سرطان پستان چیست؟ سرطان پستان شایع‌ترین سرطان زنان در جهان است که شیوع آن به‌طور تقریب سالانه دو درصد افزایش می‌یابد. می‌توان گفت در حال حاضر از هر 8 نفر یک نفر مبتلابه سرطان پستان است و بیش از سایر سرطان‌ها باعث مرگ‌ومیر زنان می‌شود.
سرطان پستان زمانی شایع می‌شود که سلول‌های سالم در پستان‌ها تغییر میکنند، رشد آن‌ها از کنترل خارج می‌شود و تشکیل یک توده سرطانی می‌دهد که می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند. تومورهای بدخیم به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند اما تومورهای خوش‌خیم به دیگر نقاط بدن گسترش نمی‌یابند و در پستان رشد میکنند.
مراحل پیشرفت سرطان
گسترش تومورهای سرطانی از طریق عروق خونی یا عروق لنفاوی به سایر قسمت‌های بدن صورت می‌گیرد (متاستاز) که در چهار مرحله تقسیم می‌شود. مراحل بیان کننده رشد و گسترش سلول‌های سرطانی است. اگر سرطان از طریق بدن به قسمت‌هایی از قبیل استخوان، ریه، کبد، غدد فوق کلیه و مغز گسترش یابد، این به معنی متاستاز یا مرحله IV سرطان پستان است.
عود مجدد سرطان پستان
سرطان پستان مدتی پس از درمان، می‌تواند در پستان و یا گره‌های لنفاوی و همچنین می‌تواند درجاهای دیگر بدن تجدید یابد. بازگشت سرطان پستان تا 15 سال پس از درمان نیز امکان‌پذیر است.
انواع سرطان پستان
سرطان پستان می‌تواند تهاجمی یا غیرتهاجمی باشد.
نوع تهاجمی سرطان پستان ، به گونه ای است که به بافتهای اطراف گسترش می‌یابد. سرطان غیرتهاجمی پستان از مجاری يا لوبول ها در سينه فراتر نمی‌رود. اکثر سرطان‌های پستان در کانال‌ها یا لوب‌ها شروع می‌شوند و به نام‌های کارسینوم داکتال یا کارسینوم لوبولار نامیده شناخته می‌شوند.
کارسینوم داکتال (DCIS):
سرطان در سلول‌های تشکیل‌دهنده مجاری شیر تشکیل می‌شود. اکثر سرطان‌های پستان از این نوع است. سرطان داکتال در دو نوع تهاجمی و غیرتهاجمی وجود دارد.
کارسینوم لوبولار (LCIS):
سرطان در سلول‌های غدد ترشحی یا لوبولها تشکیل می‌شود. این نوع سرطان نادرتر و از نوع غیرتهاجمی شناخته‌شده است. درواقع کارسینوم لوبولار سرطان محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند به عامل خطری برای ابتلا به سرطان تهاجمی در هردو سینه تبدیل شود.
انواع کمتر شایع سرطان پستان عبارت اند از:
مدولاری، موسینوس، توبولی مجرایی، متاپلاستیک، کارسینوم التهابی پستان و بیماری پاژه.
علائم سرطان پستان
- تغییر در اندازه و شکل پستان
- احساس وجود یک گره سفت در پستان یا زیر بازو که لمس انها ممکن است بدون درد یا همراه با درد باشند.
- خروج ترشحات خونی از نوک پستان که معمولاً در یکی از پستان‌ها دیده می‌شود.
- خروج ترشحات به صورت خودبه‌خود و بدون اعمال فشار
- فرورفتگی یا زخم شدن نوک پستان یا تشکیل هاله در اطراف نوک پستان
- سوزش و ناراحتی پوست پستان
- تغییرات پوستی پستان مانند تغییر رنگ ريال فرورفتگی، کشیدگی یا چروک شدن پوست
- قرمز، متورم و گرم شدن پستان همراه یا بدون دانه های پوستی مشابه پوست پرتقال
عوامل خطر ابتلا به سرطان پستان
عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان را افزایش دهد:
- وراثت و عوامل ژنتیکی مانند جهش در ژنهای سرکوب‌کننده تولید تومور (مانند ژنهای BRCA1 یا BRCA2)
- سن: خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن، افزایش می‌یابد. زنان بالای 50 سال سن بیشترین آمار ابتلا به سرطان را دارند.
