کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد
بیمار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را با انجام موارد زیر کاهش دهد.
محافظت در برابر عفونت هپاتیت
عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B یا C خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد. خطر ابتلا به هپاتیت را با انجام موارد زیر می‌توان کاهش داد:
- واکسیناسیون علیه ویروس هپاتیت B (برای هپاتیت C، واکسن وجود ندارد)
- رابطه جنسی امن (استفاده از کاندوم و اجتناب از تماس خونی در طول رابطه جنسی)
- استفاده از سوزن‌های یک‌بارمصرف برای داروها وریدی
- پوشیدن دستکش لاتکس هنگام تماس با خون افراد دیگر
- مراجعه به مکان‌های مطمئن که از تجهیزات استریل و بسته‌بندی‌شده برای خال‌کوبی، سوراخ کردن بدن یا طب سوزنی استفاده می‌کنند.
- آزمایش خون جهت بررسی عفونت هپاتیت، پیش از انتقال و یا اهدای خون.
درمان هپاتیت
درمان بیماری هپاتیت بخش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سیروز و سرطان کبد است.
محدود کردن مصرف الکل
مصرف الکل زیاد می‌تواند باعث ایجاد سیروز کبدی شود و سیروز نیز خطر ابتلا به سرطان کبد را بالا می‌برد. بیماران مبتلابه سیروز و هپاتیت باید از مصرف الکل پرهیز کنند.
ترک سیگار و اجتناب از دود سیگار
سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد بنابراین ترک سیگار و قرار نگرفتن در معرض دود سیگار برای حفظ سلامت کبد مهم است.
حفظ وزن بدن سالم
تحقیقات نشان می‌دهد که چاقی خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد. تغذیه سالم و فعالیت جسمی منظم می‌تواند به حفظ و زن مطلوب و جلوگیری از سرطان کمک کند.
اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد مضر در محل کار
کارگران صنایع خاص ممکن است در معرض مواد مضر مانند وینیل کلرید و پلوتونیوم قرار بگیرند که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد. آگاهی از استانداردهای سلامت و ایمنی شغلی برای کسانی که در صنعت کار می‌کنند و در حال ذخیره، انتقال یا استفاده از مواد سرطان‌زا هستند، بسیار مهم است
مراحل بیماری سرطان کبد:
مرحله صفر (بسیار اولیه):
- یک تومور وجود دارد که 2 سانتیمتر یا کوچک‌تر است
- علائم خاصی ندارد و تومور به رگ‌های خونی بزرگ در کبد گسترش پیدا نکرده است
- میزان طول بیمار عمر بدون درمان: 3 سال
- میزان طول عمر با درمان: 70-90 درصد برای 5 سال یا بیشتر
مرحله A (اولیه)
- تا 3 تومور وجود دارد. همه تومورها کوچک‌تر از 3 سانتیمتر هستند.
- علائم خاصی ندارد و تومور به رگ‌های خونی بزرگ در کبد گسترش پیدا نکرده است
- میزان طول بیمار عمر بدون درمان: 3 سال
- میزان طول عمر با درمان: 50-70 درصد برای 5 سال یا بیشتر
مرحله B (مرحله متوسط)
- بیش از 3 تومور در کبد وجود دارد و یا 1 تا 3 تومور که حداقل یکی از آن‌ها بزرگ‌تر از 3 سانتیمتر است.
- علائم خاصی ندارد و تومور به رگ‌های خونی بزرگ در کبد گسترش پیدا نکرده است
- میزان طول بیمار عمر بدون درمان: 16 ماه
- میزان طول عمر با درمان: 20 ماه
مرحله C (مرحله پیشرفته)
- سرطان به رگ‌های خونی بزرگ در کبد گسترش‌یافته، اما به سایر قسمت‌های بدن گسترش نیافته است.
- علائم دارد
- میزان طول بیمار عمر بدون درمان: 4 – 8 ماه
- میزان طول عمر با درمان: 6-11 ماه
مرحله D (مرحله پایانی)
- سرطان ممکن است به عروق خونی بزرگ یا به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد.
- علائم دارد
- میزان طول بیمار عمر بدون درمان: کمتر از 4 ماه
- میزان طول عمر با درمان: درمان کاملاً مؤثر وجود ندارد
درمان سرطان کبد
درمان سرطان کبد برای هر شخصی متمایز است و نوع روش درمانی به موارد متعددی ازجمله نوع سرطان کبد، مرحله سرطان، عملکرد کبد، مقدار زخم و یا شدت سیروز کبد و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.
ممکن است یک یا ترکیبی از روش‌های درمانی برای سرطان کبد استفاده شود. ازآنجایی‌که در بیشتر موارد، سرطان کبد در مرحله پیشرفته تشخیص داده می‌شود، بنابراین ممکن است گزینه‌های درمان محدود شود.
