با شایع ترین با علائم سنگ مثانه آشنا شوید

علائم سنگ مثانه و درمان آن

سنگ های مثانه کریستال های کوچکی هستند که در ادرار تشکیل می شوند. زمانی که مواد معدنی موجود در ادرار غلیظ و متبلور شوند، سنگ هایی از جنس مواد معدنی تشکیل می دهند و در مثانه به دام می افتند. سنگ مثانه در اشکال و اندازه های مختلف وجود دارد. سنگ مثانه در مردان بالای 50 سال شایع‌تر است که معمولاً به دلیل بزرگ شدن غده پروستات است. سنگ‌های مثانه کوچک ممکن است بدون درمان از بین بروند، اما گاهی اوقات سنگ‌های مثانه نیاز به دارو یا جراحی دارند. اگر سنگ مثانه درمان نشود، ممکن است منجر به عفونت و سایر عوارض شود.

علائم سنگ مثانه

علائم سنگ مثانه در همه یکسان نیست، گاهی اوقات سنگ های مثانه، حتی سنگ های بزرگ هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. اما اگر سنگ دیواره مثانه را تحریک کند یا جریان ادرار را مسدود کند، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

احساس درد یا فشار زیر شکم
درد در هنگام ادرار کردن
تکرر ادرار و از دست دادن کنترل ادرار
مشکل در ادرار کردن یا قطع شدن جریان ادرار
خون در ادرار
ادرار کدر یا تیره رنگ
درد در آلت تناسلی

چه عواملی باعث ایجاد سنگ مثانه می شود؟

برخی از عفونت ها می توانند منجر به تشکیل سنگ مثانه شوند. گاهی اوقات یک بیماری زمینه ای که بر توانایی مثانه برای نگه داشتن، ذخیره یا دفع ادرار تأثیر می گذارد، می تواند منجر به تشکیل سنگ مثانه شود. هر ماده خارجی موجود در مثانهنیز میتواند باعث ایجاد سنگ مثانه می شود. مردان، به ویژه افراد بالای 50 سال، بیشتر در معرض سنگ مثانه هستند.

شایع ترین شرایطی که باعث ایجاد سنگ مثانه می شود عبارتند از:

بزرگ شدن غده پروستات

بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH) می تواند باعث ایجاد سنگ مثانه در مردان شود. بزرگ شدن پروستات می تواند جریان ادرار را مسدود کند و از تخلیه کامل مثانه جلوگیری کند.

سنگ کلیه

سنگ هایی که در کلیه های شما تشکیل می شوند مانند سنگ های مثانه نیستند. آنها به روش های مختلف توسعه می یابند. اما سنگ های کوچک کلیه ممکن است از حالب ها به داخل مثانه حرکت کنند و اگر دفع نشوند می توانند به سنگ مثانه تبدیل شوند.

آسیب عصبی

به طور معمول، اعصاب پیام هایی را از مغز به ماهیچه های مثانه می رسانند و عضلات مثانه را برای سفت شدن یا رها شدن هدایت می کنند. اگر این اعصاب آسیب ببینند ممکن است مثانه به طور کامل تخلیه نشود و در زمان مناسب سفت یا آرام شوند. این مشکل به مثانه نوروژنیک یا مثانه غصبی معروف است. آسیب عصبی سکته مغزی، آسیب های نخاعی، بیماری پارکینسون، دیابت، فتق دیسک و تعدادی از مشکلات دیگر می توانند به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند آسیب بزنند.

التهاب مثانه

التهاب مثانه که گاهی به دلیل عفونت های دستگاه ادراری یا پرتودرمانی لگن ایجاد می شود، می تواند منجر به سنگ مثانه شود.

دیورتیکول مثانه

دیورتیکول مثانه برآمدگی و کیسه هایی هستند که به صورت تکی و یا چندتایی در دیواره مثانه ایجاد می شوند. این عارضه در برخی افراد از بدو تولد وجود دارد و در برخی دیگر در اثر دلایلی بعدها ایجاد می شود دیورتیکول مثانه سبب بروز عفونت های دستگاه ادراری، سنگ مثانه، تومورهای مثانه و مشکل ادرار کردن، میشود.

تجهیزات پزشکی

کاتترهای مثانه لوله‌های باریکی هستند که از طریق مجرای ادرار وارد می‌شوند تا به تخلیه ادرار از مثانه کمک کنند. اینها ممکن است باعث ایجاد سنگ مثانه شوند. همینطور اشیایی که به طور تصادفی به مثانه حرکت می کنند، مانند دستگاه پیشگیری از بارداری یا استنت ادراری. کریستال های معدنی که بعداً تبدیل به سنگ می شوند، تمایل دارند روی سطوح این دستگاه ها تشکیل شوند.

