واریس (Varicose veins) بیماری وریدی اندام تحتانی است که در آن سیاهرگ‌های مسئول انتقال خون فاقد اکسیژن از قسمت‌های تحتانی بدن به قلب و ریه انباشته، پیچ‌خورده و بزرگ می‌شوند. واریس وریدی هنگامی رخ می‌دهد که رگ متورم شده و دریچه‌هایی که خون را به سمت قلب هدایت می‌کنند به دلیل نارسایی یا ازکارافتادگی نمی‌توانند به‌طور مناسب بسته شوند و به‌جای حمل خون به قلب آن را به قسمت‌های دیگر بدن به‌ویژه پاها برمی‌گردانند. بیماری واریس در 22-52% از مردان و 33-21% از زنان یافت می‌شوند. این بیماری در زنان شیوع بیشتری دارد و با افزایش سن شدیدتر می‌گردد.
عواملی که باعث افزایش فشار به سیستم عروقی و بروز واریس در بدن به‌خصوص اندام تحتانی گردد شامل موارد زیر هستند:
- چاقی
- وراثت
- یبوست
- سرفه‌های مزمن
- لخته شدن خون
- ایستادن و نشستن‌های طولانی
- بارداری
- یائسگی
- تغییرات هورمونی
- افزایش سن
این بیماری در برخی فعالیت‌های شغلی مانند:
- پرستاری
- کارکنان اتاق عمل
- آرایشگری
- نانوایی
و هر شغلی که مجبور به ایستادن و نشستن طولانی باشد شایع‌تر است و به‌مرور زمان بر شیوع و شدت آن افزوده می‌شود.
علائم
در این بیماری علائم متفاوت است و بسته به شدت بیماری علائم را بروز می‌کند.
علائم عمومی
- درد در پاها
- سوزش
- خارش
- سنگینی پا
- تورم پا
- بروز رگ‌های پیچ‌خورده و برآمده به رنگ بنفش در پشت ساق پا
- قرمزی و گرمی اطراف رگ‌ها
- گرفتگی عضلات پا
این علائم در ساعات پایانی روز و پس از ایستادن طولانی‌مدت شدت می‌یابد و با نشستن و بالا بردن پاها بالاتر از سطح قلب برطرف می‌گردد..
در موارد حادتر تغییرات پوستی شدید، خشک و زخم شدن پوست، بروز لکه‌های تیره پوستی، لخته شدن خون زیرپوست در اثر پارگی رگ‌ها رخ می‌دهد.
زخم واریس:
در مراحل پیشرفته این بیماری زخم واریس بروز می‌کند و در قسمت ساق و اطراف مچ پا بیشتر است. زخم واریس ممکن است عفونی شود که با درد شدیدتر، تب و ترشحات سبزرنگ در محل زخم همراه است.
درمان:
- خودداری از ایستادن و نشستن طولانی
- بالا برن پاها، حرکت دادن پا هنگام نشستن و ایستادن، حرکت دادن انگشتان پا هنگام نشستن
- رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن در صورت داشتن اضافه‌وزن
- انجام ورزش‌های منظم مانند پیاده‌روی، دوچرخه ثابت، ایستادن روی پاشنه و پنجه پا و حرکت دادن پدالی پاها در حالت خوابیده
- پوشیدن جوراب واریس
- مالش پا با کرم‌های مخصوص واریس
- سوزاندن رگ‌های واریس به کمک جریان الکتریکی (رادیوفرکوئنسی)
- لیزر
- تزریق محلول اسکلروزانت به داخل رگ‌های آسیب‌دیده جهت از بین بردن آن‌ها و هدایت خون به رگ‌های سالم‌تر (اسکلروتراپی)
- برداشتن رگ‌های آسیب‌دیده از طریق جراحی