عمل جراحی
بسته به مرحله سرطان کبد، ممکن است یکی از انواع جراحی زیر را داشته باشید.
برداشتن کبد (Liver resection) یا هپتاکتومی پارسیل: شامل برداشتن تومور و بخشی از بافت سالم اطراف تومور است. عمل برداشت تومور یک روش درمان اصلی برای شرایطی است که تنها یک تومور به‌اندازه کمتر از 2 سانتیمتر وجود داشته باشد و سرطان به گره‌های لنفاوی یا رگ‌های خونی کبد گسترش نیافته است.
این روش در صورتی پیشنهاد می‌شود که آزمایش‌ها نشان دهند کبد به‌اندازه کافی سالم است و پس از جراحی به‌طور طبیعی کار می‌کند و فشار داخل ورید باب (سیاهرگی که خون را از روده و طحال به کبد می‌برد) وجود ندارد.
پیوند کبد: پیوند کبد درمان اصلی برای افرادی است که سیروز شدید دارند و بقیه کبد بعد از عمل جراحی برداشت تومور، به‌طور طبیعی کار نمی‌کند. همچنین پیوند کبد زمانی که سرطان نمی‌تواند از کبد به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، کاربرد دارد.
کموامبولیزاسیون از راه شریان کبدی (TACE)
TACE برای کاهش، کوچک کردن و کنترل تومورهای کبدی استفاده می‌شود. در این روش خون‌رسانی به تومور کبدی متوقف می‌شود و شیمی‌درمانی به‌طور مستقیم روی تومور انجام می‌شود.
TACE زمانی استفاده می‌شود که تومور با جراحی درمان نشود، اما سرطان به رگ‌های خونی اصلی در کبد، گره‌های لنفاوی یا سایر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابد. همچنین در بیمارانی کاربرد دارد که بیمارانی که دارای عملکرد خوب کبد هستند و فاقد تورم شکمی و یا مشکل ورید باب هستند.
ابلیشن تراپی (Ablation therapies)
در ابلیشن تراپی یا تخریب تومور، سلول‌های سرطانی کبد را تخریب می‌کنند، درحالی‌که سعی می‌کنند تا حد ممکن از آسیب به بافت کبد اطراف سلول‌های سرطانی ممانعت کنند. این روش برای بیمارانی انجام می‌شود که نمی‌توانند جراحی انجام دهند. ابلیشن تراپی به دو صورت انجام می‌شود:
تخریب با فرکانس رادیویی (Radiofrequency ablation (RFA): از یک جریان الکتریکی با فرکانس بالا برای ایجاد حرارت جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود… RFA برای تومورهای کبدی که به‌اندازه 2.5 سانتیمتر یا کمتر هستند و بیشتر از 3 تومور وجود ندارد، بهتر عمل می‌کند.
تزریق داخل اتانول (PEI): در این روش الکل اتانول غلیظ شده از طریق سوزن به تومور کبدی تزریق می‌شود. PEI برای تومورهای کوچک‌تر از 2 سانتیمتر مناسب است.
درمان هدف‌دار Targeted therapy
در روش درمانی هدف‌دار از دارو برای هدف قرار دادن مولکول‌های خاص (مانند پروتئین‌ها) بر روی سطح سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این مولکول‌ها پیام‌هایی به سلول‌ها ارسال می‌کنند که موجب رشد یا تقسیم سلولی می‌گردد؛ بنابراین با هدف قرار گرفتن این مولکول‌ها توسط داروهای خاص، رشد و گسترش سلول‌های سرطانی متوقف می‌شود درحالی‌که آسیب به سلول‌های طبیعی محدود می‌گردد.
این مورد برای درمان سرطان پیشرفته کبد مورداستفاده قرار می‌گیرد، هنگامی‌که فرد نمی‌تواند عمل جراحی انجام دهد یا زمانی که سرطان به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهد.
پرتودرمانی
درمان رادیوتراپی از اشعه (معمولاً اشعه ایکس) برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این روش درمان معمولا برای سرطان کبد اولیه نیست، بلکه برای کنترل سرطان کبد که به قسمت‌های دیگر بدن مانند استخوان‌ها گسترش‌یافته است، استفاده می‌شود.
مراقبت پس از درمان
پیگیری بعد از درمان‌بخش مهمی از مراقبت‌های سرطان است. بیمار نیاز دارد که به‌طور منظم و به‌ویژه در دو سال اول پس از درمان، سلامت خود را بررسی و پیگیری کند. این پیگیری‌ها به تیم درمان این امکان را می‌دهد که پیشرفت و بهبودی بیمار را کنترل کنند.
همچنین بخوانید:
