تاثیر رژیم غذایی برسیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن یک است شبکه پیچیده است که بهطور مداوم برای محافظت از بدن در برابر آنتیژنها که با پاتوژن ها، ازجمله باکتریها، سموم، انگلها و ویروسها ارتباط دارد، محافظت میکند. سیستم ایمنی بدن برای سالم ماندن باید عملکرد خوبی داشته باشد. برخی بیماریها، داروها و سبک زندگی، مانند سیگار و نوشیدن بیشازحد الکل، میتواند بر عملکرد ایمنی بدن تأثیر منفی بگذارد .تحقیقات نشان میدهد رژیم غذایی فرد میتواند بر سلامت سیستم ایمنی بدن نیز تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی تاثیر رژیم غذایی بر سیستم ایمنی بدن می پردازیم.
سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن دو خط دفاعی ارائه میدهد: ایمنی ذاتی و ایمنی تطبیقی.
مصونیت ذاتی اولین خط دفاعی است و از موانع فیزیکی مانند پوست و غشاهای مخاطی و دفاع شیمیایی و سلولی تشکیل شده است. سیستم ایمنی ذاتی غیراختصاصی است؛ زیرا در برابر همه مهاجمان خارجی واکنش یکسانی نشان میدهد.
اگر سیستم ایمنی ذاتی در برابر تهدید بالقوه بیاثر باشد، سیستم ایمنی تطبیقی آن را کنترل میکند.
سیستم ایمنی سازگار از سلولهای خونی و پروتئینهای ویژهای تشکیل شده است که علت خاص عفونت را هدف قرار میدهد. سیستم ایمنی تطبیقی دارای “حافظه” است، به همین دلیل بدن فرد پس از قرار گرفتن در معرض اولیه بیماریهای خاص، ایمن میشود.
تاثیر رژیم غذایی بر سیستم ایمنی بدن :
خوردن مواد مغذی کافی بهعنوان بخشی از یک رژیم غذایی متنوع برای سلامتی و عملکرد همه سلولها ازجمله سلولهای ایمنی بدن لازم است. در ادامه تاثیر رژیم غذایی بر سیستم ایمنی بدن را بیشتر بیان خواهیم کرد.
برخی از الگوهای غذایی ممکن است بدن را بهتر در برابر حملات میکروبی و التهاب بیشازحد آماده کند، اما بعید است که غذاهای جداگانه محافظت ویژهای داشته باشند. هر مرحله از پاسخ ایمنی بدن به وجود عناصر ریزمغذی بسیاری متکی است. نمونههایی از مواد مغذی که برای رشد و عملکرد سلولهای ایمنی حیاتی شناختهشدهاند، شامل ویتامین C، ویتامین D، روی، سلنیوم، آهن و پروتئین ازجمله اسیدآمینه گلوتامین است. آنها در انواع غذاهای گیاهی و حیوانی یافت میشوند.
رژیمهای غذایی غربی که ازنظر تنوع محدود و دارای مواد مغذی کمتر باشند، در درجه اول از غذاهای فوقالعاده فرآوری شده تشکیلشدهاند و غذاهای فرآوری نشده نیز ندارند، میتوانند بر سیستم ایمنی سالم، تأثیر منفی بگذارند. همچنین اعتقاد بر این است که یک رژیم غذایی حاوی قند تصفیهشده و گوشت قرمز و مقدار کمی از میوه و سبزیها باشد، میتواند باعث ایجاد اختلال در میکروارگانیسمهای روده سالم، درنتیجه التهاب مزمن روده و سیستم ایمنی سرکوبشده مرتبط شود.
میکروبیومیک داخلی روده یک میکروارگانیسم یا میکروب است که در بدن ما و بیشتر در رودهها زندگی میکند. دانشمندان دریافتند که میکروبیوم نقشی اساسی در عملکرد ایمنی بدن دارد. روده محل اصلی فعالیت ایمنی و تولید پروتئینهای ضد میکروبی است. این رژیم غذایی در تعیین انواع میکروبها در روده ما نقش زیادی دارد. همچنین ممکن است منجر به دیس بیوزیس شود که شامل اختلالات گوارشی، مانند نفخ شکم است.
به نظر میرسد یک رژیم غذایی غنی از فیبر با مقدار زیادی میوه، سبزی، غلات کامل و حبوبات از رشد و نگهداری میکروبهای مفید پشتیبانی میکند. برخی از میکروبهای مفید باعث تجزیه فیبرها به اسیدهای چرب زنجیره کوتاه میشوند که نشان داده شده است تحریککننده فعالیت سلولهای ایمنی بدن هستند. به این فیبرها گاهی پری بیوتیک گفته میشود زیرا میکروبها را تغذیه میکند. ازاینرو، رژیم غذایی حاوی غذاهای پری بیوتیک و پروبیوتیک ممکن است مفید باشد. غذاهای پروبیوتیک حاوی باکتریهای مفید زنده هستند و غذاهای پروبیوتیک حاوی فیبر و الیگوساکاریدها هستند که باکتریها را تغذیه و حفظ میکنند.
- غذاهای پروبیوتیک شامل کفیر، ماست پروبیوتیک، سبزیهای تخمیر شده، کلم ترش، تمپه، چای کومبوچا، کیمچی و میسو است.
- غذاهای پری بیوتیک شامل سیر، پیاز، ترهفرنگی، مارچوبه، کنگر فرنگی، موز و جلبک دریایی است. بااینحال، مصرف انواع میوهها، سبزیها، لوبیا و غلات سبوسدار برای پری بیوتیک های غذایی است.
