بسیاری از خانم‌ها یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی تغییرات جسمی یا خلقی را احساس می‌کنند. وقتی این علائم طی چند ماه رخ می‌دهد و بر زندگی عادی یک زن تأثیر می گذارد، به‌عنوان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) شناخته می‌شوند. سندرم PMS ترکیبی از علائم جسمی و عاطفی است که بسیاری از خانم‌ها بعد از تخمک‌گذاری و قبل از شروع دوره قاعدگی به آن مبتلا می شوند. محققان تصور می کنند كه PMS در روزهای پس از تخمک‌گذاری اتفاق می افتد زیرا در صورت باردار نبودن میزان استروژن و پروژسترون شروع به كاهش چشمگیری می‌کند. علائم PMS در طی چند روز پس از شروع عادت ماهانه خانم‌ها از بین می‌رود که سطح هورمون‌ها دوباره افزایش می‌یابد.
علائم سندرم پیش از قاعدگی در همه خانم‌ها یکسان نیست، برخی هیچ‌گونه علائمی ندارند و برخی علائم را با شدت‌های متغیر تجربه می‌کنند. هنگامی‌که علائم pms شدید شود، ممکن است فرد قادر به انجام کارهای روزمره مانند رفتن به محل کار یا مدرسه نباشد.
علائم سندرم pms زمانی که شخص پریود نمی شود مانند دوران بارداری و یائسگی پدیدار نمی‌شود و ممکن است پس از زایمان با علائم متفاوت از قبل بروز کند.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) در چه خانم‌های بروز می‌کند
سندرم PMS ممکن است بیشتر در افرادی اتفاق بیفتد که:
- استرس زیادی داشته‌اند
- سابقه خانوادگی افسردگی داشته اند
- سابقه شخصی افسردگی پس از زایمان یا افسردگی داشته اند
اکثر خانم‌ها در طول زندگی خود علائم سندرم PMS را تجربه کرده‌اند و کمتر از 5٪ خانم‌ها در سن باروری، شکل شدیدتری از PMS تجربه می‌کنند، به نام اختلال دیسفوری قبل از قاعدگی (PMDD).
چه عواملی باعث سندرم PMS می‌شوند؟
محققان دقیقاً نمی‌دانند چه عواملی باعث ایجاد PMS می‌شود. ممکن است تغییر در سطح هورمون در دوران قاعدگی نقش داشته باشد. این میزان هورمون در حال تغییر ممکن است برخی از خانم‌ها را بیش از سایرین تحت تأثیر قرار دهد.
آیا PMS با افزایش سن تغییر می‌کند؟
علائم سندرم PMS ممکن است با افزایش سن و نزدیک شدن به اواخر دهه 30 یا 40 و یا نزدیک شدن به یائسگی و در حال گذار به یائسگی (پری مونوپوز) شدیدتر شوند.
این امر به‌ویژه در مورد خانم‌هایی که خلق‌وخوی آنها نسبت به تغییر سطح هورمون‌ها در دوران قاعدگی حساس است، صادق است. در سال‌های منتهی به یائسگی، وقتی بدن وارد یائسگی می‌شود، سطح هورمون‌ها به‌طور غیرقابل‌پیش‌بینی بالا و پایین می‌رود. ممکن است شخص همان تغییرات خلقی را تجربه، یا ممکن است آنها بدتر شوند. سندرم PMS پس از یائسگی و هنگامی‌که به مدت طولانی پریود قطع‌شده باشد، به‌طورکلی از بین می‌رود.
علائم PMS
علائم PMS برای هر زن متفاوت است، ممکن است علائم جسمی یا علائم عاطفی یا هر دو را مشاهده کنند. این علائم ممکن است در طول زندگی تغییر کند.
