بافتن خیلی سفت موها و یا بستن آن‌ها به فرم دم‌اسبی خیلی سفت، باعث زخمی شدن پوست سر و ریزش موها می‌شود.
ریزش مو از مشکلات شایع و ناراحت‌کننده است که تأثیر محسوسی بر زیبایی و کیفیت زندگی فرد می‌گذارد.
ریزش موی سر در حالت نرمال بین 10 تا 100 عدد در روز است، اما اگر از این تعداد بیشتر شود جای نگرانی دارد و باید به دنبال علت و درمان آن بود.
اکثر مخاطبان ریزش مو مردان هستند.
حدود 66 درصد مردان در سن 35 سالگی ریزش و نازک شدن مو را تجربه می‌کنند و هرچه سن بالاتر رود تعداد افراد بیشتری را گفتار می‌کند. ریزش مو در زنان نیز تأثیرگذار است و حدود 40 درصد از زنان با آن مواجه هستند.
واکنش افراد در خصوص ریزش مو متفاوت است؛ برخی از آن‌ها ترجیح می‌دهند که ریزش موی خود را نادیده بگیرند و درمان نکنند. عده‌ای دیگر با استفاده از کلاه، روسری، موی مصنوعی و آرایش، عیب خود را می‌پوشانند و دسته دیگر یکی از راه‌های درمان موجود برای جلوگیری از ریزش مو و ترمیم موی ازدست‌رفته را انتخاب می‌کنند.
ریزش مو بسته به عواملی که باعث ظاهر شدن آن می‌شود، به‌تدریج یا به‌سرعت و همچنین به‌صورت موقت و یا دائمی اتفاق می‌افتد.
طاسی به ریزش بیش‌ازحد مو در پوست سر گفته می‌شود.
ژنتیک و سن از مهم‌ترین دلایل طاسی هستند.
عوامل مؤثر بر ریزش مو
عفونت قارچی
عفونت‌های قارچی روی سر از یک نقطه کوچک شروع‌شده و در پوست سر گسترش می‌یابد.
در هر قسمتی از سر که آلوده به این عفونت شود، تارهای مو شکننده می‌گردد و به‌راحتی ریزش پیدا می‌کنند. مناطق آسیب‌دیده قرمز، ملتهب و پوسته‌پوسته می‌گردند و همراه با خارش هستند.
قارچ های بیماری زای پوست سر :
- Microsporum audouinii
- Microsporum gypseum
- Trichophyton megninii
- Trichophyton violaceum
این قارچ ها در اثر تماس انسان با خاک، حیوانات خانگی و وحشی، اشیاء و تماس فرد با فرد آلوده‌شده منتقل می‌شوند.
فولیکولیت (Folliculitis)
التهاب و عفونت فولیکول مو را فولیکولیت گویند.
در فولیکولیت‌های شدید، مو به‌طور کامل از بین می‌رود.
عوامل به وجود آورنده ی فولیکولیت:
- عوامل عفونت‌زا مانند باکتری‌های Pseudomonas aeruginosa و Staphylococcus aureus
- رشد زیرپوستی موها و استفاده از روغن و ژل روی محل رشد مو
- آسیب رساندن به پوست
- جوش و آکنه
- بیماری‌هایی مانند دیابت، ایدز و سرطان
درمان از طریق آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و خوراکی، شست‌وشو صورت با ژل‌های بهداشتی و رعایت نظافت شخصی امکان‌پذیر است.
تغییرات هورمونی
عدم تعادل هورمونی یکی از دلایل اصلی ریزش مو است.
تغییرات هورمونی به علت حاملگی، زایمان، یائسگی و مشکلات تیروئید رخ می‌دهد.
سه هورمون که عمدتاً بر رشد مو تأثیر می‌گذارد:
- تیروکسین
- استروژن
- پروژسترون
گنادوتروپین‌ها هورمون‌های مؤثر در رشد مو هستند، زیرا هورمون‌های تستوسترون، استروژن، پروژسترون و FSH توسط گنادوتروپین‌ها تنظیم و ترشح می‌شوند.
کمبود هورمون تیروکسین و آندروژن منجر به ریزش مو می‌شود.
افزایش سطح استروژن در بدن زنان در دوران بارداری، موهای زنان را ضخیم‌تر می‌کند اما سطح پایین هورمون استروژن پس از زایمان و یا در دوران یائسگی باعث نازک شدن و ریزش بسیاری از موهای بدن می‌شود.
تولید هورمون دی هیدرو تستوسترون (DHT) از دلایل ریزش مو در مردان و زنان است. DHT به گیرنده‌های فولیکول مو متصل می‌شوند، فولیکول‌ها را کوچک و شرایط را برای زنده ماندن سلول‌ها و رشد مو سخت‌تر می‌کنند.
مصرف دارو و روش‌های درمانی
ریزش مو می‌تواند یک عارضه جانبی از مصرف داروهای خاص باشد، مانند آن‌هایی که برای سرطان، آرتروز، افسردگی، مشکلات قلبی، نقرس، فشارخون و داروهایی که برای مشکلات تخمدانی زن‌ها استفاده می‌شود.
جراحی ناحیه سر و پرتودرمانی نیز موجب ریزش سر به‌صورت موقت و گاهی دائم، می‌گردد.
