آلومینیوم موجود در چای سبب آلزایمر می شود.
چای درختچهای همیشه سبز به ارتفاع 1 تا 15 متر است. برگ چای مهمترین قسمت این گیاه برای بهره اقتصادی و مصرف خوراکی است.
مناطق رویش چای:
- چین
- هند
- سیلان
- ژاپن
- اندونزی
- ویتنام
- تبت
- قفقاز
- ایران
مناطق مناسب برای کاشت چای جایی است که دارای آب و هوای گرم و مرطوب در تابستان و زمستانهای نه چندان سرد و خشک باشد. زمینهای مرتفع و شیب دار برای کاشت چای مناسب میباشند و بر کیفیت چای تاثیر دارند.
فصول برداشت چای:
چای در فصول بهار، تابستان و پاییز برداشت می شود.
بهترین و مرغوترین چای، چای بهاره است.
انواع چای
چای سیاه دارای انواع مختلفی است که مهمترین آنها عبارتند از:
چای هندی و سیلانی، چای قفقازی و روسی، چای پرتقال و چای ایرانی است.
فرآوری چای
1- چای سیاه(چای تخمیری):
برای تهیه چای سیاه ابتدا برگهای جوان و تازه گیاه چیده می شود و برای انجام عمل رطوبت گیری به کارخانه منتقل میشود، در این مرحله که پلاس نام دارد به وسیله گرما برگ پژمرده میشود و حالت ترد و شکننده پیدا میکند.
در مرحله سوم (مالش دادن) برگ ها لول و پیچیده میشوند و برخی از ترکیبات موجود در برگ مانند دیاستاز از آن خارج میگردد.
مرحله چهارم تخمیر است که در آن تخمیر اکسداسیون روی برگ انجام می شود.
در مرحله بعدی به چای گرما داده و خشک می شود تا فرایند تخمیر تکمیل گردد و خواص برگ چای حفظ شود. درنهایت چای به لحاظ درشتی و ریزی غربال و بسته بندی می شود. برای دم کردن این چای آب جوش 100 درجه لازم است و زمان مناسب برای دم کردن 2 تا 5 دقیقه با شعله ملایم می باشد.
بهترین رنگ برای چای طبیعی سیاه دم کشیده، قرمز است و هر چه دما و زمان بیشتری طی شود چای تلخ تر و تیره تر میشود. اگر به چای رنگ و اسانس اضافه شده باشد سریع تر رنگ آزاد می کند و بعد از گذشت 15 دقیقه در فنجان چای تغییر رنگ می دهد و کدر می شود.
نکته:
چای های پودرتر، تلخ تر از چاییهای درشت تر هستند.
2- چای اولانگ (نیمه تخمیری)
نحوه تولید چای اولانگ چیزی بین چای سبز و سیاه است. یعنی تخمیر در این نوع چای کمتر از چای سیاه صورت میگیرد اما با درجات متفاوت که طعم و رنگ متفاوت را موجب میشود.
- این چای محصول کشور چین است.
- انواع این چای در دمای 90 تا 100 درجه سانتیگراد و در زمان 30 ثانیه تا 3 دقیقه دم میکشد و هرچه چای مرغوبتر باشد مدت زمان کمتری برای دم کردن احتیاج دارد.
- رنگ برگ های چای اولانگ قهوه ای مایل به سبز است.
- رنگ چای دم شده روشن تر از چای سیاه می باشد.
3- چای سبز (تخمیر نشده)
- برای تهیه چای سبز، برگ های سبز چای را کمی برشته کرده و سپس خشک و سریع تثبیت می کنند.
- شدت اکسیداسیون در این نوع چای بسیار کم است. بنابراین رنگ برگ سبز باقی می ماند.
- چین و ژاپن معروفترین تولید کننده های چای سبز هستند.
- مناسبترین دما برا دم کردن چای سبز دمای 65 تا 85 درجه سانتیگراد است،
- هرچه برگها پودرتر و باکیفت تر باشند این دما پایینتر است و با افزایش دما طعم چای تلختر می شود.
4- چای سفید
- چای سفید محصول بهاره و چین اول است و از جوانه های برگ و گلبرگ های تازه گیاه چای به دست میآید.
- برای تهیه چای سفید، غنچه های تازه چای را در نور طبیعی آفتاب یا با حرارت زیاد خشک کرده و سپس مراحل بعدی تهیه چای را طی می کنند.
- دم کرده آن به رنگ زرد کم رنگ است.
- این چای جزو گرانترین چای ها و دم نوش ها است که دارای خواص بسیاری می باشد.
- مناسبترین دما برا دم کردن این چای 70 تا 85 درجه سانتی گراد است و به مدت 4 تا 5 دقیقه است.
- طعم چایی کمی شیرین است که با افزایش دما تلخ تر و بیکیفیت تر می شود.
