تاثیر سبک زندگی بر پیشگیری و درمان سرطان پروستات
علت سرطان پروستات هنوز تا حد زیادی ناشناخته است و بسیاری از عوامل شناخته‌شده، عوامل خطری هستند که قابل‌تغییر نیستند (سن، نژاد و سابقه خانوادگی)، اما برخی عوامل شناخته‌شده مرتبط با سبک زندگی مانند رژیم غذایی، فعالیت بدنی و عادات زندگی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را تغییر دهد.
شیوه زندگی سالم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد و حتی عوارض جانبی درمان سرطان را به حداقل برساند، اما تغییر در هر شخصی متفاوت است. پس از تشخیص سرطان پروستات، ممکن است بعضی از مردان با سرعت بیشتر و زحمت کمتر تغییرات را انجام دهند و در عده‌ای دیگر این تغییرات به‌تدریج و با سرعت کم انجام شود. درهرصورت هر مقدار تغییر مثبت در عادات شیوه زندگی به نفع سلامتی این افراد خواهد بود.
در این مقاله به شناسایی شیوه زندگی و عواملی که ممکن است از ابتلا و پیشرفت بیماری سرطان پروستات جلوگیری کند پرداخته می‌شود.
تغذیه
هنگام انتخاب رژیم غذایی باید میزان کالری مصرفی و نوع ماده غذایی را در نظر گرفت. مصرف غذاهای پرکالری نه‌تنها باعث چاقی می‌شوند بلکه باعث افزایش مواد سمی سرطان‌زا در خون می‌گردند.
برخی از غذاها و مواد مغذی خاص ممکن است برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات و بهبود بیماران سرطانی مفید باشند. به‌عنوان‌مثال مصرف گوجه‌فرنگی، انار، کلم، اسیدهای چرب امگا 3، ماهی، غلات و حبوبات، چای سبز و قهوه به دلیل داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی و قدرت مهار رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی به مبارزه با سرطان پروستات می‌پردازند.
در مقابل مصرف برخی دیگر مواد غذایی باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان و وخیم شدن وضعیت بیماران سرطانی می‌گردد. به‌عنوان‌مثال مصرف گوشت قرمز، گوشت‌های فراوری‌شده، غذاهای فراوری‌شده با نمک، چربی‌های اشباع با منشأ حیوانی، مصرف مرغ باپوست، مصرف تخم‌مرغ زیاد در سنین بالا و مصرف بیش‌ازحد کلسیم ازجمله اقدامات تغذیه‌ای مضر برای مردان هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله ی نقش تغذیه در پیشگیری و درمان سرطان پروستات و پیشگیری از سرطان پروستات با رژیم مدیترانه‌ای را مطالعه کنید.
ورزش
ورزش و پیشگیری از سرطان پروستات
شواهد علمی ثابت‌شده نشان می‌دهد که فعالیت منظم و با شدت متوسط تا شدید مانع از بروز بسیاری از سرطان‌ها می‌شود و می‌تواند میزان ابتلا به سرطان را 30-70٪ کاهش دهد. در خصوص سرطان پروستات، انجام تمرینات ورزشی در افراد مسن به میزان حداقل 3 ساعت در هفته موجب کاهش 70 درصدی ابتلا به این سرطان می‌گردد.
درواقع ورزش با حفظ وزن مطلوب، کاهش توده چربی، کنترل استرس و اضطراب، بهبود عملکرد سیستم ایمنی و افزایش آمادگی جسمانی باعث کاهش خطر سرطان در افراد میان‌سال و مسن می‌گردد.
ورزش و بهبود سرطان پروستات
مردان مبتلابه سرطان پروستات باید تا جایی که قادر هستند ورزش کنند. ورزش به‌عنوان یک درمان مهم برای کاهش علائم بیماری، کاهش عوارض جانبی شیمی و پرتودرمانی و داروها، بهبود سلامت روحی و افزایش میزان بقا افراد بیمار مفید است. درواقع ورزش باعث افزایش میزان بقای بیماران سرطانی به میزان 50 تا 60 درصد می‌گردد.
اکثر مبتلایان به سرطان پروستات افراد مسن هستند و ضعف عضلات و استخوان و افزایش وزن (چربی) پیش از شروع بیماری در این افراد رایج است؛ علاوه بر این، بسیاری از مردان مبتلابه سرطان پروستات اغلب کاهش آمادگی جسمانی، از دست دادن عضلات و توده استخوانی و افزایش چربی بدن را طی بیماری تجربه می‌کنند.
بنابراین ورزش از طریق زیر برای مردان مبتلابه سرطان پروستات مفید است:
- بهبود ظرفیت قلبی-تنفسی
- بهبود قدرت عضلانی
- کاهش توده چربی
- رفع خستگی ناشی از روش‌های درمانی
- رفع اضطراب و افسردگی
- تأثیر بر انرژی، التهاب، استرس اکسیداتیو، ایمنی و مسیرهای سیگنالینگ آندروژن
- و بهبود کیفیت کلی زندگی
چه ورزش‌هایی برای بیماران مبتلابه سرطان مفید است؟
ورزش‌های هوازی:
تمرین هوازی مداوم یا متناوب به مدت 20 تا 60 دقیقه در هر جلسه و سه تا پنج بار در هفته با شدت 60-90 درصد از ضربان قلب. دویدن، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی سریع (باسرعت 3 مایل در ساعت یا سریع‌تر) از این قبیل ورزش‌ها هستند.
تمرینات مقاومتی:
ورزش های مقاومتی که بیش از 3 ست در روز با تکرار 2 جلسه و بیشتر در هفته انجام شود
تمرینات انعطافی:
ورزش های انعطافی برای تقویت عضلات مهم بدن به‌صورت 2 تا 4 ست در روز و تکرار هر تمرین دو تا سه بار در هفته.
شاخص توده بدنی (BMI)
لازم است همه مردان از طریق رژیم غذایی و فعالیت بدنی منظم به وزن سالم برسند و آن را حفظ کنند.
شاخص توده بدن معیاری برای اندازه‌گیری چربی و وزن بدن است و بر اساس قد و وزن شخص به دست می‌آید. BMI بین 18.5 تا 24.9 بیان‌کننده وزن سالم است، در حال که BMI بین 25 تا 29.9 بیان‌کننده اضافه‌وزن و BMI و بیشتر 30 نشان‌دهنده چاقی است.
BMI بالا با خطر ابتلا به سرطان پروستات و بدتر شدن وضعیت بیماران همراه است. این ارتباط به دلیل مکانیسم‌های بیولوژیکی شامل تغییر سطح انسولین، هورمون‌های مردانه (آندروژن ها) و فعالیت سلولی در بافت چربی است.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن باعث افزایش خطر بسیاری بیماری‌های مزمن ازجمله بیماری‌های قلبی-عروقی، بیماری‌های تنفسی و سرطان‌ها می‌گردد. ابتلا به سرطان پروستات نیز تحت تأثیر سیگار کشیدن است و ترک سیگار باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات و کاهش عود، متاستاز و مرگ‌ومیر ناشی از این سرطان می‌شود. تأثیر مثبت ترک سیگار بر بدن از همان روز اول شروع می‌شود و تحقیقات نشان داده افرادی که به مدت 10 سال سیگار را ترک کرده‌اند به‌اندازه شخص غیر سیگاری درخطر ابتلا پروستات هستند.