اثرات سوء رژیمهای ناسالم
- مطالعهای که شامل 562 بزرگسال 85 ساله و بالاتر که مبتلا به دیابت نبودند، نشان داد شرکتکنندگانی که سطح قند خون بالاتری داشتند، ایمنی ذاتی کمتری داشتند. آنها همچنین سطح CRP بالاتری داشتند که نشانگر التهاب است. سطح بالاتر قند خون با یک پاسخ ایمنی ضعیف در افراد دیابتی نیز وجود دارد.
- مطالعات نشان میدهد که رژیمهای غذایی حاوی چربی اشباعشده ممکن است باعث التهاب شوند، باکتریهای روده را دفع کرده و عملکرد گلبولهای سفید خون را مهار میکند.
- رژیمهای غذایی حاوی نمک زیاد با اختلال در تنظیم التهاب در بدن و افزایش خطر ابتلا به برخی بیماریهای خود ایمنی، مانند آرتریت روماتوئید را به همراه دارد.
- رژیمهای غذایی نوع غربی با افزایش خطر ابتلا به چندین بیماری مزمن ازجمله سرطانهای خاص، بیماریهای قلبی و دیابت نوع 2 ارتباط دارند. محققان علت این امر را التهاب مزمن درجه پایین و تغییر واکنش ایمنی بدن میدانند که رژیمهای غربی، سبک زندگی بیتحرک و قرار گرفتن در معرض سم را در بدن فراهم میکند. بااینحال، تحقیق در موردبررسی رابطه بین رژیم غذایی و عملکرد ایمنی بدن ادامه دارد.
غذاهای تقویتکننده سیستم ایمنی بدن
برخی از غذاهای گیاهی دارای خواصی هستند که آنها را به گزینههای اصلی برای تقویت سیستم ایمنی بدن تبدیل میکند.
- قارچها، بهویژه انواع دارویی مانند chaga، حاوی آنتیاکسیدانها و پلی ساکاریدها برای تنظیم ایمنی و کاهش التهاب هستند.
- میوهها و سبزیها، هرچه تیرهتر باشند، بهتر است. رنگهای پرجنبوجوش وجود مواد شیمیایی آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی مانند کاروتن ها، پلی فنل ها، فلاونوئیدها و آنتوسیانیدین ها را نشان میدهد.
- سبزیهای تلخ مانند قاصدک و روگولا از سلامت سلولهای قاتل طبیعی و عملکرد صحیح سلولهای T برای تقویت کبد کمک میکنند.
- غلات و حبوبات کامل فیبر لازم برای روده سالم را فراهم میکنند. ازآنجاکه روده مرکز اصلی فعالیت ایمنی بدن است، حفظ تعادل در آن مهم است. این غذاها همچنین برای حمایت بیشتر از سیستم ایمنی بدن حاوی ویتامینهای گروه B و روی هستند.
- دانههای کتان منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 ضدالتهاب است. بهعلاوه، افزودن چربیهای سالم به وعدههای غذایی به جذب ویتامینهای محلول در چربی مانند A، D و E کمک میکند که برای سلامتی بدن بسیار مهم هستند.
غذاهایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکنند
در تاثیر رژیم غذایی بر سیستم ایمنی بدن برخی از غذاها مانع عملکرد ایمنی بدن میشوند که میتواند شما را مستعد ابتلا به عفونتهای ویروسی کند:
- غذاهای سرخشده باعث التهاب میشوند که پاسخ کلی ایمنی را کاهش میدهد.
- غذاهای بسیار فرآوری شده، ازجمله غلات و قندهای تصفیهشده، مواد مغذی بدن را تخلیه کرده و از عملکرد ایمنی مناسب جلوگیری میکنند.
- گوشت ممکن است منبعی از عوامل بیماریزای ناشی از غذا ازجمله ویروسها و مواد شیمیایی سمی باشد که هر دو میتوانند در سیستم ایمنی بدن شما تداخل ایجاد کنند. همچنین نشان داده شده است که بسیاری از محصولات حیوانی باعث افزایش التهاب میشوند.
کلام آخر مقاله تاثیر رژیم غذایی بر سیستم ایمنی بدن
رعایت یک رژیم غذایی سالم برای اطمینان از عملکرد ایمنی خوب ضروری است. مطالعات نشان میدهد اگرچه برخی از الگوی های غذایی منجر به اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن میشود، اما سایر الگوهای غذایی عملکرد بهینه سیستم ایمنی را تقویت میکنند. پیروی از یک الگوی غذایی سالم و داشتن یک سبک زندگی شامل تکنیکهای کاهش استرس، خواب آرام، فعالیت بدنی روزانه و سایر عادات سالم بهترین راه برای حمایت از سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر بیماری است. این چنین تاثیر رژیم غذایی بر سیستم ایمنی بدن بیشتر مشخص می شود.
با تغییر الگوی تغذیه خود که حاوی غذاهای فرآوری شده و حیوانی نباشد به سمت غذاهای کاملتر و گیاهی، یکقدم قدرتمند است که میتوانید برای تأمین ابزار لازم بدن برای مقابله با ویروسها، به بدن خود برسانید.
منابع:
https://nutritionstudies.org/how-does-nutrition-affect-the-immune-system/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/how-and-why-does-diet-influence-immune-function
https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/nutrition-and-immunity/