افتادگی مثانه

سیستوسل یا افتادگی مثانه زمانی رخ میدهد که دیواره مثانه زن ضعیف می شود، افت می کند و در ناحیه لگن فشار ایجاد می کند. سیستوسل موجب بروز مشکلات ادراری مانند عدم کنترل و ایجاد تکرر ادرار میشود.

آسیب به ستون فقرات

افراد مبتلا به آسیب های جدی ستون فقرات و فلج یا از دست دادن کنترل عضلانی در ناحیه لگن قادر به تخلیه کامل مثانه خود نیستند.

عوارض

سنگ های مثانه ای که دفع نمی شوند، حتی آنهایی که علائمی ایجاد نمی کنند، می توانند منجر به عوارضی مانند مشکلات ادراری طولانی مدت شوند که درد یا تکرر ادرار شایع ترین انها است. سنگ های مثانه همچنین می توانند در دهانه ای که ادرار از مثانه خارج می شود به مجرای ادرار نشسته و جریان ادرار را مسدود کند. عفونت های دستگاه ادراری مثل عفونت‌های باکتریایی در دستگاه ادراری ممکن است ناشی از سنگ مثانه باشد.

سنگ مثانه چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر علائمی دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. آنها روی شکم شما فشار می آورند تا ببینند آیا درد دارید یا خیر. برای مردان، پزشک ممکن است یک معاینه رکتوم برای بررسی پروستات انجام دهد. آزمایشات دیگری که به تشخصیص این بیماری کمک میکند عبارتند از:

آزمایش ادرار
تصویربرداری لگن (سی تی اسکن، اشعه ایکس، سونوگرافی)
تصویربرداری از دستگاه ادراری (سی تی اسکن)
سیستوسکوپی (قرار دادن یک لوله کوچک و انعطاف پذیر متصل به دوربین در مجرای ادرار، جایی که ادرار از آن عبور می کند.)

درمان سنگ مثانه

برخی از سنگ های مثانه (کوچک) خود به خود دفع می شوند. این اتفاق در حین دفع ادرار رخ می دهد. ممکن است هنگام عبور آنها کمی درد وجود داشته باشد. برای افزایش دفع از طریق ادرار نوشیدن حداقل 6 تا 8 لیوان آب در روز توصیه میشود.

درصورتی که سنگ مثانه از طریق ادرار دفع نشود پزشک از روش های دیگری استفاده میکند. رایج ترین روش استفاده از سیستوسکوپ است. پزشک یک لوله کوچک متصل به دوربین را در مجرای ادرار شما قرار می دهد. دوربین سنگ ها را تشخیص می دهد. سپس پزشک از لیزر یا سونوگرافی برای شکستن سنگ ها با اندازه های کوچکتر استفاده می کند. اگر سنگ ها خیلی بزرگ باشند، ممکن است جراحی لازم باشد. پزشک سوراخی را در نزدیکی لگن بیمار ایجاد می کند تا سنگ ها را خارج کند. این نوع جراحی نیاز به نوعی بیهوشی دارد و ممکن است بیمار مجبور به بستری در بیمارستان شود.

پیشگیری از ابتلا به سنگ مثانه

سنگ‌های مثانه معمولاً به دلیل یک بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شوند که پیشگیری از آن دشوار است، اما می‌توانید با رعایت نکات زیر احتمال ابتلا به سنگ مثانه را کاهش دهید:

در صورت بروز علائم غیر معمول ادراری به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان بزرگی پروستات یا سایر بیماری های اورولوژیک ممکن است خطر ابتلا به سنگ مثانه را کاهش دهد.

به مقدار کافی مایعات بنوشید. نوشیدن مایعات به ویژه آب به پیشگیری از سنگ مثانه کمک می‌ کند زیرا مایعات غلظت مواد معدنی را در مثانه رقیق می کند. اینکه چه مقدار آب باید بنوشید به سن، اندازه، سلامت و سطح فعالیت شما بستگی دارد. بهتر است از پزشک خود بپرسید که چه مقدار مایع برای شما مناسب است.

کاهش مصرف غذاهای پرچرب، نمک و قند و همچنین پرهیز از سیگار کشیدن نیز از عوامل موثر د پیشگیری از این بیماری هستند