برای پی بردن به دلایل گردن درد، درک برخی از اصول اساسی در مورد عملکرد ستون فقرات مفید است.
ستون فقرات از استخوان‌هایی به نام مهره تشکیل‌شده است که در کنار هم جمع می‌شوند تا یک ستون تشکیل شود. در ستون فقرات 24 مهره وجود دارد که هر یک از آن‌ها توسط بافت اسفنجی به نام دیسک‌های بین مهره‌ای مخفی می‌شود. این دیسک‌ها دارای لایه بیرونی سخت و بخش درونی ژله‌ای و نرم هستند. آن‌ها کمک فنرهای ستون فقرات هستند. هر مهره در ستون فقرات توسط جفت اتصالات کوچکی که به نام مفاصل بین مهره‌ای پشتی یا فاست به مهره‌های بالا و پایین مجاور خود متصل است. الیاف سفت (رباط‌ها) ستون فقرات را در هم نگه می‌دارد.
ستون مهره ای افراد بالغ از 26 مهره تشکیل‌شده که به چند بخش تقسیم می‌شوند: 7 مهره گردنی در ناحیه گردن، 12 مهره سینه‌ای، 5 مهره کمری، 5 مهره که استخوان خاجی را تشکیل می‌دهند و مهره‌های دنبالچه.
دلایل درد و گرفتگی گردن
بیشتر مبتلایان به گردن درد صدمه قابل‌توجهی در ناحیه ستون فقرات ندیده‌اند و معمولاً دردی که آن‌ها تجربه می‌کنند از بافت‌های نرم مانند عضلات و رباط‌ها ناشی می‌شود. مهم‌ترین دلایل گردن درد عبارت‌اند از:
کشش عضلانی
ممکن است به دلیل مواردی از قبیل وضعیت ضعیف بدن (به‌عنوان‌مثال در هنگام استفاده از رایانه یا تلفن هوشمند، خمیده راه رفتن)، استفاده از بالشت نامناسب هنگام خواب، تماشای تلویزیون، ورزش یا فعالیت‌های کاری، اضطراب و استرس ایجاد شود.
اسپوندیلوز گردنی
این آرتریت فرسایشی گردن مربوط به افزایش سن است. با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای رطوبت و برخی از اثرات محافظتی را از دست می‌دهند. فضای بین مهره‌ها باریک‌تر می‌شود و مهره شروع به برخورد با یکدیگر می‌کنند. بدن سعی می‌کند با رشد استخوان این آسیب را ترمیم کند. اکثر مبتلایان به این بیماری هیچ علامتی ندارند اما در صورت بروز، شایع‌ترین علائم آن درد گردن و سفتی است. در صورت فشار به عصب‌ها، ممکن است علائم دیگری مانند سوزن شدن یا بی‌حسی در بازوها و پاها را رخ دهد. همچنین احتمال باریک شدن کانال ستون فقرات (تنگی) وجود دارد.
فتق بین مهره ای فقرات کمری
یا فتق دیسک زمانی رخ می‌دهد که لایه سخت خارجی دیسک بین مهره‌ای آسیب می‌بیند و پاره می‌شود و بخش مرکزی ژلاتینی دیسک خارج می‌شود و به اعصاب موجود در ستون فقرات فشار وارد می‌کند.
ویپلش یا رگ به رگ شدن گردن
زمانی اتفاق می‌افتد که گردن با یک فشار زیاد و ناگهانی به عقب کشیده شود و سپس به جلو بازگردد. این باعث می‌شود عضلات و رباط‌های گردن بیش‌ازحد نرمال کشیده شوند. رگ به رگ شدن معمولاً در پی تصادف رانندگی رخ می‌دهد و ممکن است روزها پس از تصادف اتفاق بیفتد.
برخی دلایل نادرتر گردن درد شامل برخی از دلایل نادر درد گردن شکستگی، عفونت، تومور و التهاب در اثر مننژیت باشد.
علائم درد گردن
علائم درد گردن به آنچه باعث ایجاد درد شده است بستگی دارد، علائم شامل موارد زیر است:
- درد در گردن، شانه‌ها و یا قفسه سینه فوقانی
- گرفتگی گردن
- مشکل در چرخاندن سر شما
تشخیص و درمان گردن درد
در بیشتر موارد درد گردن طی چند روز از بین می‌رود، اما اگر در صورت بروز علائم زیر باید به پزشک مراجعه کرد:
- طولانی شدن درد بیش از دو هفته
- علائمی غیر از درد و سفتی
- درد، سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا ضعف در بازوها یا پاها
- درد ناگهانی شدید بعد از سقوط یا آسیب‌دیدگی
- سفت شدن ناگهانی گردن به همراه مشکل در بالا بردن هر دو بازوی بالای سر
پزشک دلایل و محرک‌های احتمالی را بررسی می‌کند، مواردی که درد را بدتر می‌کند، چیزهایی که باعث بهتر شدن آن می‌شوند و یک معاینه بدنی انجام می‌دهد.
همچنین ممکن است پزشک، بیمار را برای انجام برخی آزمایشات توصیه کند، به‌خصوص اگر احتمال دهد علت جدی تری برای درد گردن وجود دارد.
مدیریت و درمان درد توسط شخص:
پرهیز از ماندن در وضعیت‌های بدنی که شدت درد را افزایش می‌دهد: مانند ایستادن طولانی‌مدت یا خوابیدن روی شکم.
انجام فعالیت‌هایی که باعث بهبود درد و گرفتگی گردن می‌شود: مانند تمرینات کششی، اصلاح وضعیت ایستادن و نشستن، خوابیدن به پهلوها
استفاده از گرما یا سرما: قرار دادن کیسه آب گرم یا سرد، دوش آب گرم، کمپرس یخ، بطری آب گرم به بهبود تسکین درد کمک می‌کند. بسته‌های گرما یا سرما را باید در یک حوله یا پارچه پوشاند تا از پوست در برابر سوختگی و آسیب بافت محافظت شود. بیش از 10 تا 15 دقیقه به‌طور همزمان استفاده نشود و صبر کرد تا دمای پوست به حالت عادی برگردد.
خوابیدن روی بالش نرم و نسبتاً سفت: استفاده از چند بالش یا بالش‌هایی که خیلی نرم هستند، باعث می‌شود گردن به‌طور غیرطبیعی خم شود.
ماساژ گردن: ماساژ به مقابله با درد و همچنین تسکین استرس و کشش عضلات کمک می‌کند. برای این منظور باید به یک درمانگر واجد شرایط مراجعه کرد.
نکته مهم در جلوگیری از گردن درد حفظ انعطاف‌پذیری و قوی نگه‌داشتن ستون فقرات است.
ورزش منظم باعث بهبود وضعیت بدن و قدرت عضلات می گردد. برای برخور داری از اثربخشی ورزش بهتر است اکثر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.
از وضعیت های نامناسب بدنی مانند خوابیدن روی شکم، پایین نگه‌داشتن بیش‌ازحد سر، بالا بردن بیش‌ازحد چانه و ماندن طولانی مدت در یک وضعیت ثابت جلوگیری کنید. درصورتی‌که مجبور به ایستادن یا نشستن طولانی مدت هستید هر یک ساعت تمرینات کششی آرام انجام دهید تا عضلات شما شل شوند و موقعیت مفاصل تغییر کند.
همچنین بخوانید وضعیت صحیح بدن در حالت‌های ایستادن، راه رفتن، نشستن و خوابیدن
