از جمله خواص آلو ، اثرات ضد چاقی و ضدالتهابی روی سلول‌ها، ازجمله سلول‌های چربی است.
آلو از میوه‌های تک‌هسته‌ای و محصول بومی اروپا و آسیا است که از انتهاي فصل بهار و در تابستان به میزان زیاد در دسترس قرار می‌گیرد. درخت این میوه در مناطق گسترده جغرافیایی کشت می‌گردد و دارای سه گونه اصلی زیر است:
- اروپایی
- ژاپنی
- آمریکایی
این سه گونه ی آلو در رنگ، اندازه و ویژگی‌های رشد متفاوت‌اند.
انواع ارقام میوه به فرم گرد و بیضی، طعم‌های ترش و شیرین یا کمی تلخ، رنگ بافت زرد، قرمز روشن تا تیره، بنفش و سبز است. اکثر آلوهای موجود در بازار، ارقام آلوی اروپایی (Prunus domestica) هستند. در ایران انواع ارقام آلو کشت می‌شود که متداول‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- بخارا
- قطره‌طلا
- شابلون
- اختری
- سانتاروزا
- برقان
- گوجه‌سبز
میوه آلو به خاطر داشتن طعم و عطر مطبوع مصارف غذایی زیادی دارد.
میوه آن را می‌توان به‌صورت تازه مصرف کرد و یا با فراوری و تبدیل به آب‌میوه، مربا، ژله، پودینگ و آلوی خشک در برنامه غذایی روزانه آن را وارد کرد.
کنسانتره آلو نیز در تهیه آب‌نبات و شیرینی کاربرد دارد.
ارزش غذایی و خواص آلو
آلو منبع بسیار خوبی از کربوهیدرات، ویتامین A و C،کلسیم، منیزیم، آهن، پتاسیم و حاوی مقدار قابل‌توجهی ترکیبات فنولی با اثر آنتی‌اکسیدانی است.
ارزش غذایی موجود در 100 گرم میوه آبدار آلو در جدول زیر آورده شده است.
| ترکیبات مغذی | مقدار | ترکیبات مغذی | مقدار |
| انرژی | 46کیلوکالری | ویتامینB6 | 0.029 میکروگرم |
| آب | 87.23گرم | ویتامین E | 0.05 میلی‌گرم |
| فیبر | 1.4گرم | فولات | 5 میکروگرم |
| پروتئین | 0.7گرم | پتاسیم | 157میلی‌گرم |
| کربوهیدرات | 11.42گرم | آهن | 0.17 میلی‌گرم |
| قند | 9.92 گرم | کلسیم | 6 میلی‌گرم |
| چربی | 0.3گرم | سدیم | 1 میلی‌گرم |
| ویتامین A | 345 یکای بین‌المللی | منگنز | 0.052 میلی‌گرم |
| ویتامینC | 9.5 میلی‌گرم | روی | 0.1 میلی‌گرم |
| ویتامین B1 | 0.028 میلی‌گرم | مس | 0.057 میلی‌گرم |
| ویتامین B2 | 0.026 میلی‌گرم | منیزم | 7 میلی‌گرم |
| ویتامین B3 | 0.417 میلی‌گرم | فسفر | 16میلی‌گرم |
| ویتامین K | 6.4 میکروگرم | ||
خواص آلو برای سلامتی
بهبود هضم و جذب غذا
آلو و به‌خصوص آلوی خشک منبع خوبی از فیبر و سوربیتول و ایزتین هستند.
این ترکیبات به تنظیم عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند.
آلو و یا آلو خشک در درمان اختلالات گوارشی مثل یبوست مؤثر است.
سوربیتول و ایزتین دارای اثر ملین هستند و با تحریک روده موجب كشیده شدن آب از بافت‌ها به داخل مدفوع شده و درنتیجه تخلیه مدفوع را تحریك و آسان می‌کنند.
خواص آنتی‌اکسیدانی و ایمنی
این میوه شامل ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئید پلی فنولی مانند لوتئین، کریپتوکسانتین، زاکسنتین، نئول کلرژن و اسید کلرورنیک هستند. این اجزا در جلوگیری از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد اکسیژن عمل می‌کنند. فنل های موجود در آلو نیز اثر محافظتی خود را بر روی چربی‌های ضروری در سلول و غشای سلولی در برابر هرگونه صدمات ناشی از استرس اکسیداتیو متمرکز می‌کنند. ویتامین C و سایر ترکیبات ایمنی موجود در آلو باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت‌ها می‌شود. این ترکیبات با سنتز اکسید نیتریک (NO)سلول‌های توموری را مهار می‌کنند و سایر فرایندهای مختلف متابولیک بدن را بهبود می‌بخشند.
محافظت از سلامت قلب و عروق
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف منظم آلو خشک‌شده به ارتقای سیالیت خون در رگ‌ها کمک می‌کند.
مواد معدنی ضروری مانند آهن و مس در تشکیل گلبول‌های قرمز نقش دارند و باعث گردش خون سالم می‌شوند. مس همچنین در جذب آهن کمک می‌کند و مانع از بیماری‌های مختلف مانند کم‌خونی و آرتریت می‌شود.
پتاسیم نیز جزء مهمی از مایعات سلولی و بدن است که به کنترل قلب و فشارخون کمک می‌کند.
محافظت از دستگاه عصبی
آلو شامل ویتامین B6 است که به انتقال سیگنال‌های عصبی و کمک به عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک می‌کند. آن‌ها همچنین در رشد طبیعی مغز مؤثرند. تریپتوفان و اسیدآمینه موجود در آلو به تولید انتقال‌دهنده عصبی سروتونین کمک می‌کند که نقش مهمی در بهبود خواب، اشتها و تمرکز دارد. فلاونوئید ها و پتاسیم موجود در عصاره آلو از اختلالات شناختی مرتبط با سن مانند آلزایمر و پارکینسون جلوگیری می‌کند و باعث بهبود عملکرد حافظه می‌شود.
درمان چاقی
آلوها ماده غذایی با چگالی انرژی کم است (دو عدد آلو متوسط تنها 70 کالری دارند) پس می‌تواند در رژیم غذایی به کاهش مصرف کالری برای کاهش وزن و کنترل گرسنگی کمک کند. مطالعات نشان داده است که مصرف میوه‌های سنگی مانند آلو به دلیل وجود ترکیبات زیست فعال، به مبارزه با سندرم متابولیک کمک می‌کند. فلاوونوئیدها و اجزای فنولی مانند آنتوسیانین ها، اسید کلروژنیک، کورستین و کاتچین موجود در آن‌ها اثرات ضد چاقی و ضدالتهابی روی سلول‌ها، ازجمله سلول‌های چربی‌دارند. علاوه‌براین، آن‌ها همچنین در جلوگیری از مشکلات چاقی مانند اختلالات کلسترول، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کنند.
کنترل دیابت
آلو باعث اثرات ضد هیپرگلیسمی می‌شود.
مصرف عصاره آلو در کاهش قند خون و تري گلیسیرید در بدن کمک مي‌کند.
فلاوونوئیدها موجود در آلو اثرات محافظتی را در برابر مقاومت به انسولین دارند و به افزایش حساسیت به انسولین در بدن کمک می‌کنند. محتوای فیبر موجود در آن‌ها همچنین به اثر محافظتی قلب با کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) اضافه می‌کند. آلو تازه دارای شاخص گلیسمی کم و در حدود 40 و بار گلیسمی 2 است، بنابراین افزایش قند خون در بدن را کنترل و به کاهش وزن در فرد کمک می‌کند.
تقویت بینایی
آلوهای تازه، به‌ویژه نوع زرد آن، منبع متوسطی از ویتامین A و β-کاروتن هستند.