علائم جسمی سندرم پیش از قاعدگی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سینه‌های متورم و حساس
- یبوست یا اسهال
- نفخ
- گرفتگی
- سردرد یا کمردرد
- کاهش تمرکز در انجام کارها
- کاهش تحمل نسبت به صدا یا نور
علائم عاطفی یا روانی PMS شامل:
- تحریک‌پذیری یا رفتار خصمانه است
- احساس خستگی
- مشکلات خواب (خوابیدن خیلی زیاد یا خیلی کم)
- تغییر اشتها یا هوس‌های غذایی
- مشکلات حافظه
- تنش یا اضطراب
- افسردگی، احساس غم و اندوه یا گریه
- نوسانات خلقی
- علاقه کمتر به رابطه جنسی
سندرم PMS چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک در مورد علائم با شخص صحبت می‌کند، ازجمله زمان وقوع آنها و میزان تأثیر آنها بر زندگی خانم.
اگر فرد علائم زیر را داشته باشید احتمالاً به PMS مبتلا است
- بروز علائم حداقل پنج روز قبل از شروع عادت و تکرارآن در حداقل سه‌چرخه قاعدگی
- اتمام علائم در طی چهار روز پس از شروع پریودی
برای کمک به تشخیص سندرم بهتر است که خانم‌ها به علائمی که در آنها بروز می‌کند طی چند ماه توجه کنند. علائم را در یک تقویم یا یک برنامه روی تلفن خود یادداشت کنند و این اطلاعات در اختیار پزشک قرار دهند.
برای رفع علائم PMS چه‌کارهایی می‌توانیم در خانه انجام دهیم؟
ورزش و فعالیت بدنی منظم: ورزش می‌تواند به رفع علائمی مانند افسردگی، مشکل در تمرکز و خستگی کمک کند. برای این منظور بهتر است که به‌طور منظم فعالیت بدنی در طول ماه انجام شود.
تغذیه سالم: اجتناب از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، نمک و شکر در دو هفته قبل از شروع قاعدگی ممکن است بسیاری از علائم PMS را کاهش دهد.
خواب: خواب کافی و با کیفیت بسیار همیت دارد. کمبود خواب با افسردگی و اضطراب در ارتباط است و می‌تواند علائم PMS مانند خستگی را بدتر کند.
انتخاب سایر روش‌های سالم برای مقابله با استرس مانند صحبت با دوستان نزدیک، یادداشت کردن احساسات، یوگا، ماساژ و مدیتیشن نیز به بهبود استرس و اضطراب کمک می‌کند.
ترک سیگار: زنانی که سیگار می‌کشند علائم PMS بیشتر و شدیدتری را تجربه می کنند.
چه داروهایی میتوانند علائم PMS را درمان کنند؟
داروهای مسکن بدون نسخه به کاهش علائم جسمی مانند گرفتگی، سردرد و حساسیت پستان‌ها کمک کند. این داروها شام: ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین است.
قرص‌های ضدبارداری نیز ممکن است به بهبود علائم جسمی PMS کمک کند، اما ممکن است علائم دیگر را بدتر کند.
داروهای ضدافسردگی نیز در کنار سایر داروهای کمک به تسکین علائم عاطفی کمک می کند.
آیا برای درمان علائم PMS باید ویتامین یا مواد معدنی مصرف کنم؟
مطالعات نشان می‌دهد که برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است به تسکین برخی از علائم PMS کمک کنند.
کلسیم می‌تواند به کاهش برخی از علائم PMS مانند خستگی، میل به غذا و افسردگی کمک کند. کلسیم در غذاهایی مانند شیر، پنیر و ماست یافت می‌شود. برخی غذاها مانند آب‌پرتقال، غلات و نان دارای کلسیم اضافه‌شده (غنی‌شده) هستند. مکمل‌های کلسیم نیز در دسترس هستند.
ویتامین B6 به تسکین برخی علائم PMS ازجمله خستگی، تحریک‌پذیری، فراموشی، نفخ و اضطراب کمک می‌کند. ویتامین B6 را می‌توان در غذاهایی مانند ماهی، مرغ، سیب‌زمینی، میوه (به‌جز مرکبات) و غلات غنی‌شده یافت. همچنین می‌توانید آن را به‌عنوان مکمل مصرف کرد.
توصیه می‌شود پیش از مصرف هر گونه دارو و مکمل با پزشک مصرف کرد و برای جلوگیری از مواجه با عوارض جانبی داروها از مصرف بی رویه و خودسرانه آنها جلوگیری کرد.
همچنین بخوانید آیا زنان باردار میتوانند روزه بگیرند؟
