر غذا به‌طور کامل جویده نشود. جویدن درست باعث می‌شود که معده کارایی بیشتری داشته باشد و سریع‌تر غذا را تجزیه کند.
جویدن یک عمل مکانیکی است که به کمک دندان‌های پیش، نیش و آسیا، قطعات بزرگ غذایی را به قطعات کوچک‌تر، لزج و قابل بلع تبدیل می‌کند.
هرچه مدت‌زمان جویدن غذا فزایش یابد، در اثر تماس بیشتر بزاق با مواد غذای آنزیم‌های آمیلاز و لیپاز موجود در بزاق فرصت بیشتری برای شکستن چربی‌ها و نشاسته در دهان دارند، بنابراین هضم مواد غذایی آسان‌تر می‌گردد.
جویدن به اعضای بدن سیگنال‌هایی مبنی بر آماده‌سازی فرایند هضم و جذب می‌دهد. به‌عنوان‌مثال به معده پیام می‌دهد که با ترشح اسید معده آماده دریافت مواد غذایی گردد و به پانکراس پیام می‌دهد که شیره گوارشی را برای هضم بیشتر مواد غذایی در محل دوازده ترشح کند. بخش بزرگی از هضم چربی، پروتئین و نشاسته، به عهده آنزیم‌های ترشح‌شده از پانکراس است
جذب مواد غذایی بیشتر
هنگام عبور مواد غذایی از روده، هضم مواد غذایی (توسط آنزیم‌ها ترشح‌شده از پانکراس و اسید معده) و همچنین جذب مواد غذایی تسهیل می‌گردد.
حفظ وزن سالم
هرچقدر زمان جویدن غذا افزایش یابد، زمان بیشتری صرف خوردن غذا می‌شود. غذا خوردن به‌آرامی و با سرعت کم به شما کمک می‌کند که کمتر بخورید و درنهایت از افزایش وزن و یا حتی از دست دادن وزن جلوگیری می‌کند، زیرا جویدن سریع‌تر موجب مصرف کالری بیشتر می‌گردد.
پس از صرف غذا ترشح هورمون گرسنگی توسط شکم سرکوب می‌شود و حدود 20 دقیقه طول می‌کشد که مغز این سیگنال سیری را از شکم دریافت کند، به همین دلیل افرادی که آهسته غذا می‌خورند، فرصت کافی برای ارسال سیگنال به مغز را در اختیاردارند و احساس سیری بیشتری پیدا می‌کنند. همچنین 10 درصد کالری کمتری نسبت به کسانی که سریع‌تر غذا می‌خورند، مصرف می‌کنند.
حفظ سلامت دندان‌ها
جویدن بیشتر غذا به چند طریق موجب حفظ سلامت دندان‌ها می‌شود:
- افزایش استحکام لثه و دندان در اثر اعمال نیرو به ذرات جامد غذا
- افزایش جریان بزاق در دهان که به پاک کردن مواد غذایی از روی دندان‌ها و از بین بردن باکتری‌های دهان کمک می‌کند
- خنثی کردن اسید موجود در دهان
حفظ سلامت بدن و پیشگیری از بیماری‌ها
جویدن صحیح عملی ضروری برای پیشگیری از بیماری‌ها است. جویدن کامل موجب:
هضم و جذب کامل مواد ضروری بدن می‌شود و هضم و جذب این مواد مغذی با افزایش انرژی، بهبود خواب و بهبود تمرکز به‌سلامت جسمی و روحی شما کمک می‌کند.
از ورود موادی که به‌اشتباه هضم شده‌اند به رگ‌های خونی جلوگیری می‌کند.
باعث از بین رفتن باکتری‌های مضر همراه مواد غذایی می‌شود.
جویدن ناکافی غذا منجر به بروز مشکلات گوارشی و غیر گوارشی زیر می‌گردد:
- نفخ
- اسهال
- سوزش سر دل
- رفلکس اسید
- دل‌پیچه
- حالت تهوع
- سردرد
- مشکلات پوستی
- کج‌خلقی
- سوءتغذیه
- سوءهاضمه
لذت بردن از طعم غذا
جویدن سریع غذا باعث می‌شود، طعم غذا را به‌خوبی درک نکنید و از حس لذت خوردن غذای لذیذ محروم شوید. جویدن باید با سرعتی انجام شود که فرد طعم و بوی غذا را حس کند. حس کردن طعم غذا به فعال‌تر شدن گیرنده‌های انتقال‌دهنده پیام عصبی مربوط به هضم غذا کمک می‌کند.
هر لقمه غذا را چند بار بجوید
بر اساس یک تحقیق علمی که بر روی هزار نفر انجام بررسی‌شده بود، میانگین جویدن هر تکه غذا در اکثر افراد 6 بار است که مطمئناً برای هضم و جذب اصولی غذا کافی نیست.
تعداد دفعات جویدن غذا به نوع و درجه سفتی ماده غذایی بستگی دارد. بدین ترتیب برای:
مواد غذایی خیلی سفت (آجیل): تا 40 بار
مواد غذایی با سفتی کمتر (گوشت): 32بار
مواد غذایی نرم (هندوانه، انگور): تا 10