ویتامین A برای بینایی ضروری است. همچنین برای حفظ مخاط و پوست سالم لازم است.
مصرف میوه‌های طبیعی غنی از ویتامین A برای محافظت در برابر سرطان‌های ریه و حفره دهان مؤثر است.
زاکسنتین موجود در آلو از آسیب ناشی از نور به شبکیه و بروز بیماری آب‌مروارید چشم جلوگیری می‌کند.
محافظت از استخوان‌ها
مصرف آلو خشک باعث اقدامات آنابولیک و ضد انعقادی می‌شود که به حفظ استخوان‌های سالم کمک می‌کند. فلاوونوئیدها مانند اسید کافئیک و روتین موجود در آن‌ها به حفظ بافت استخوانی و جلوگیری از بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان در زنان یائسه کمک می‌کنند. پلی فنول ها، همراه با مقدار پتاسیم موجود در آلو خشک، بهبود تراکم استخوان و جلوگیری از کمبود استخوان ناشی از کمبود هورمون تخمدان را تشویق می‌کنند. ویتامین K در متابولیسم استخوان ضروری است و در انتقال کلسیم در سراسر بدن و جلوگیری از خونریزی شدید عمل می‌کند.
مراقبت از پوست و مو
ویتامین C، همراه با آنتی‌اکسیدان‌های دیگر باعث حفظ پوست در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید و جوان‌سازی آن می‌شوند. محتوای مس در آلو به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و برای سلامتی عصبی و ایجاد کلاژن ضروری است. مواد مغذی ضد پیری، کاهش لکه‌های تیره و چین‌وچروک در پوست کمک می‌کنند. مصرف آلو موجب افزایش جریان خون می‌شود و مواد و اکسیژن موردنیاز برای ترمیم زخم را فراهم می‌کند.
افرادی که آلو می‌خورند موهای سالم، قوی و ضخیم دارند.
ویتامین E در آلو باعث تقویت غشای سلولی و جلوگیری از حمله رادیکال‌های آزاد به فولیکول‌های پوست سر می‌شود. محتوای بالای آهن در این میوه گردش خون را بهبود می‌بخشد و مویرگ‌ها را برای ازدیاد موهای قوی‌تر و ضخیم‌تر بهبود می‌بخشد. ویتامین C با سوزاندن باکتری‌ها را روی پوست سر، پوست را خنثی می‌کند و شوره سر را از بین می‌برد.
آلو با حفظ رنگ طبیعی مو مانع از سفید و خاکستری شدن آن می‌شود.
آلوی خشک
میوه آلو به دلیل داشتن رطوبت بالا و کوتاه بودن فصل برداشت به شکل خشک نگهداری می‌شود.
فرایند خشک‌کردن آلو به روش سنتی در کنار باغات و به روش صنعتی با استفاده از هوای داغ یا فرایند اسمزی با استفاده از شکر و نمک انجام می‌گیرد. آلوی خشک را به‌صورت خام و هم به‌صورت پخته در تنقلات یا در غذا (برای طعم دادن به آن) استفاده می‌شود. هر 100 گرم آلوی خشک‌شده دارای 240 کیلوکالری، 7.1 گرم فیبر، 63.88 گرم کربوهیدرات38.13 گرم قند، 2.2 گرم پروتئین، 234 میکروگرم ویتامین A، 59 میکروگرم ویتامینK، 0.6 میکروگرم ویتامین C، 732 میلی‌گرم پتاسیم، 69 میلی‌گرم فسفر، 43 میلی‌گرم کلسیم و 41 میلی‌گرم منیزم و2 میلی‌گرم سدیم است. مقادیر این ترکیبات با توجه به نوع خشک‌کردن و فراوری آلو تغییر می‌کند.