ترکیبات موجود در چای:
برگ چای حاوی مواد زیر است:
- کافئين
- تيوفيلين
- تانين
- کاتچين
- ويتامين هاي E,C,B
- فيبر
- کربوهيدرات
- ليپيد و کاراتنوئيد
- فلورايد و فلووانوئيد
- روی
- منگنز
- سدیم و پتاسیم
خواص و مضرات نوشیدن انواع چای ها
چای سیاه
مصرف کم چای سیاه به صورتی که کمرنگ بوده و به شیوه صحیح دم کشیده باشد، دارای فواید زیر است :
- ادرار آور است و موجب افزایش جریان خون در کلیه و دفع مواد سمی از بدن میشود.
- قند خون را تنظیم میکند.
- فشار خون را پایین میآورد.
- اثر ضد التهابی دارد و برای درمان نقرس مفید است.
- کلسترول خون را کاهش می دهد.
- برای درمان سرما خوردگی و آنفولانزا مفید بوده، زیرا دارای خواص آنتی بیوتیک و آنتی ویروسی است.
- موجب استحکام دندان ها و رفع بوی بد دهان می شود.
- ضربان قلب را افزایش می دهد.
- موجب افزایش هوشیاری و رفع خواب آلودگی می شود.
- مصرف بیش از اندازه چای و همچنین نوشیدن چای تیره و جوشیده تمام خواص مفید چای را از بین میبرد و اثرات عکس بر بدن می گذارد.
- تانین موجود در چای مانع از جذب مواد معدني به ويژه آهن می شود. بنابراین باید از نوشیدن چای یک ساعت قبل و بعد از غذا امتناع ورزید.
- نوشیدن چای پررنگ و غلیظ موجب تحریک اعصاب و تپش قلب می شود.
- نوشیدن چای زیاد (5 لیوان در روز) موجب افزایش فلوئور وتیره شدن دندانها می شود.
- بر اثر حرارت طولانی، مدت مواد آنتی اکسیدانی موجود در چای از بین میروند وخاصیت ضد سرطانی و ضد سرما خوردگی خود را از دست می دهد. همچنین این چایی قابض است و شدت یبوست را در افراد حساس بیشتر می کند.
- مصرف بیش از اندازه چای به دلیل داشتن کافئین برای زنان باردار مضر می باشد.
- آلومینیوم موجود در چای ، سبب تجمع سموم بدن و همچنین آلزایمر می شود.
چای سبز
از آنجایی که چای سبز کمتر در معرض تخمیر و حرارت دهی بوده است، میزان کافئین کمتر و پلی فنول ها و آنتی اکسیدانهای بیشتری نسبت به چای سیاه دارد، بنابراین تمامی خواصی که در چای سیاه وجود دارد با نوشیدن چای سبز هم به دست میآید اما با درجات متفاوت. وجود آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز، آن را عاملی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان کرده است.
نوشیدن چای سبز احتمال ابتلا به سرطانهایی چون پستان، كولون، پوست، پانكراس و معده را کم می کند. همچنین اثر آنتیاکسیدان های موجود در چای سبز روی پوست به صورت شادابی و عقب انداختن پیری پوست مشخص شده است.
پلی فنول کاتچین موجود در چای سبز آن را به یک کاهش دهنده کلسترول خون، يک آنتي بيوتيک و آنتي ويروس قوي و کاهش دهنده فشار خون و قند خون تبدیل کرده است. نوشیدن این نوع چای منجر به تقویت معده و رفع نفخ معده می شود.
باید توجه داشت زیاده روی در مصرف چای سبز نیز مضر است و باعث دفع آب از بدن می گردد.
مصرف این چای مانند چای سیاه به همراه غذا منجر به کاهش جذب آهن و کلسیم می گردد. اگر مدت زمان و شدت حرارت دم کشیدن این چایی بیشتر شود، میزان تانین آن افزایش مییابد که منجر به یبوست و خشکی مدفوع میشود. مصرف مکرر چایی سبز میزان کافئین را در بدن افزایش می دهد و موجب سردرد، سرگیجه و بیخوابی می شود.
تاثیر چای سبز در لاغری
چایی سبز سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و منجر به چربی سوزی در بدن و همچنین کاهش جذب روده ای گلوکز می شود. اما نوشیدن این چایی به تنهایی تاثیر مشهودی در لاغری ندارد و باید به طور منظم و صحیح و درکنار سایر عوامل موثر در رژیم قرار بگیرد.
چای سفید
خواص چای سفید بیشتر از انواع دیگر چای و قویتر از آنها است. چای سفید طعم بسیار مطبوعی دارد و تلخی چای سبز و سیاه را ندارد. این چای غنی از آنتی اکسیدان است و تمام مزایای چای سیاه و سبز به واسطه داشتن این ماده را دارد.
پلی فنول کاتچین موجود در چای سفید موجب کاهش بیماری های قلبی عروقی، سرطان، دیابت و خطرات حاصل از اشعه ماورای بنفش بر پوست می شود. این چایی مقوی سیستم ایمنی بدن است و به کاهش فشار خون و کلسترول بدن کمک می کند. چایی سفید هم مانند چای سبز سوخت وساز بدن را افزایش می دهد و از این طریق در رژیم لاغری جای گرفته است.