بستن و حالت دادن مو
بافتن خیلی سفت موها و یا بستن آن‌ها به فرم دم‌اسبی خیلی سفت، باعث زخمی شدن پوست سر و ریزش موها می‌شود. همچنین رنگ کردن مو با دکلره،کراتینه کردن و استفاده از مواد روغنی و افشانه‌های مختلف موجب نازک شدن ساقه مو، التهاب و مسدود شدن منافذ پوست سر می‌شوند.
کاهش یا افزایش ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها در بدن
چندین ماده مغذی حیاتی برای رشد مو طبیعی شامل:
- پروتئین‌ها
- ویتامین A، C، E
- بیوتین (B7 )
- نیاسین (B3)
- کلسیم
- منگنز
- آهن
- روی
- ید
با انجام آزمایش خون و تست آنالیز مو (Thermomechanical Analysis(TMA)) می‌توان تشخیص داد که بدن کمبود چه ماده‌ای را دارد و برای درمان از مکمل‌ها و یا تغییر رژیم غذایی استفاده کرد.
همیشه کمبود یک ماده غذایی موجب ریزش مو نمی‌شود بلکه عکس آن نیز ممکن است
ریزش مو در اثر زیاد بودن عناصر زیر در بدن نیز رخ می‌دهد:
- مس
- آهن
- سلنیوم
- آلومینیوم
- آرسنیک
- سرب
- جیوه
پس از انجام تست آنالیز مو و تشخیص اینکه چه عنصری در بدن زیاد است، لازم است درمان را با رعایت رژیم غذایی حاوی این عناصر، مصرف نکردن مکمل‌ها و استفاده از آب‌های آشامیدنی بهداشتی و سبک برای کاهش این عناصر پیش برد.
نقش تغذیه در ریزش مو
باید به خاطر داشت که رژیم غذایی و سلامت مو به یکدیگر مرتبط هستند.
درحالی‌که انواع مختلفی از غذاهای مفید وجود دارد که می‌تواند به درمان و توقف ریزش مو کمک کند، انواع خاصی از مواد غذایی نیز وجود دارد که می‌تواند باعث ریزش مو شوند.
اگر افراد رژیم غذایی مناسب و حاوی مواد مغذی کافی داشت باشند، موی آن‌ها در هرماه حدود یک‌چهارم تا یک‌دوم اینچ رشد می‌کند. بااین‌حال برخی افراد با پرهیز یا زیاده‌روی در مصرف برخی مواد غذایی آسیب جدی به‌سلامت موی خود وارد می‌کنند. انتخاب یک رژیم غذایی سخت و محدودکننده برای کاهش وزن سریع، موجب کاهش دریافت عناصر ضروری بدن و مشکلات جسمی فراوان می‌شود.
به‌عنوان‌مثال افرادی که رژیم کتوژنیک را انتخاب می‌کنند با محدود کردن میزان کربوهیدرات در کنار مصرف پروتئین متوسط و چربی بالا در کوتاه‌مدت لاغر می‌شوند، اما این اثر کاملاً موقتی و برگشت‌پذیر است. در رژیم‌های کتوژنیک در اثر کاهش مصرف کربوهیدرات، ذخایر چربی در کبد به انرژی تبدیل می‌گردد و میزان بیوتین بدن کاهش می‌یابد و درنتیجه فرد با ریزش مو مواجه است.
داشتن رژیم‌های غذایی ضعیف که نمی‌تواند اسید معده را برای هضم پروتئین‌ها تحریک به ترشح کنند به‌نوبه خود باعث ریزش مو می‌شوند.
با اصلاح عادت غذایی درعین‌حال که مطمئن خواهید شد به‌اندازه کافی ویتامین، روی، آهن، پروتئین و امگا 3 مصرف می‌کنید از مصرف برخی مواد غذایی نیز پرهیز خواهید کرد.
در زیر به مواد غذایی مضر برای رشد مو اشاره‌شده است:
قندهای ساده :
شکر، شیرینی‌ها و هر نوع غذای شیرین با عمل ممانعت در جذب پروتئین‌های مفید مو باعث ریزش مو می‌شوند.
آسپارتام:
آسپارتام یک شیرین‌کننده مصنوعی است که ارتباط مستقیم با ریزش مو دارد.
این ماده تحت نام‌های تجاری نوتراسوئیت، اکوال، اسپون فول و آمینوسوئیت به فروش می‌رسد و یکی از ترکیبات موجود در آدامس، نوشیدنی و شیرینی‌ها است.
فست فود:
مواد غذایی چرب و سرخ‌شده با مسدود کردن منافذ پوست، شرایط را برای فولیکول و رشد ساقه مو محدود می‌کنند. همچنین این چربی‌ها به افزایش سطح تستوسترون مرتبط هستند که منجر به افزایش سطح DHT می‌شود.
الکل:
الکل میزان روی را در بدن کاهش می‌دهد و موها را خشک و شکننده می‌کند.
کافئین:
زیاده‌روی در مصرف مواد کافئین دار مانند چای و قهوه باعث کم شدن آب بدن می‌شود که برای فولیکول‌های مو مفید نیست. اما مصرف متعادل آن‌ها به فرد انرژی می‌دهد و ذهن را تحریک به فعالیت می‌کند . این‌گونه استرس که از عوامل مهم ریزش مو است از فرد دور می‌شود.
غذاهای جیوه دار:
مصرف ماهی به دلیل اینکه منبع بسیار غنی از امگا 3 است برای تقویت مو مفید است اما برخی ماهی‌ها مانند اره‌ماهی، ماهی تن، حاوی جیوه بالایی هستند که خوردن آن‌ها ریزش مو را تشدید می‌کنند.