درصد ترکیبات موجود در 100 گرم آلوی خام خشک‌شده
درصد ترکیبات موجود در 100 گرم آلوی خام خشک‌شده به روش اسمزی با شکر
از مهم‌ترین مزایای مصرف آلوی خشک موارد زیر را می‌توان نام برد:
- یبوست را در کودکان و بزرگ‌سالان رفع می‌کند. تحقیقات نشان داده مبتلایان به یبوست مزمن با مصرف یک‌دوم فنجان آلوی خشک در طی هشت هفته بهبود چشم‌گیری پیداکرده‌اند.
- درد مفاصل را تسکین می‌دهد
- از استخوان‌ها محافظت می‌کند و باعث استحکام آن‌ها می‌شود
- ضربان قلب را تنظیم می‌کند
- برای محافظت از چشم، دید در شب و سلامت قرنیه مفید است
- سیستم ایمنی بدن را تقویت و سلول‌های خطرزا در بدن را نابود می‌کند
عوارض مصرف آلو
باوجود مزایای ذکرشده در مصرف آلوی خشک نباید زیاده‌روی کرد زیرا میزان فروکتوز در میوه خشک آلو زیاد است و افرادی که قادر به تحمل این مقدار قند نیستند دچار اسهال می‌شوند. همچنین سوربیتول موجود در آلوی خشک بیشتر از آلوی تازه است که با مصرف زیاد، منجر به اسهال می‌شود. آلوی خشک پخته‌شده حاوی مقادیری آکریل آمید نوروتوکسین است که این ماده یک نوع سم عصبی و سرطان‌زا است. هر 6 عدد آلوی خشک دارای 150 کالری است و مصرف 100 تا 200 کالری از تنقلات در روز برای بدن کافی است. بنابراین افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند و تمایل به حفظ وزن فعلی خوددارند ، نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنند.
شاخص گلایسمیگ و بار گلایسمیک آلو
بر اساس تحقیقات منتشرشده توسط دانشگاه سیدنی استرالیا، 60 گرم(6 عدد) آلو خشک بدون افزودنی شکر و مواد نگه‌دارنده، دارای مقدار شاخص گلایسمی 29 و بار گلیسمی 10 است ولی ازآنجایی‌که آلو خشک موجود در بازار با روش‌های صنعتی و افزودن مواد فراوری می‌شوند و حاوی مقدار متراکم‌تر از کالری و قند طبیعی نسبت به آلوی تازه هستند، به افراد مبتلابه دیابت و یا قند بالا توصیه می‌شود میوه تازه آلو را مصرف کنند. در ضمن مصرف آلو خشک‌شده با غذاهای کم گلیسمی، مانند آجیل و شیر کم‌چرب، می‌تواند به حفظ قند خون و اشتها کمک کند.
نکاتی درباره ی خرید آلو
آلو خشک را از فروشگاه‌های معتبر و به‌صورت بسته‌بندی و بهداشتی تهیه کنید زیرا نوع روش فراوری آن بر کیفیت محصول تأثیرگذار است. مهم‌ترین معایب خشک‌کردن سنتی، سرعت‌پایین فرآیند و میزان بالای آلودگی میکروبی محصول تولیدی است. در عملیات خشک‌کردن صنعتی با استفاده از هوای داغ، اگرچه مدت‌زمان فرآیند در مقایسه با روش‌های سنتی کوتاه‌تر است، اما مصرف انرژی بالا بوده و به دلیل اعمال حرارت‌های نسبتاً شدید، کیفیت فرآورده به‌ویژه خواص حسی و تغذیه‌ا‌‌ی کاهش مییابد. علاوه‌براین، واکنش‌های قهوه‌ای شدن نیز طی خشک‌کردن سنتی و صنعتی کیفیت آلو را تحت تأثیر قرار می‌دهند. ولی فرآیندهای اسمزی باعث بهبود کیفیت، بدون افزودن مواد شیمیایی می‌تواند رنگ، طعم و بافت محصول، همچنین مواد مغذی موجود در محصول طی زمان نگهداری را حفظ کند.