- دارا بودن سابقه قبلی در ابتلا به سرطان سینه
- سابقه ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان در اعضای خانواده یا نزدیکان درجه اول مانند عمو، مادربزرگ، عمه، خاله خواهرزاده و برادرزاده به خصوص در سن کمتر از 50 سال
- دارا بودن سابقه ابتلا به سرطان تخمدان در اثر جهش در ژنهای کنترل کننده تومور
- قرار گرفتن در معرض استروژن و پروژسترون زیاد. به عنوان مثال زنانی که قبل از 11 سالگی عادت ماهیانه آن‌ها شروع می‌شود و زنانی که یائسگی آن‌ها پس از سن 55 سالگی رخ می‌دهد به میزان بیشتری استروژن و پروژسترون در بدنشان تولید می‌شود.
- اولین بارداری پس از 35 سالگی
- بارداری‌های ناقص
- هورمون درمانی با استروژن و پروژسترون پس از دوران یائسگی
- مصرف قرص‌های ضدبارداری
- نژاد و قومیت: زنان سفیدپوست بیشتر از زنان سیاه‌پوست به سرطان سینه مبتلا هستند، اما در میان زنان زیر 45 سال، این بیماری در زنان سیاه‌پوست بیشتر از زنان سفیدپوست است.
- وزن: زنان یائسه چاق بیش از دیگران در معرض سرطان سینه و ابتلای مجدد به سرطان هستند.
- فعالیت بدنی: فعالیت بدنی منظم می‌تواند از زنان در برابر سرطان سینه محافظت کند
- مشروبات الکلی: نوشیدن مشروبات الکلی،خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
- اشعه یونیزایون: تابش اشعه به قفسه سینه، حتی در ماموگرافی با خطر ابتلا به سرطان سینه همراه است
تشخیص سرطان پستان
پزشک متخصص برای پی بردن به تشخیص سرطان و میزان پراکندگی آن به سایر اعضای بدن از آزمایش‌های متعددی استفاده میکند. عواملی مانند علائم بیماری، سن و وضعیت سلامتی بیمار و نتایج آزمایشات قبلی در انتخاب نوع آزمایش به پزشک کمک میکند
انواع روشهای تشخصی که پزشکان استفاده میکنند شامل:
بیوپسی:
بیوپسی یک روش مطمئن برای تشخیص سرطان است. در این روش از قسمت مشکوک به سرطان نمونه‌برداری انجام می‌گردد و نمونه جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
آزمایشات تصویربرداری:
این آزمایشات شامل ماموگرافی ، سونوگرافی و ام آر آی است.
آزمایش‌های ژنتیکی:
این آزمایش‌ها می‌تواند به تشخیص خطر بازگشت بیماری پس از درمان و موثر بودن روش درمان در کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک میکند
آزمایش‌های خون:
شامل شمارش کامل خون (CBC) که برای اندازه‌گیری تعداد سلول‌های مختلف از قبیل گلبول قرمز و گلبول های سفید می‌شود. آزمایش دیگر، آزمایش شیمی خون است که برای بررسی سلامت کبد و کلیه ها استفاده می‌شود.
برای برخی بیماران پیش از شروع شیمی درمانی آزمایش هپاتیت انجام می‌شود و اگر شواهدی از وجود عفونت هپاتیت B یا هپاتیت C یافت شود، پیش از شیمی درمانی از داروهای خاص برای سرکوب ویروس ها استفاده می‌شود.
درمان سرطان پستان:
جراحی:
جراحی به دو صورت انجام می‌شود در حالت اول تومور و برخی بافتهای سالم اطراف تومور برداشته می‌شود (لامپکتومی) و در حالت دوم کل پستان برداشته می‌شود (ماستوکتومی). در ماستوکتومی وسیع‌تر علاوه بر پستان، غدد لنفاوی نیز برداشته می‌شوند.
شیمی درمانی:
از طریق انتقال دارو به خون بیمار، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. مصرف دارو توسط بیمار به صورت داخل عضلانی و خوراکی نیز امکان پذیر است.
پرتو درمانی:
پرتودرمانی معمولاً به مدت چندین هفته به صورت روزانه و از طریق تابش شعه X به پستان و تومور انجام می‌شود.
هورمون درمانی:
برای درمان سرطان سینه ناشی از مقدار بالای هورمون‌های استروژن و پروژسترون استفاده می‌شود. مسدود کردن هورمون‌ها می‌تواند در جلوگیری از عود سرطان و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان پستان موثر واقع شود.
درمان هدفمند:
درماني است که در آن ژن‌ها، پروتئین‌ها و يا محيط بافت خاص که به رشد و بقاء سرطان کمک میکند را هدف قرار می‌دهد. این درمانها بسیار متمرکز و متفاوت از شیمی درمانی هستند. این نوع درمان، رشد و گسترش سلول‌های سرطانی را محدود میکند و باعث کاهش آسیب به سلول‌های سالم می شود.
برای مطالعه ی تغذیه مناسب در سرطان پستان اینجا کلیک کنید.
